Ғылым ретіндегі Қазақстан тарихының мақсат, міндеттері және оны зерттеудің өзектілігі
«Бекмаханов ісі» - КСРО-дағы қоғамдық-саяси жағдайдың көрінісі
жүктеу/скачать 491,12 Kb.
|
тарих
- Бұл бет үшін навигация:
- 129. Қаз.ғы тың ж/е тыңайған жер/ді игеру: экол.қ, экон.қ ж/е әлеу.к-демограф.қ салдар/ы.
| 128. «Бекмаханов ісі» - КСРО-дағы қоғамдық-саяси жағдайдың көрінісі. 1947ж 21 қаңтар – «Қазақ КСР Ғылым Академиясының Тіл және әдебиет институтының жұмысындағы өрескел саяси қателік/ туралы» Қаулы шықты.Қаралған мәселе: Қазақ халқының революцияға дейінгі ,әсіресе XXғ. басындағы рухани мұрасын ғылыми зерттеуге шек қойылды.Қаз.да «Бекмаханов ісі» ұйымдастырылды .Ермұхан Бекмаханов (1915-1966) – дарынды тарихшы,ғалым.1943ж шыққан «Қазақ ССР тарихы»еңбегі,ң ав.ң бірі. 1946ж – Бекмаханов КСРО Ғылым Академиясында докторлық диссертация қорғады. 1947ж- «XIXғ.ң 20-40жж.ғы Қаз.н»деен жеке монографиясы шығып,сынға алынды.Ресейге қарсы ұлттық көтеріліс/ дәріптелген,орысқа қарсы жазылған деп айыпталды.К.Қасыұлы басшылығымен болған көтеріліс қатты айыпталып, авторға «буржуазияшыл – ұлтшыл идеологияны дәріптеуші»деген саяси айып тағылды.1950ж 26 желтоқсан – «Правда» газетінде «Қаз.н тарихы мәселе/н маркстік-лениндік тұрғыдан баяндайық»атты мақала жарияланып,кітап пен автор қатал сынға алынды,Бұл – Бекмахановты ресми түрде саяси айыптау.ң басы болды.1951ж 10сәуір – «Бекмахановтың буржуазияшыл – ұлтшылдық көзқарасын айыптау туралы» Қаулы жарияланды.Б.Ғылым Академиясынан шығарылды.1952ж 4 желтоқсан – Қазақ КСР Жоғарғы Сотының соталқасы укімімен 25 ж.ға бас бост.нан айрылды.1954ж акпан – академик,қоғ. Қайраткері Панкратованың тікелей көмегімен іс қайта қаралып, ақталып шықты. 1954-66жж – Е.Бекмаханов ғылыми –пед.қ жумыс.мен айн.ты.
129. Қаз.ғы тың ж/е тыңайған жер/ді игеру: экол.қ, экон.қ ж/е әлеу.к-демограф.қ салдар/ы. Кеңес өкіметінің ХХғ саяси ж/е экон.қ мән берілген ірі шара/ң бірі – тың ж/е тыңайған жер/ді игеру болатын. Негізінен, Қаз.ң солт.к аудан/нда жүзеге асырылған тың ж/е тыңайған жер/ді игеру науқанынан біздің Ақтөбе облысы да шет қалмады. Тың ж/е тығайған жер/ді игеру Кеңес Одағы көлемінде үлкен көші-қон процес/н туғызды. Өйткені, тың игеру 1-кезекте үлкен адам күшін талап етті. Ақтөбе облысына алғашқы тың игеруші/ 1954ж көктемінен келе бастады. Осы жылы Украин КСР-нан 1046 адамнан тұрған 259 отбасы қоныстандырылды. Олардың 521 адамы еңбекке жарамды болды. Қоныстанушы/дың 11 отбасысы Родников ауданының, 118 отбасы Мәртөк ауданының, 114 отбасы Степной ауданының ж/е 16 отбасы Новоресей ауданының колхоз/на орналастырылды. Бұлардан басқа, өз бетімен келген 2 отбасы Ключевой ауданына қоныс тепкен.Тың игеруші/ Кеңес Одағының барлық респ./нан келді. Жергілікті баспасөз бет/нде облыс аудан/на Мәскеуден, Ленинградтан, Ресей Федерациясынан, Украинадан, Белоруссиядан, Грузиядан, Пенза, Киров, Ярославль, Псков, Иваново, Тула, Калинин ж/н де басқа облыс/дан келген тың игеруші/ң орналасып жатырғандығы туралы жарыса жазылды. Алғашқы тың игеруші/ң келген уақыты 1954ж наурыз, сәуір ай/ы болатын Тың ж/е тыңайған жер/ді игеру жыл/ғы көші-қонның әлеу.к-экон.қ маңызымен қатар, оның демограф.қ сал/ң болғанын да атап өту қажет. Бұл жыл/дағы көші-қон респ.ка халқының ұлттық құрамына терең өзгеріс енгізді, басқа ұлт/ң үлес салмағын арттырды. Мәселен, жаппай тың игерудің 1- кезеңінде Қаз.нға 640 мыңнан астам адам келген, бұл тың өлкесінде өмір сүріп жатырған барлық ауыл халқының 45,3 %-ын құрайтын еді. 1954 жылдан 1962 жылдың ортасына дейін Қаз.нға 119 514 отбасы жолданған. Сөйтіп, 10 жылдан аса уақыт ішінде респ.ң ауыл халқы 2 млн. адамға н/е 1,5 есеге өскен. жүктеу/скачать 491,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|