«Ғылыми зерттеулер негіздері» пәнінің емтихан сұрақтары «Ғылыми зерттеулер негіздері»
Аналогия əдіс тұрғысынан, сипаттамасы жəне қолдану шарттары
жүктеу/скачать 1,46 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Абстракция жəне оның ғылыми зерттеулердегі рөлі.
| Аналогия əдіс тұрғысынан, сипаттамасы жəне қолдану шарттары.
Аналогия - тілдің ойлау түрі немесе экспрессивті механизмі. Ол әртүрлі сілтемелерді салыстырудан немесе байланыстырудан тұрады: объектілер, себептер немесе идеялар, олардың біреуінде қасиеттің болуын негіздеу үшін жалпы және ерекше сипаттамаларды көрсету. Аналогия дегеніміз - бұл жиынтықпен анықталған кейбір сипаттамаларды беру үшін референтті басқа немесе ұқсас, бірақ бірдей емес басқалармен салыстыру түрі. Термин ежелгі грек тілінен шыққан Ана-, «Қайталау» және логотиптер, «Сөз» немесе «ой». АНАЛОГИЯ — бұл ҰҚСАСТЫҚ бойынша жасалатын ой қорытындысы. Мысалы: БІРІНШІ пікір: Мотоциклшы Берік өз мотоциклымен тегіс жолда жоғары жылдамдықпен жүргенді жақсы көреді және машиналарды ұнатпайды. ЕКІНШІ пікір: Мотоциклшы Рахат өз мотоциклымен тегіс жолда жоғары жылдамдықпен жүргенді жақсы көреді. ҚОРЫТЫНДЫ: Рахат та Берік секілді машиналарды ұнатпауы мүмкін. Сонымен, бұл жазбада біз ой қорытындыларының түрлерімен танысып, ДЕДУКЦИЯ, ИНДУКЦИЯ, АНАЛОГИЯ дегеннің не екенін білдік. Кішігірім жаттығу болсын десең, комментарийде ой қорытындыларының әр түріне бір-бір мысалдан келтір. Алдымен өзім бастайын: Абстракция жəне оның ғылыми зерттеулердегі рөлі. Абстракция(лат. abstractio- қаз. бұру, аудару) - ойлаудың негізгі операцияларының бірі. Жеке мақсатқа қатысты ақпаратка жұмылдырылған және басқа ақпаратты ескермейтін көзқарас.[1] Абстракция(лат. abstractio) - шартты немесе «идеал» денелерді қарап, нақты дененің қосалқы қасиеттеріне көңіл аудармай оңайлатылған схема арқылы олардың терең негізін, мәнін таный білетін әдіс. Абстракты ойлау алуан түрлі құбылыстарды түсінуге, олардың заңдылықтарын ашуға көмектеседі.[2]Шындықтағы заттар мен құбылыстарды жалпылау арқылы оның елеулі қасиеттерін ойша бөліп алуға мүмкіндік беретін ой-тәсілдерінің бірі. Абстракция-адам менталдығының субстантивті үрдістерінің бірі. Ол адамға обьекттің қасиеттерін, аспектілерін, күйлерін дербес заттарға , обьектіге рефлексивті түрде бөліп, ауыстыру. Бұл үрдістің нәтижесі-"абстракция" терминімен атауға болатын, ойлау өнімінің (ұғымдар, теориялар және т.б) қалыптасуы. Мысалы, адамның көзіне жақсы әсер ететін түс ретінде жасыл түс туралы айтып, жасыл түспен боялған нақты затты айтпауымызға болады.[3] Ғылыми абстракция әдісі көптеген бағыттарда қолданылады: саясат, математика, логика. Біз абстракцияның жалпы тұжырымдамасы бойынша сыртқы құбылыстардан немқұрайлы бөлшектерді немесе объектінің мәнін бөлектеу үшін алшақтықты білеміз. Осындай «сыртқы көрініс» арқасында ғылыми ұғымдар пайда болады, олар өз кезегінде санаттарға біріктірілген жалпы қасиеттер мен байланыстарды қалыптастырады Абстракция - бұл мысал Кез-келген абстракция екі әрекетті талап етеді: бірінші - кішкентай және кішігірім бөлшектер, екіншісі жалпы құбылысқа және маңызды, маңызды бөлшектерге назар аударады. Мысалға, қозғалысты зерттеу үшін алдымен барлық сорттардағы қисық сызықты қозғалысты шығарып тастаңыз, содан кейін жылдам қозғалысы, нәтижесінде оның ең мәнін көрсететін ең таза және қарапайым нысаны қарастырылады. Осылайша, абстракция - бұл мінсіз жағдайларға бейімделу үрдісі. Бұл қарапайым болып көрінгенімен, ең маңызды тұжырымдамаларды - жылдамдықты, уақытты, қашықтықты және т.б. оқшаулау мен зерттеуге мүмкіндік беретін абстракция болды. Осыдан біз бұл абстракция білім алу әдісі болып табыламыз. Бұл әдіс неғұрлым елеулі, қайталама тастауға және ең маңыздысы көңіл аударуға мүмкіндік береді. Адамның өмірінде негізгі бағытты айқындау және энергияны ысыраптау емес, кішкене шашырап кету жағдайлары жиі кездесетіні құпия емес. Абстракция осы маңызды мәселені анықтауға көмектеседі. Абстракция және спецификация Әрбір тұжырымдамасы керісінше. Абстракциялау және нақтылау - бұл жақын және қашықтықты іздеу. Ұзақ тұрып, сіз барлық бөлшектерді (конкреттеуді) қарастырып, алыс тұрып, ұғымдарды (абстракция) алшақтатпай, тұжырымдаманы толықтай бағалай аласыз. Осылайша, бұл екі қарама-қарсы түсінік. Бұл мысал арқылы оңай суреттеледі. Егер сіз «Мен салмақ жоғалтамын» деп айтсаңыз - бұл абстракция. Егер сіз «тәттілерден бас тартамын және таңертеңгі жүгіруді жасаймын» деп айтсаңыз - бұл шындық. жүктеу/скачать 1,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|