Ғылыми жобаның мақсаты: Төрт түліктің қ
жүктеу/скачать 1,6 Mb.
|
төрт-түлік (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Ғылыми - жобаның мақсаты
- 2. Зерттеу гипотезасы: Зерттеу гипотезасы ретінде төрт түліктің түрлерімен жан-жақты танысып, адам өмірінде алатын орнынының зор екендігін анықтау. 3.Зерттеу кезеңдері
- 4.Эксперимент әдістемесі
- 5. Зерттеу жаңалығы мен дербестік нәтижесі
- Ер қанаты - ат.»
- Түйе малдың қасқасы
- Сиыр сүті тілінде.
|
Орындаған: Нұрмуханбетова Зарина Жетекшісі: Сарбалина Анаргул Маңғыстау облысы Бейнеу ауданы Үстірт орта мектебі Тақырыбы : «Төрт түлігім – ырысым» Ғылыми - жобаның мақсаты: Төрт түліктің қазақ халқының тұрмыс – тіршілігіндегі алатын орынын зерттеу. Міндеттері : Төрт түліктің шығу тарихын анықтау. Төрт түліктің түрлері мен өмір сүру кезеңдерін қарастыру. Төрт түліктің атқаратын қызметі және оларды күту туралы мәлімет жинау. Адам өміріне еті мен сүтінің пайдасы туралы мағлұмат жинау. Төрт түлікке қатысты ұлтымыздың ұғымдары мен бай тәжірибесін ұғыну Төрт түлік малдың пайдасын түсіне отырып, сыйлауға, құртеттеуге, бағалауға үйрену. 2. Зерттеу гипотезасы: Зерттеу гипотезасы ретінде төрт түліктің түрлерімен жан-жақты танысып, адам өмірінде алатын орнынының зор екендігін анықтау. 3.Зерттеу кезеңдері: 1. Төрт түлік жөнінде мағлұматты туыс адамдарының ауызынан жазып алу, көркем әдебиеттерді, кітаптарды жинақтап, оларға жалпы шолу жасау, интернет ресурстарын пайдалану. 4.Эксперимент әдістемесі: 1. Төрт түлік жөнінде баяндалып жазылған газет, журнал, әдебиеттермен танысу. 2. Төрт түліктің күнделікті адам өміріндегі пайдасын білу. 5. Зерттеу жаңалығы мен дербестік нәтижесі: Арнайы ұйымдастырылған зерттеу жұмыстары барысында қазақ халқының өмірінде төрт түліктің алатын орнын, маңыздылығын, оқушыларға күнделікті өмірде пайдалануға үйрету. Бұл материалдарды отбасында, бала бақшада, мектепте пайдалануға болады. Мазмұны 1. Кіріспе ......................................................................................... 2. Негізгі бөлім ............................................................................. 2.1. «Ер қанаты - ат.» Жылқының шығу тарихы ...................... 2.2. Жылқының түрлері .................................................................. 2.3. Жылқының өмір сүру кезеңдері ............................................ 2.4. Жылқының қасиеті ............................................................. 2.5. Жылқыны күту, тамақтандыру ............................................... 2.6. Жылқы өнімі. Еті мен сүтінің адам ағзасына пайдасы ......... 2.7.Қорытынды. ............................................................................. 3.1.Түйе малдың қасқасы............................................................ 3.2. Түйенің тарихы ........................................................................ 3.3. Түйенің түрі ............................................................................. 3.4. Түйенің қасиеті ......................................................................... 3.5. Түйенің күтімі .......................................................................... 3.6. Түйе өнімдері ........................................................................... 3.7. Қорытынды ............................................................................. 4.1.Сиыр сүті тілінде.Сирдың шығу тарихы ........................... 4.2. Сиырдың түрлері ................................................................... 4.3. Сиырдың өмір сүру кезеңі................................................... 4.4. Сиырды күту ........................................................................ 4.5 Сиырдың қасиеті.................................................................... 4.6. Сиырдың өнімі. Сиырдың еті мен сүтінің адамға пайдасы......... 4.7. Қорытынды........................................................................... 5.1.Уақ мал. Шығу тарихы........................................................ 5.2. Қой мен ешкі түрлері .......................................................... 5.3. Қой мен ешкі қасиеті ........................................................... 5.4. Қой мен ешкі күтімі............................................................... 5.5.Қой мен ешкі өнімі ............................................................... 5.6.Қорытынды........................................................................... 5.7.Пайдаланылған әдебиет ...................................................... Кіріспе Қазақ халқы ежелден мал шаруашылығымен айналысып келеді.Мал кезінде алты алаштың жесе-асы, кисе-киімі, мінсе-көлігі, жапанда-серігі болған. Біз ежелден малға жақын халықпыз. Кезінде ата бабаларымыз төрт түлікке жайлы қоныс іздеп кең даламызда көшіп қонып жүрген. Қазақ төрт түлікті ерекше құрметтеген төрт түліктің жайымен жазда жайлауға, қыста қыстауға көшкен. Малдың еті, сүті тамақ болған, терісінен, жүнінен арқан жіптер, киіз үй жабдықтары, киім-кешек, алаша, кілем тоқып т.б. әр түрлі бұйымдар жасаған. Төрт түлік малдың сүтін және одан жасалған айран, қымыз, шұбат сияқты сусындарды халқымыз «ағарған» немесе «ақ» деп атаған. Есен – саулығын «мал –жан аман ба» деп бастайтын қазақ үшін төрт түліктің орны бөлек. Төрт құбыласы сай болғанын қалайтын әр қазақтың тұрмысы ежелден – ақ төрт түлікпен тығыз байланысты болған. Малдың сүтін ішіп, етін жеп, терісіне тон илеп, жүнінен киім тоқыған қазақтарда төрт түлік туралы атаулар жетіп – артылады. Алайда арада заман алмасып, уақыт өткен сайын бүгінгі жас буын осынау төл атауларды ұмытып, жаңылыстыратын болып жүр. Тірлігі малмен біте қайнасқан қазақ үшін бұл жараспас. Осы себепті біздер кейінгі жас буын осынау төл атауларды ұмытып, жаңылыстыратын болып жүрміз. Тірлігі малмен біте қайнасқан қазақ үшін бұл жараспас. Осы себепті біздер, кейінгі жас буын біле жүрейік деген мақсатпен осы «Төрт түлік» туралы мәліметтерді жинау қажеттілігін түсіндік. жүктеу/скачать 1,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|