Факультет: Жаратылыстану Кафедра: Химия және химиялық технология Мәнжазба Тақырыбы: " Отынды химиялық өңдеу"
жүктеу/скачать 19,07 Kb.
|
1 2
- Бұл бет үшін навигация:
- Мәнжазба Тақырыбы
- Ақтөбе-2023 Мазмұны I.
|
Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті Факультет: Жаратылыстану Кафедра: Химия және химиялық технология Мәнжазба Тақырыбы: “ Отынды химиялық өңдеу” Орындаған: МХӨТ-201 тобының студенті Маруова П.М Қабылдаған: Аға оқытушы Махамбетова Ж.К. Ақтөбе-2023 Мазмұны I. Кіріспе............................................................................................………3 II. Негізгі бөлім 2.1 Отын туралы жалпысипаттама…………………………………….4 2.2 Отынды химиялық өңдеу. ……………………………………5 2.3 Отын классификациясы……………………………………………..8 III. Қорытынды...................................................................................……….9 Пайдаланылғанәдебиеттер........................................................………10 Кіріспе
ағаш, шөп тәрізділер, сұйық отындарға: мұнай,қара май, бензин, дизель отыны т.б., алгазтәрізділерге: табиғи, домна, генератор газдарыжатады.Барлық отын түрлерінің құрамында жанатын заттар мен жанбайтын құраушылар – масыл заттар болады. Қатты және сұйық отынның жанатын бөлігі негізінде құраушыдан (элементтен) – көміртек, сутек, оттек, күкірт және азоттан құрылған органикалық заттан тұрады Соңғы екі құраушы отын жанғанда жылу шығаруға қосылмайды: отынның ішкі масыл заты. Отынның жанатын бөлігіне тотығатын кейбір арасан (минерал) қосылыстар да кіреді, негізінде Fe. S 2 –темір колчеданы (пирит), ол отында маңызы бойынша бірнеше пайызға дейін болады. Қатты және сұйық отынның масыл заты ылғалдан W және жанбайтын арасан бөлігінен (Si. O 2, Al 2 O 3, Ca. SO 4 және т. б. ) тұрады. Отын жанғанда жанбайтын бөлігінен күл А шығады. Отын агрегаттық күйіне байланысты қатты, сұйық және газ тектес үш топқа бөлінеді. Тегіне қарай: табиғи және жасанды болып екі түрге бөлінеді. Жасанды отын табиғи заттырды өңдеу нәтижесінде алынады. Болашақта сутек пен метанол, этанол, өсімдік майлары, органикалық заттар мотор және энергетикалық отын қатарына енеді. Өнеркәсіптің қай саласыда болсын, отынның маңызы зор. Отынның жану жылуы- 1кг отынды толық жаққанда бөлінетін жылу мөлшері.Отынның құрамында көміртек пен сутек неғұрлым көп болса, жылу болу қабілеті соғұрлым жоғары болады.Қатты қатты отынды химиялық өңдеудің мынадай әдістері бар пиролиз, газдандыру (газификациялау), гидрогендеу және кокстеу. Тегіне байланысты отындар табиғи және жасанды болып екі түрге бөлінеді. Агрегаттық күйіне бйланысты: Қатты, сұйық және газ тәріздес болып үш топқа бөлінеді. Қатты отын жанатын органикалық массадан және жанбайтын минералды заттан құралады. Отынның сапасы: оның жану жылуымен (қызу шығару мүмкіншілігімен) және ұшатын заттардың бөлініп шығуымен анықталады. Отынның қызу шығару мүмкіншілігі дейтініміз 1 кг ( газ болса м 3) отынды жаққанда бөлініп шығатын жылу мөлшері. Отын туралы жалпы сипаттама Отын- табиғи немесе жасанды түрде алынатын,жанатын қабілеті бар, энергия көзі және химиялық өндірістерге шикізат болып есептелетін зат. Отын агрегаттық күйіне байланысты қатты, сұйық және газ тектес үш топқа бөлінеді. Тегіне қарай: табиғи және жасанды болып екі түрге бөлінеді. Жасанды отын табиғи заттырды өңдеу нәтижесінде алынады. Болашақта сутек пен метанол, этанол, өсімдік майлары, органикалық заттар мотор және энергетикалық отын қатарына енеді. Өнеркәсіптің қай саласыда болсын, отынның маңызы зор. Отынның жану жылуы- 1кг отынды толық жаққанда бөлінетін жылу мөлшері.