Философия пәнінен қорытынды бақылау сұрақтары Ойлау мәдениеті. Көркемдік рефлексия


Жаңа заман философиясындағы тума идеялар концепциясы және cogito



Pdf көрінісі
бет7/63
Дата29.12.2023
өлшемі1,06 Mb.
#144904
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   63
 
10.Жаңа заман философиясындағы тума идеялар концепциясы және cogito 
статусы.
Жаңа Заман философиясы, деп XVII, XVIII және XIX ғасырларды қамтитын 
дәуір. Шартты түрде –
жаңа тарихтың басы деп 1640 жылғы ағылшын 
буржуазиялық революциясын –
капиталистік немесе буржуазиялық 
қатынастардың, индустриалды өркениеттің бастауы болған құбылысты 
алады. Үш ғасыр бұрын адамзат ежелгі дүниемен қоштасып (антика және 
орта ғасырлар), «адам –
ғаламдағы ең мінсіз тіршілік иесі, эволюцияның 
тәжі, демек –
дүниенің қожасы» деп сенген жаңа рухани пікірді бекіткен 
философия болды. Жаңа заманға жаңа ғылыми жаңалықтар, жаңаша 
дүниетанымдық көзқарастар керек еді, ал ескі ілім мен діни көзқарастар 


кедергі болды.
Осы себептен ғылымның пайдалы деп табылған жаңа 
салалары тез дами бастады.
Cogito, ergo sum
— 
латын тілінде
 
Рене Декарт
 
жасаған философиялық тұжырым 
болып, әдетте 
қаз.
 
"
Ойлаймын, демек бармын"
(кейде "
Ойлаймын, демек 
менмін
") деп аударылады. Бұл фраза латын тіліне қарағанда кең аудиторияны 
қамту үшін бастапқыда 
фр.
 
je pense, donc je suis
деген атпен шыққан болатын
өзінің әдіс туралы дискурсында. Бұл оның кейінгі философия қағидаларында латын 
тілінде пайда болды. Декарт түсіндіргендей, "біз өз өмірімізге күмән келтіре 
алмаймыз". Антуан Леонард Томас айтқан толығырақ нұсқа Декарттың ниетін 
орынды түрде бейнелейді: dubito, ergo cogito, ergo sum («мен күмәнданамын, 
сондықтан ойлаймын, сондықтан менмін»). Кейде диктумға да сілтеме жасалады 
cogito ретінде. 
 
11.Неміс классикалық философиясындағы ақылдың трансценденталдық 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   63




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет