«Ғылыми зерттеулер негіздері» пәнінің емтихан сұрақтары «Ғылыми зерттеулер негіздері»


«Ғылыми зерттеулер қағидаттары: стильдік ерекшеліктері, жанрлары



бет51/94
Дата18.01.2023
өлшемі1,46 Mb.
#61759
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   94
«Ғылыми зерттеулер қағидаттары: стильдік ерекшеліктері, жанрлары.

Ғылыми жұмыстардың стилі ғылыми еңбектің мазмұны мен мақсатынан туындайды. Дәлірек айтқанда, ғылыми стильдің мақсаты –бізді қоршаған шындықты мүмкіндігінше дәл және толық түрде түсіндіру, құбылыстардың арасындағы байланыстың себептері мен салдарын ұғындыру, тарихи дамудың заңдылықтарын ашу т.с.с. мәселелер. Ғылым саласындағы ойлаудың ең басты формасы –ұғым, ал одан кейінгі ойлау динамикасы тіл арқылы жүзеге асқанда, пікір мен ой қорытуға сүйенеді. Сөйтіп, ғылым ойлаудың интеллектуалдық –ұғымдық бейнесімен сипатталады. Тым ерте кезде ғылыми шығармалар трактат, диалог, тіпті поэзиялық туындылар (одалар мен поэмалар) ретінде жазылған. Қазіргі ғылыми стильдегі еңбектер прозаға ұқсас сипатта жарық көріп жатады да, оның жанрларына монография, оқулық, мақала, ғылыми есеп, диссертация, реферат, баяндама, тезистер, патенттер, т.б. жатады.
Ғылыми зерттеулерде қолданылатын әдістер мен құралдарды білу зерттеу нәтижелерін дайындауды, жүргізуді және өңдеуді едәуір жеңілдетеді. Бұл оқу пәні докторанттар мен жас ғалымдарға өздерінің шығармашылық ғылыми іс-әрекеттерін жүйелеуге және осы қызметтің нәтижелерін біздің еліміздің жалпы ғылыми саласына және одан әрі әлемдік ғылыми білім қорына енгізу жолдарын көрсетуге көмектесуге арналған.


  1. «Ғылыми зерттеулер қағидаттары: композициясы мен логикасы.

Ғылыми зерттеу құрылымы - бұл белгілі бір білім саласымен тығыз байланысты ешқандай шығармашылық жұмыссыз жасай алмайтын нәрсе. Оны қалыптастыру өте қиын емес, бір қарағанда көрінуі мүмкін, ең бастысы - ұсыну логикасын ұстану, әйтпесе жұмыс бірнеше бөлікке бөлінгендей болып шығады.
Кез-келген дипломды, диссертацияны, баяндаманы және басқа шығармашылық жұмыстарды жазған кезде оның құрылымы қажет. Ғалым өзінің өмірінің бірнеше айын арнайтын зерттеу нысанын, содан кейін - зерттелетін гипотезаны зерттеу үшін қолданылатын зерттеу құралдарын анықтаудан бастау керек. Сіз нақты нені үйреніп жатқаныңызды түсіну әрдайым маңызды, әйтпесе сіз шатасуға және пайдалы, бірақ мүлдем қажет емес жұмыстар тобына түсу қаупін тудырасыз.
Ғылыми зерттеу құрылымындағы бастапқы кезең мәселені тұжырымдау деп қарастырылуы керек. Дәл осы жерде туындының авторы ең қызықты мәселені іздейді, сонымен қатар өз жұмысының міндеттерін нақты тұжырымдайды. Егер осы зерттеу авторының ғылыми кеңесшісі болса, онда ол жұмыстың тақырыбын анықтауда, сонымен қатар онымен байланысты бірқатар тапсырмаларды дұрыс тұжырымдауда көмектесе алады.
Ғылыми проблеманы тұжырымдау міндетті түрде алғашқы ақпаратпен жұмыс жасауды қамтуы керек екенін ескеру қажет. Әңгіме, негізінен, ұқсас мәселелерді шешудің барлық әдістері туралы, сондай-ақ осы немесе онымен байланысты салаларда жүргізілген зерттеу нәтижелері туралы ақпаратты жинау және кейіннен өңдеу туралы болып отыр. Қосымша деректерді өңдеу және талдау үнемі - жұмысыңыздың басынан аяғына дейін жүргізілуі керек екенін ескеру қажет.
Егер ғылыми зерттеудің логикасы мен құрылымын оның авторы ұстанатын болса, онда ол аналитикалық құралдарды қолдана отырып, ең болмағанда жұмысқа қабылданған гипотезаны растауы керек. Автор алынған мәліметтерді зерттелетін жағдайға қатысты құбылыстарды түсіндіре алатын, сонымен қатар мүлде жаңаларының пайда болуын болжайтын теорияны құру үшін оңай қолдана алады.
Ғылыми зерттеудің логикалық құрылымы оның авторы белгілі бір эксперимент немесе тіпті бірқатар ұқсас оқиғаларды өткізуі керек деп болжайды, олардың нәтижелері таңдалған гипотезаны растауға немесе жоққа шығаруға мүмкіндік береді. Оның мақсаты жұмыстың сипатына, сондай-ақ барлық эксперименттердің реттілігіне тікелей байланысты болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   94




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет