"фараби əлемі" атты халықаралық ғылыми конференция материалдары
ОҚО МАҚТАРАЛ АУДАНЫНДА ӨСІРІЛЕТІН ҚЫЗАНАҚ ПЕН ҚИЯРДЫҢ НЕГІЗГІ
жүктеу/скачать 2,79 Mb. Pdf көрінісі
|
|
ОҚО МАҚТАРАЛ АУДАНЫНДА ӨСІРІЛЕТІН ҚЫЗАНАҚ ПЕН ҚИЯРДЫҢ НЕГІЗГІ АУРУЛАРЫ ЖӘНЕ ОЛАРМЕН КҮРЕСУ ШАРАЛАРЫ Нөкерова Қ. Қ. Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті kundyz_nokerova@mail.ru ОҚО Мақтарал ауданы еліміздің көкөніс өнiмдерiн өндiруде жетекші аудандар қатарына жатады. Көкөністің жабық жайларда да, ашық танаптарда да биологиялық мүмкін өнімділігінен өнімді əлдеқайда кем беруі, көптеген себептермен бірге, əртүрлі фитопатогенді организмдермен зарардануында. Шаруақожалықтарының көпшілігінде өсірілетін көкөніс түрлері – қызанақ жəне қияр. Жұмыстың мақсаты осы аудан көлемінде өсірілетін қызанақ пен қиярдың негізгі түрлерінде кездесетін ауруларды анықтау жəне оларамен күресу шараларына негіздеме жасау болды. Зерттеу объектілері Мақтарал ауданында ең көп өсірілетін қызанақ пен қиярдың түрлері. Зерттеу жұмыстары Мақтарал ауданының «Асықата кенті», «Қызылқұм» жəне «Абай» ауылдық аймағындағы егістіктерде жəне үй маңындағы бақшаларда, 25.06-15.07 2017 ж. аралығында жүргізілді. Зерттеулер нəтижесінде қиярда кездескен ауруларының ішіндегі ең көп таралғандары, əрі зияндылары ақұнтақ, пероноспороз, альтернариоз, бактериоз болды. 56 Ақұнтақ. Ауру қиярдың гүлдеу-түйнек байлау, пісу кезеңінде (25.06-02.07) аурудың даму деңгейі орташа есеппен 5-10%-ға жетті. Альтернариоз.Өсімдік жапырағаның 20-25%-ын, егістіктің орта есеппен 20-30%-ға жуық ауданын зақымдаған. Пероноспороз. Қияр жапырағаның 60-70%-ын, өсімдіктің 50-60% бөлігін зақымдаған. Орташа есеппен əр 10м 2 ауданның 35-45%-ы ауруға шалдыққан. Бактериоз. Қияр пəлегінің зақымдалуы орта есеппен 15-17%, ал жемісінің зақымдалу дəрежесі 8-10%-ды көрсетті. Қызанақта көп кездескен аурулар - фузариоздық солу, фитофтороз, бактериялық қарадақ болды. Фузариоздық солу. Бұл ауру ерте көктемгі 3 апталық көшеттерде (18.03-30.03 2017ж.), жабықжайлардағы қызанақтарда жиі кездесті. 500 түп көшеттен 65-75 түп көшет фузариоздық солуға ұшыраған. Фитофтороз. Қызанақта ең көп кездескен ауру. Жемістің орта есеппен 60-70%-ын, егіннің 45- 50%-ға жуық ауданын зақымдаған. Бактериялық қарадақ. Өсімдіктің орташа есеппен 70-80% бөлігін, егіннің 30-40%-ға жуық ауданында таралған. Алынған мəліметтер негізінде тұқымдық дəнді дəрілеу, ауыспалы егісті ұстану, вегетация кездері ауру байқалысымен дақылды химиялық препараттармен өңдеу, танаптағы өсімдік қалдықтарын жинап, жою, жабықжайларда ылғалдылық жəне температураны қалыпта ұстау сияқты аурулармен күресу шаралары ұсынылады. жүктеу/скачать 2,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|