"фараби əлемі" атты халықаралық ғылыми конференция материалдары
жүктеу/скачать 2,79 Mb. Pdf көрінісі
|
|
SPIRULINA PLATENSIS ДАҚЫЛЫН САҚТАУ ӘДІСТЕРІ Батчаева Р.Б. əл – Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті raykhan08@icloud.com Соңғы жылдары экологиялық жағдайдың нашарлауына байланысты организмдердің алуан түрлілігін сақтап қалу өзекті сұрақтардың бірі болып отыр. Микроорганизмдерді ұзақ сақтау үлкен жəне күрделі мəселе, сондықтан оны шешу үшін кешенді зерттеу əдістерін пайдалану қажет. Микробалдырларды сақтаудың əр түрлі əдістері бар, соның бірі сусыздандыру болып саналады. Микробалдырларды сусыздандыру оларды анабиотикалық жағдайға алып келеді. Анабиоз жағдайында клеткаларды сақтау əдістері негізінен бір клеткалы микроорганизмдер, оның ішінде ашытқыларға жүргізілген. Бұндай зерттеулер фотосинтездеуші организмдерді , оның ішінде цианобактерияларда өте аз жүргізілген. Зерттеу объектісі ретінде Əл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті микробиология кафедрасы фотобиотехнология зертханасының дақылы Spirulina platensis CALU 532 алынды. Клеткаларды 1:3 қатынаста дистилденген сумен жуып, термостатта 30 0 С жəне 60 0 С температурада 24 сағат аралығында кептіру жүргізілді. Сусызданған дақылдарды герметикалық жабық ыдыстарда, қараңғыда 15-20 0 С температурада сақтадалды. Сусызданған дақылдардың ылғалдылығын тұрақты массаға дейін жеткізу арқылы стандартты əдіспен анықтау жүргізілді. Спирулина дақылының анабиоз жағдайынан кейін қайта қалпына келу жағдайын бақылау үшін 0,01г дақылды Заррука қоректік ортасымен 1:1 қатынаста ылғалдандырамыз. Тіршілікке қабілетті клеткаларды 2, 12, 24, 48, 96, 144,192 сағаттан кейін бақылау жүргіздік. 189 Анабиоз жағдайында клеткаларды сақтаудың мақсаты организмнің тыныштық жағдайда тіршілікке қабілетті құрылымын сақтау жəне қолайлы жағдайда қайта қалпына келу болып саналады. Цианобактериялардың анабиоз жағдайынан шығу кезінде бір қатар құрылымды өзгерістер болады. Қайта қалпына келу барысын тікелей микроскоппен бақылау арқылы жүргіздік. Бақылау барысында клеткалардың трихомаларының көп бөлігі ұсақ бөлшектерге бөлінгені анықталды. Сонымен қатар, трихомалардың кейбір аймақтары қайтымсыз зақымдалған. Микроскоптау барысында клетканың тіршілікке қабілетті жəне зақымданған аймақтары айқын көрінеді. Бірақ барлық клетка жіпшелері толық сақталмаған, мүмкін сусыздандыру кезінде клетка аралық байланыстардың бұзылуы нəтижесі болуы мүмкін. Сондықтан клетка жіпшелері қысқа бөліктерге бөлінген. Сусызданудан кейін регидратацияланған клеткалардың негізгі геометриялық параметрлерін өлшеу нəтижесі бойынша клеткалар 24 сағат қоректік ортада реактивациялаудан кейін қалпына келе бастайды. Ғылыми жетекші: б.ғ.к. Акмуханова Н.Р. жүктеу/скачать 2,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|