«Ғылыми-педагогикалық зерттеулердің Әдіснамасы» ПӘні бойынша дәрістер мазмұны 1-дәріс. Тақырыбы: «Ғылыми-педагогикалық зерттеулердің әдіснамасы»
Оқушылардың жобалау жұмысын бағалау әдістемесі
жүктеу/скачать 0,64 Mb.
|
« ылыми-педагогикалы зерттеулерді діснамасы» П ні бойынша д р (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 8-кесте «Бағалау парағы» №1
| Оқушылардың жобалау жұмысын бағалау әдістемесі. Жобалау жұмысын бағалау – педагогтардың жаңа көзқарасын қажет ететін ерекше бағалау үрдісі. Дәстүрлі оқытумен салыстыратын болсақ, онда оқушының игеретін білімі, білігі мен дағдысы нормативтік сипатта болғандықтан, оларды бағалаудың өлшемдері (критерийлері) нақты беріледі.
Мысалы, жазу үлгісінің, есепті орындаудың эталоны (үлгісі) болады, сонымен қоса, оны орындау деңгейі де белгіленеді. Баға қоюда берілген эталон мен оқушының орындау деңгейі салыстырылады да, қаншалықты үлгіге сәйкес келетіні бағаланады. Берілген норма (эталон, үлгі) шын мәнінде оқушының тапсырманы орындау деңгейін өлшейтін құрал болып табылады. Сөйтіп, қаншалықты сынға ұшыраса да, дәстүрлі оқытудағы бағалауды белгілі бір дәрежеде обьективті деуге болады. Солай бола тұрса да, қалыптасқан дәстүрлі педагогикалық іс – тәжірибеде оқушының жұмысын бағалау емес, оқушының жұмысын бағалау емес, оқушының өзін бағалауға, тіпті, жаза қолдануға айналып кеткені белгілі. Бұл бүгін көптеген келеңсіз жағдайларға, мысалы, білім алу үшін ғана емес, баға үшін оқуға әкеліп отыр. Жобалау жұмысында оқушылардың алатын өнімдерінің (нәтижелері) білім, білік, дағды сияқты нақты нормативтік сипаты болмайды. Соған орай жобаның нәтижелері оның мақсатына қаншалықты сәйкестігі бағаланады. Ал жобалаудың мақсаттары бірдей болмайды, сол себепті бағалау критерийлері үнемі өзгеріп, қойылатын талаптарды өлшеуге сәйкестендіріліп отырады. Оның бірнеше мүмкіндіктері бар. Мысалы жобаға бір емес, бірнеше баға беруге болады: топтың бірлескен жұмыс деңгейі; жобаның идеясының өзектілігі; оның жүзеге асыру тиімділігі, сәтті жасалған презентация, т.б. Жобалау әрекетін бағалаудың әдістемелік нұсқаулары тәжірибеде жасалып енгізіліп те жүр. Төменде жобаларды бағалаудың өлшемдерін ұсынамыз: Жобаның барлық кезеңдерін орындаудағы өз бетіндік жұмыс жасау дәрежесі: Оқушылардың топтық жұмысқа араласу және өз рольдерін орындау дәрежесі; Пән бойынша, жалпы мектепте алған білім, білік, дағдыларын пайдалана алу дәрежесі; Жобаны орындауда пайдаланылған жаңа ақпараттар саны; Пайдаланылған ақпараттың мәнін түсіну дәрежесі; Қолданып отырған әдістердің күрделілігі және оны игеру деңгейі; Проблеманы шешу идеясы мен шешу жолдарының жаңалықтың тың болу дәрежесі; Жобаның проблемасын анықтау мақсатын қою және оның мәнін түсіну деңгейі; Презентацияны, жазбаша есепті дайындау, ұйымдастыру және өткізу дәрежесі, оның барысында көрнекі құралдарды пайдалану деңгейі; Рефлексия жасай білу деңгейі; Презентация жүргізудегі шығармашылық дәрежесі; Алынған нәтиженің әлеуметтік және қолданбалы маңызы; Оларды төмендегі 18-кесте арқылы бағалауға болады. 18-кесте «Бағалау парағы» №1
Әрине, жоғарыдағы критерийлер өте ауқымды, оларды жоғары сынып оқушыларына арналған деуге болады. Оны төменгі сыныпта ұсыну өте күрделі екені белгілі. Бұл міндетті түрде барлық жобаларды бағалауға қойылатын талаптар емес, оны жалпы жобаны бағалау үлгісі деп қабылдаған дұрыс. Сондықтан, әр жобаның көлеміне, мерзіміне, мақсатына сай өзіне тән критерийлер (бағалау өлшемдері) жасалуы тиіс, бұл – міндетті түрде орындалатын талап. Аталған өлшемдерді құрастыру жобалау басталмас бұрын, оның міндеттерін анықтау барысында жасалған дұрыс. Өйткені, біріншіден оқушылар бағалау өлшемдері белгіленгеннен соң жобаны орындау жоспарын соған сай құрастырып үйренуі тиіс. Жоспар құруда олар кейін бағаланатын өлшемдерді ескере отырып, қай жеріне қалай көңіл аудару қажеттігін түсінеді. Сондай – ақ, кейін жобаны орындауда да бағалау өлшемдеріне сәйкес сапалы болуын қадағалап отыруына негіз болады. Екіншіден, бағалау өлшемдерін өздері құрастыру кезеңі олардың коммуникативтік құзіреттіліктерін дамытуға жағдай туғызады. Бағалау өлшемдерін құру арқылы өздері болашақ өнім (нәтижені) сапасын күні бұрын жан – жақты белгілеп алады. Бұл оқушылардың өз ойларын білдіру, тақырыпқа тереңдеу, оның мәнін түсіну, бірлесе талқылау, өз мүддесін де, өзгелер мүдделерін де ескере білу қабілеттерін дамытады. Бұл қабілеттерді «Мен» тұрғысынан «Біз» тұрғысына өту үшін маңызды қабілеттер. Жобалау жұмысына қатысу, бағалау өлшемдерін жасау, оны орындауға үйрену оқушылардың жауапкершілік қасиеттерін дамытуға себеп болады, олар жауапты қадамдар жасап үйренеді. Жобалаудағы бағалауды тек мұғалім шеше алмайды, ол оқушылармен санасуға тиіс. Сондықтан, бағалау жобалау әрекетін ұйымдастырудың және басқалардың бір бөлек бөлігіне айналады. Жобалау бірнеше кезеңнен тұратын болса, оның әр кезеңіне мониторинг жасап бағалау керек. Ал әр кезеңде алынатын нәтижені бағалау өлшемдері болуы тиіс. Бағалау форматы да бірдей болмайды, ол әр жобаның ерекшелігіне, балалардың жасына сай алынады. Кейде (кіші жастағыларға, мерзімі қысқа жобаларда) «ия / жоқ», «қабылданады / қабылданбайды» деп, немесе 5 баллмен де бағалануы мүмкін. Мысалы: жүктеу/скачать 0,64 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||