Отынның құрамында көміртек пен сутек неғұрлым көп болса, жылу болу қабілеті соғұрлым жоғары болады.Қатты қатты отынды химиялық өңдеудің мынадай әдістері бар пиролиз, газдандыру (газификациялау), гидрогендеу және кокстеу. Пиролиз- көмірді ауа қатыстырмай жабық реакторда 1000 °C шамасында қыздыру. Түзілген өнімдер одан әрі өзгерістерге ұшырамайды. Газдандыру- 1000 °C температурада қатты отынның органикалық массасын ауамен, су буымен немесе олардың қоспасымен шала тотықтыру арқылы жанғыш газдарға айналдыру. Жанатын газдарды генератор пештерінде өндіретін болғандықтан, оларды генератор газдарыдеп атайды. Гидрогендеу- катализатор қатысында жоғары температурада және қысымда отынды сутекпен өңдеу. Бұл кезде отын алғашқы қалпынан өзгеріп, құрамында сутек мол жаңа сұйық,газ тектес немесе қатты отынға айналады. Мысалы, көмір мен тақтатастарды осылай өңдейді. Химиялық отынды өңдеу Отын - жандырғанда едәуір мөлшерде жылу бөлетін, энергия көзі ретінде қолданылатын зат. Химиялық өндірістерде отын шикізат блып есептелінеді. Құрамында оргаикалық заттар бар отынды көмірсутекті отындар дейді. Химиялық өңдеу арқылы олардан көптеген өнімдер алады. Отын классификациясы. Тегіне байланысты отындар табиғи және жасанды болып екі түрге бөлінеді. Агрегаттық күйіне бйланысты: Қатты, сұйық және газ тәріздес болып үш топқа бөлінеді. Қатты отын жанатын органикалық массадан және жанбайтын минералды заттан құралады. Отынның сапасы: оның жану жылуымен (қызу шығару мүмкіншілігімен) және ұшатын заттардың бөлініп шығуымен анықталады. Отынның қызу шығару мүмкіншілігі дейтініміз 1 кг ( газ болса м 3) отынды жаққанда бөлініп шығатын жылу мөлшері. Қатты отынды өңдеу: Коктеу- 900 -10500 С температурада ауа кірмейтін кокс пештерінде тас көмірді өңдеу әдісі. Алғашқы өнетін өнімдер: кокс және ұшқыш заттар- тіке кокс газы. Шикізат ретінде 350 -4000 С температурада пластикалық күйіне ауысып , берік және кеуекті металлургиялық кокске айналатын тас көмірлерді қолданады. Көміірді ауа бермей қыздырғанда төмендегідей процесстер жүреді 2500 С -қа дейін көміртегінің тотығы қостотығы және бу бөлінеді 300 -3500 С газ фазасына смола ( шайыр) пары және пирогенді су бөлінеді , ал көмір пластикалық күйгк көшеді 500 -5500 С платикалық масссаның айырылу процесі жүреді. Бұл уақытта парафиндік, нафтендік, қаннықпаған және ароматтық көмірсутектерден тұратын газ және шайырлар түзіледі, сонымен қатар жартылай кокс түзіліп масса қата бастайды. Коксохимиялық өндірісі кокспен қатар жүздеген химиялық өндірістің шикізатын, жартылай өнімдер және мономерлер өндіріледі. 1 т өндірілетін көмірден орта есеппен мынандай өнімдер алынады. Кокс 700 -800 кг. Смола 20 -40 кг. Бензол 8 -12 кг Кокс газы, м 3 280 -340 кг Аммиак 2 -4 кг. Минералды заттар мен күкірттің көптеген бөлігі коксте қалады. жүктеу/скачать 19,07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2