Медициналық және фармацевтикалық тауарлардың тұтынушылық  қасиеттері

55 
Дәрілік заттардың сапасына қойылатын талаптары бар құжаттар 
фармакопеялық мақалалар,
уақытша
фармакопеялық мақалалар, 
мемлекеттік 
және салалық стандарттар, техникалық жағдайлар және тағы басқалар 
жатады.
Тауартанудың негізгі мақсаты болып: фармацевтикалық тауарды 
өндірушіден
тұтынушыға дейінгі физикалық жылжу үрдісі
кезінде керекті 
сапамен қамтамассыз ету.
Тауардың
сапасын қамтамассыз етуде екі топ факторлары қатысады: 
сапаны құратын және сапаны сақтайтын.
Бірінші топ факторларына: шығару сапасы, жобалау
және дайындау 
жатады. 
Соның 
ішінде 
дайындалуға 
құрал 
жабдықтардың 
және 
инструменттердің, жұмысшылар еңбегінің, өндіріс технологиясын сақтау, 
GMP, GLP ережелері жататын НТҚ.
Технологиялық 
тауартанулық
әдістерді
қолдану 
нәтижесі 
фармацевтикалық тауарлардың сапасын сақтайтын факторы болып 
табылады.Тауарлардың тұтынушылық қасиеттері мен сапасы көптеген 
факторларға байланысты. Тауартану ғылымында олар екі топқа бөлінеді: 
тауардың тұтынушылық қасиеттері мен сапасын қалыптастыратын факторлар 
және тауардың тұтынушылық қасиеттері мен сапасын сақтайтын факторлар.
Тауардың тұтынушылық қасиеттері мен сапасын қалыптастыратын 
факторларға жатады:
- 
шикізаттың, материалдардың және компоненттердің тұтынушылық 
қасиеттері мен сапасы;
- 
тұжырымы (компоненттердің құрамы мен арақатынасы);
- 
өнімнің
пішіні (медициналық бұйымдар үшін –
өнімнің дизайны, дәрілік 
заттар үшін –
дәрілік форма);
- 
технологиялық үрдістің
сапасы (соның ішінде нормативтік
-
техникалық 
құжаттаманың, жабдықтың сапасы, қызметкерлер жұмысының сапасы, сапаны 
бақылау және т.б.);
- 
дезинфекция және зарарсыздандыру сапасы.
Медициналық 
және 
фармацевтикалық 
өнімдердің 
сапасын 
қалыптастыратын факторлардан басқа, тауарлардың тұтынушылық қасиеттері 
мен сапасын сақтайтын факторлар бар. Бұл факторларға мыналар жатады: 
тауарды орау, таңбалау, тасымалдау, сақтау, сату және пайдалану шарттары.
Дайын өнімнің тұтынушылық қасиеттері
мен сапасын әсер ететін және 
анықтайтын факторларды зерттеу тауартану ғылымының маңызды міндеті 
болып табылады және тауарлық талдау саласындағы білікті мамандарды 
дайындау үшін өте қажет.
Дайын өнімнің тұтынушылық қасиеттері мен сапасын қалыптастыруды 
түсінетін маман өнім қасиеттерінің ерекшеліктерін, оның жағымды және 
жағымсыз жақтарын жақсы түсінеді, жеткізуші мен өнім түрін таңдауға 
саналы түрде қарайды, өнімге қойылатын талаптарды әзірлей алады, ақауы 
бар және контрафактілік тауарларды анықтау, сапасыз
өнімді жеткізушіге 
талап қою, залалсыздандыру және зарарсыздандыру әдістерін таңдау, олардың 
орындалуын бақылау
болып табылады
. 

