Ғылымның тарихы мен философиясының пәні
Механизм түсінігіндегі интернализм және экстернализм мәселесі
жүктеу/скачать 436,98 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Интернализм
- Экстернализм
- 7.Ғылымның қазіргі философиясы жалпы заңдылықтарды зерттеу ретінде оның тарихи дамуы мен өзгеруінің ғылыми танымы әлеуметтік-мәдени контексте.
- 8. Постмодернистік дискурс жаңа жанр ретінде: Р.Рорти.
| 6.Механизм түсінігіндегі интернализм және экстернализм мәселесі.
Зерттеуші ғалымдар ғылымның даму кезеңдері туралы əр түрлі пікірлер айтады. Олардың бір тобы ғылым көне заманда қалыптасты десе, енді бір ғалымдар ғылым қоғамның ерекше саласы ретінде Жаңа Дəуірде пайда болды деп тұжырымдайды. Біздің пікірімізше, ғылымның даму кезеңдері туралы мейлінше дұрыс пікірді ұсынған қазіргі заманғы Ресей ғалымы В.В.Ильин. Ол ғылымның дамуын классикалық, классикалық емес жəне неоклассикалық емес деп жіктейді. Бұл жіктеуді ғылымның классикалыққа Дейінгі кезеңімен толықтырған дүрыс секілді деп ойлаймыз. Себебі, классикалық ғылым кезеңіне дейін ғылым ұзақ уақытқа созылған нағыз ғылымға дейінгі қалыптасу кезеңінен өтті.Ғылымның генезисі, қоғамдағы қызметі және дамуының қозғаушы күштері мәселесі бойынша интерналистік, экстерналистік және позитивистік концепциялар болып бөлінеді.Интернализм ғылымның пайда болуы мен дамуына философиялық ой тікелей әсер етті деп есептейді және қоғамның әлеуметтік - экономикалық, саяси құрылымы мен сол қоғамның ғылымының арасында ешқандай байланыс болуы мүмкін емес деген пікірді ұстанып, ғылымның ішкі факторларын абсолютке айналдырады. Экстернализм бұл концепцияға қарсы. Оның өкілдерінің пікірі бойынша, ғылымға сыртқы факторлардың әсері мықты.Позитивизм ; ғылым нақты, тәжірибеден өткен, дәлеледенген фактілерге сүйене отырып дами алады, абстрактылық ойлау мен метафизикалық түсініктер ғылым үшін пайдасыз. 7.Ғылымның қазіргі философиясы жалпы заңдылықтарды зерттеу ретінде оның тарихи дамуы мен өзгеруінің ғылыми танымы әлеуметтік-мәдени контексте. Көп мəнді "ғылым" ұғымының мазмұнын анықтау үшін оны құратын мəнді белгілерін ашып көрсету қажет. Ғылым дегеніміз ең алдымен білім, білімдер жиынтығы. Екіншіден, ол білімдерді тұжырымдауға, "өндіруге" бағытталған іс-əрекет, яғни дүниедегі заттар мен құбылыстарды танып білу қызметі. Қазіргі заманғы ғылым сонымен бірге қоғамдық сананың бір формасы, түрліше ғылыми мекемелер жүйесін қамтитын əлеуметтік институттар, маман кадрлар даярлау жүйесі жəне, XX ғысырдың екінші жартысынан бастап, қоғамның тікелей өндіргіш күші деп түсініледі.Ғылым негізінен кең әлеуметтік-мәдени тұрғыда және оның тарихи дамуында қарастырылады. Ғылымның қазіргі даму кезеңінде туындайтын негізгі идеялық-әдістемелік мәселелерін әлеуметтік-мәдени контексте талдауға бағытталған. Заманауи техногендік өркениеттің дағдарыс проблемаларына және әлемнің ғылыми көрінісінің өзгеруіндегі жаһандық тенденцияларға, ғалымдар басшылыққа алатын ғылыми рационалдылық түрлеріне, құндылық жүйелеріне ерекше назар аударылады. Ғылыми білімді негіздеудің, дамытудың жалпы заңдылықтарын зерттей отырып, ғылым философиясы қоғам тарихының түрлі кезеңдерінде объективтік ақиқат білімдерге қол жеткізудің рационалдық əдістері мен нормаларын табады. Бұл жерде ғылым тарихшыларының көмегіне сүйене отырып, ғылым дамуының жаңа бағыттарын анықтай алады. Ғылым социологтарының зерттеулері ғылыми білім өндірудің қазіргі нақты əлеуметтік-қоғамдық жағдайлары мен мүмкіндіктерін анықтауға жағдай жасайды. 8. Постмодернистік дискурс жаңа жанр ретінде: Р.Рорти. Постмодерндік философия Рортидің діни-ғалымдық көзқарас деп атайтын сынын оның негізгі ұстанымдары мен олардың ішкі логикасын текстологиялық тұрғыдан талдауға негіздейді. Декарттық-платондық дәстүр тілдік құбылыс ретінде қарастырылады (немесе Рортидің терминологиясында «тілдік ойынның» нәтижесі). Неопрагматизм, деконструктивизм, Деррида грамматологиясы және постмодернизмнің басқа салалары модернистік философияны қайта құруға қатысты көптеген позициялар бойынша тоғысады. Бұл ережелердің жалпылығы Хайдеггердің трансценденталды метафизика мен гносеологияның интеллектуалды бастауларын түсінуінен басталады. Классикалық баяндауды қайта қарауды Хайдеггер «оны ауыстыру үшін» жаңа нәрсе жасау мағынасында емес, осы баяндаудың рөлін қайта қарау және олардың дамуының тек тарихи алғышарттарына тәуелді оның ережелерінің абсолютті салыстырмалылығын растау түрінде жүзеге асырады. «Құндылықтарды қайта бағалау» жөніндегі бұл жұмысты Витгенштейн лингвистикалық сын деңгейіне ауыстырды, содан кейін постмодернистер сөз қолдану контексттері мен тілдік ойындардың ерекшеліктерін талдау түрінде жалғастырды. жүктеу/скачать 436,98 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|