Ғылым тарихы және философиясы пәні бойынша магистранттарға арналған ДӘрістер
Сондықтан дамыған ғылым процесстердің фундаменталды бағалаудың жиынтығы теория емес, зерттеу бағдарламасы болып табылады
жүктеу/скачать 1,12 Mb.
|
| Сондықтан дамыған ғылым процесстердің фундаменталды бағалаудың жиынтығы теория емес, зерттеу бағдарламасы болып табылады.
Бұл бағдарлама төмендегідей құрылымда болады. Ол өзінде «қатты ядро» болады, мұндағы «ядро» (иходное) бастапқы негіз, сондықтан жоққа шығаруға болмайды және көмекші гепотезалар «қорғаныс белбеуі», олар ғаламның саналы іс-әрекеттеріне ғылымда қандай жолмен жүрүін, ал зерттеушінің қандай жолмен жүрмеуін көрсетеді. Т0 - бұл барлық теорияларға жалпы болады. Бұл бағдарламаның метафизикасы: ақиқат туралы жалпы түсінік, олар бағдарламаға кіретін теорияларды сиппаттайды; бұл ақиқаттың негізгі заңдылықтары элементтермен байланысы; негізі методологиялық принциптер осы бағдарамамен байланысты. Мысалы Ньютонның бағдарламасының механикасының қатты ядросы болып, ақиқат заттардың бөлшектерінен тұрады, олар абсолютті кеңістікте және уақытта Ньютонның үш заңына сәйкес қозғалады және бір- бірімен дүниежүзілік тартылу заңына байланысты әсер етеді. Белгілі бір бағдарламамен жұмыс істейтін ғалымдар оның метафизикасын қолданады, оны адекватты және мәселе емес деп есептейді. Бірақ, басқа да альтернативті зерттеу бағдарламаларын анықтайтын метафизика болуы мүмкін. Сонымен, XVII ғасырда механизімде Ньютондікімен бірге картензиандық бағдарлама болды, олардың метафизикалық принциптері ньютоннан ерекшеленді. Сонымен бірге ядросына қарап, барлық бағдарламаның сипаттамасын байқауға болады. Бағдарламаға «негативті /жағымсызды/ эвристика» кіреді, ол көмекші гипотезалардың жиынтығынан тұрады, оның ядросын фальсификациядан, жоққа шығаратын факторлардан қорғайды. Барлық өнертапқыштық оның артикуляциясына және гипотезаның ядроны ұстайтын зерттеуеге, немесе жұмысқа бағытталған («қорғаушы белбеу» деп аталады). Бұл «қорғаушы белбеу» бағдарламасы өзіне сынау аргументтердің жалынын жақындатады, тартады. «Көмекші гипотезалар сақинасы» бақылаушылардың шабуылын ұстап тұрады, ядроны қорғап тұрады. Т0 - бұл өзіндік бір методологиялық ереже, олардың кейбіреуі қандай жолдардан аулақ болуды көрсетеді. жүктеу/скачать 1,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|