56 
Медициналық өнімнің сапасын анықтайтын негізгі тұтынушылық 
қасиеттері
19 
суретте көрсетілген. Оларға әлеуметтік, функционалдық,
қауіпсіздік, сенімділік, эргономика,
экологиялық тазалық, эстетика, өндіріс 
көрсеткіштерінің жетілдірілуі және көрсетілім тұрақтылығы, қорларды
тұтыну, үйлесімділік
жатады
. 
Сурет 1
9. 
Медициналық өнімнің
сапасын анықтайтын тұтынушылық 
қасиеттері
Әлеуметтік
қасиеттерге сұраныс, қосымша әлеуметтік әсер ету 
мүмкіндігі, тауарды өндірушіден тұтынушыға ауыстыру еркіндігі жатады. Бұл 
қасиеттер берілген өнімнің қоғамның жалпы қажеттіліктеріне сәйкестігін 
сипаттайды, бұл оны өндірудің экономикалық және әлеуметтік мақсатқа 
сәйкестігін анықтайды. Медициналық және фармацевтикалық өнімдердің 
әлеуметтік қасиеттерінің айырықша ерекшелігі 
- 
бұл қасиеттердің халықтың 
медициналық көмекке мұқтаж бөлігіне нақты белгіленген бағдары болуы. 
Демек, бұл тауарлардың әлеуметтік бағдармен қатар нозологиялық 
бағыттылығы да болуы керек.
Емдік тиімділігін, кеңдігін, тереңдігін, емдік әсердің басталу 
жылдамдығын қамтитын функционалдық қасиеттер тауардың негізгі мақсатын 
сипаттайды, тұтыну үрдісінде
тауарды сәтті пайдалануға ықпал етеді. 
Функционалдық қасиеттерді топтастыру кезінде өнімнің негізгі мақсатын 
орындау қабілеті шешуші мәнге ие, мысалы, препарат үшін –
осы нозологияны 
емдеу сапасы. Өнімнің негізгі қызметін атқаруы шикізаттың сапасына, оны 
дайындау технологиясына, сапаны бақылау әдістеріне байланысты. 
Медициналық 
бұйымдардың 
функционалдық 
қасиеттерінің 
маңызды 
сипаттамасы құрылғыны мақсаты бойынша пайдалану шарттары мен 
мүмкіндіктерінің 
ауқымының 
кеңдігімен 
сипатталатын 
қолданудың 
әмбебаптығы болып табылады. Қолданудың әмбебаптығы бірқатар көмекші 
Функционалдық
Эргономикалық
Экологиялық

57 
қызметтері
орындау мүмкіндігімен анықталады. Кейбір жағдайларда көмекші 
қызметтер
пайдаланылатын өнімдердің санын азайтуға мүмкіндік береді.
Қауіпсіздік
маңызды рөл атқарады 
- 
тұтынушының өміріне, 
денсаулығына және мүлкіне зиян келтіру қаупі қолайлы деңгеймен шектелген, 
оны пайдаланудың, сақтаудың, тасымалдаудың және кәдеге жаратудың 
қалыпты жағдайларындағы тауардың жай
-
күйі. Қауіпсіздік медициналық 
технологияның негізгі қасиеттерінің бірі болып табылады. Медициналық 
бұйымдар тек емделуші үшін ғана емес, сонымен қатар медициналық және 
қызмет көрсетуші персонал үшін, айналадағы нысандар
үшін де қауіпсіз болуы 
керек. Медициналық бұйымдар келесі негізгі қауіпсіздік көрсеткіштері 
бойынша сертификаттауға жатады: электр қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігі, 
электромагниттік сәулелену, акустикалық шу және діріл
болып табылады
. 
Медициналық техниканы пайдалану және техникалық қызмет көрсету 
кезінде туындайтын тәуекелдің
барлық ықтимал түрлері, оны қамтамасыз 
етудің талаптары мен құралдары пайдалану нұсқаулығында көрсетілуі тиіс. 
Ескерту жапсырмалары өнімнің көрнекті жерлеріне орналастырылуы керек. 
Дәрілік заттардың қауіпсіздік қасиеттеріне, мысалы, жанама әсерлер, қарсы 
көрсеткіштер жатады.Көп жағдайда өнімнің қауіпсіздігі оның сенімділігімен, 
яғни пайдалану кезінде белгілі бір шектерде өзінің бастапқы сипаттамаларын 
ұзақ уақыт бойы сақтау қасиетімен анықталады. Сенімділік көрсеткіштерінің 
диапазоны бірқатар көрсеткіштермен ұсынылған, олардың ішінде негізгілеріне 
өнімнің сенімділігі мен ұзақ мерзімділігі, қызмет ету мерзімі мен ресурсы 
жатады.

жүктеу/скачать 46,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: