Философия пәнінен емтихан билетінің сұрақтары


Сананы онтологиялық мәселе ретінде түсіну



бет10/49
Дата18.10.2023
өлшемі188,47 Kb.
#118249
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   49
15.Сананы онтологиялық мәселе ретінде түсіну.
Философия өз үш мәселені қамтиды. Олар: Онтология (емiр сүру. Гносеология (таным туралы ілім), Логика (ойлау жүйесі туралы ілім).
Онтология дегенiмiз - болмыс туралы ілім. Бұл туралы түрлі пікірлер мен ойлар, анықтамалар бар. Болмыс - тарихи қалыптаскан терең мағыналы, кең ауқымды философиялык ұғым. Адамдар арасындағы қатынаста «болмыс» термині үш мағынада қолданылады. Болмыс, кең мағынасында, объективтік шындык. Болмыс - қоғам мен адамдар өміріндегі материалдык және рухани дүниенің қорытындысы. Болмыс-өмір сүру сөзінің синонимі.Жай күнделікті әңгімедегі «болу», терминіне сәйкес келедi.
Философияда «болмыс» терминіне ерекше мән берiлiп, ол онтология категориясы Бұл философиянын адамның өмір сүруін қамтамасын тетін нақты шындық туралы болiмiнде айтылады. Адам, болып калыпт индивия релінде, жеке тіршілік иесi ретiнде әрекеттенеді. Оған: тұратын жері немесе тұратын үй-жайы; рухани атмосфера, психологиялық күйі, ерекшелiгi; iстейтiн iсi немесе жұмысы, қызметі, т.б. әсер етеді. Болу - өмір сүру. Адам өмірі бәріне де тауелдi уакыт пен кеңістікке, материалдық өндіріске, генетикасы мен әлеуметтік ортасына, т. б.Платон өзінің көптеген ізбасарлары секілді болмыс пен биболмыс мәселесін шешуге ұмтылады. Ол бойынша болмыс- бул идеялар (эйдостар), ал биболмыс - материя. Болмыс эйбос: идеалдык санадагы объект, таза мән, ол материалдық заттарға қатысты төрт қызмет атқарады: заттарга себеп, үлгі, түсінік және максат болады. Платон бiздiң кәдiмгi түсінігімізге қарамай, неге болмысты идея деп, ал биболмысты-материя деп санайты териалдык заттардың бүлiнуi мен жойылуы мүмкін, ал идеяна (эйдос) еш уақытта зақым келмейдi. Материалдық заттар кейде iрi немесе конкспе, жаман немесе жаксы болуы мүмкін, ал идеялар болса керісінше - азаймайды api кобеймейдi, жаксармайды және нашарланбайды, өзiнiң толық жағдайында өмір сүреді. Идея мангі, тұрақты, өзгермейтiн бiрлiкте, т.б. Бұл Парменидтін болмыска берген сипаттамаларына сәйкес, ол - элемнің негізі, бір абсолют. Ол абсолют -дүниенің бастамасы. Рухани болмыс.Дербес субъективтіжəне обьективтендірілген жеке кісілердің өмірлік піршілігінен, бөлінеді. Дербес рухани болмыс- жеке кiсiлердiң өмірлік тіршілігінен, кызметiнен бөліп алуға болмайтын рухани болмысы, адамдар өз қарым катынасын анықтап, оз ойлары мен сезімдерін бағдарлайды. Оған: адамның тіршілігінде,қимыл-әрекетінде, істеген iсiнде санадан пайда бола ке; ой елегi мен санадан өтпей дагдыга айналып, iстеле беретін санасыз әрекеттер жатады. Санасыздыктын негiзiнде саналы процестін басталуы акикат. Сана мен санасыздын бiрлiгiнде,шығармашылық шабыттың келуі,ғылыми,философиялық және сезімтал-әлеуметтік қатынас пен процесстердің көрініс табуы байқалады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   49




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет