болып туады, бірақ тұлға болып тумайды, ол тұлға ретінде
қалыптасады.
Тұлға – бұл адамның әлеуметтік
ортада дамытқан және
қалыптастырған туа біткен қасиеттері,
білімдер, қабілеттер,
құндылықтар, мақсаттар жиынтығы. Тұлға – бұл өз бетімен қоғамда
өмір сүруге, еңбек жасауға қабілетті әлеуметтік тіршілік иесі ретіндегі
адам тегінің индивиді. Кез келген қалыпты ересек адам – тұлға. Өз
бетімен шешімдер қабылдап және сол үшін
қоғам алдындағы
жауапкершілігін түсінетін іс-әрекеттің субъектісі тұлға болады.
Индивид, кісі тұлға ретінде қалыптасуда әлеуметтену (социализация)
процесінен өтеді. Ол процесс отбасы, оқу-тәрбие жүйесі,
қоршаған
орта, бұқаралық ақпарат құралдары, мемлекет, қоғам,
оның әлеуметтік
нормалары және институттары арқылы жүзеге асады.
Тұлғаның іс-әрекетінің
механизмі
Әлеуметтік шындық
Өмір жағдайлары
Тұлға
Нақты хал-ахуал
Мотивация
Іс-әрекет
Шешім
88
Тұлғаның құрылымы
Биологиялық
құралым
Психологиялық
құралым
Әлеуметтік
құралым
Анатомиялық-
физиологиялық
бейімділіктері,
жүйке жүйесінің
типі,
жыныстық-
жастық
ерекшеліктері
және т.с.с.
Сезімдер, елес,
ес, ойлау, жігер,
мінез-құлық және
т.б.
Көзқарас,
құндылықтар
ұстанымдары,
моральдік
қасиеттер,
білімдер мен
іскерлік т.б.
