4– тапсырма.
Физикалық диктант.
Қандай да бір зат молекулаларының басқа бір зат молекулаларына араласу процесі - ……………………………………….
Молекулалардың ретсіз қозғалысының нәтижесі-…..............
Шарды гелиймен толтыру біраз уақытты қажет етеді. Бұл қандай құбылыс? Бұл құбылыс …………………………..
Диффузия сұйықта, газда ..................................таралады
Температура, оны өлшеу тәсілдері, температураның шкалалары
1-тапсырма: Ой қозғау.
Әр партаға суы бар ыдыс және термометр беріледі және оқушыларға сұрақ қойылады. «Сендерге қандай өлшеуіш аспап берілген, ол аспаппен қандай физикалық шаманы өлшеуге болады?
2-тапсырма: Жұптық жұмыс.
Саралау тәсілінің бір түрі: «Қарқын». 1.-20℃, 37℃ температура мәндерін кельвинге ауыстырыңдар.
2.50 К,273 К,347 К температура мәндерін Цельсий бойынша градусқа айналдырыңдар.
3.Қазақстандағы ең жоғары температура +53℃ Оңтүстік Қазақстандағы Сарыағаш қаласында тіркелген.Қазақстандағы ең төмен температура -57℃ Ақмола облысындағы Атбасар қаласында тіркелген.Температура мәндерін кельвинге аударыңдар.
3-тапсырма: Жаттығулар
1. Дененің температурасы 15о С-ден 75о С-ге өссе, оның құрамындағы бөлшектердің орташа кинетикалық энергиясы қаншаға артады? Неге?
2. Жабық ыдыстағы газдың температурасы 100о С-ден –100о С-ге дейін төмендеді. Газдың қысымы қалай және неше есеге өзгерді?
3. Қатты сутектің балқу температурасы –259о С, ал қайнау температурасы –253о С. Үш орынды санға дейінгі дәлдікпен осы температуралардың абсолют мәндерін табыңдар.
4. –20 °С, 37 °С тем пе ра ту ра мән де рін кель винге ау ыс ты рың дар.
5. 300 К, 100 К, 673 К тем пе ра ту ра мән де рін Цель сий бой ын ша градус қа ай нал ды рың дар.
6. 40 °С температура мәнін °F-ке айналдырыңдар.
7.Кестедегі бос орындарды толтыр
Ішкi энергия, ішкi энергияны өзгерту тәсiлдерi
1-тапсырма:«Конверттегі сұрақтар» әдісі
1. Галилей термоскопы және оның жұмыс жасау принципі.__________________________________ 2. Сұйықтық термометрлер және жұмыс жасау принципі.__________________________________ 3. Цельсий шкаласы._________________________
4. Реомюр шкаласы.________________________ 5. Фаренгейт шкаласы.____________________
6. Термодинамикалық шкала._________________ 7. Температураның абсолют нолі. Табиғаттағы өте төменгі температура -273,150С-қа тең. Ол температураны ______________деп атайды.
8. Газ қысым мен абсолют температура арасындағы байланыс_______________
9. Цельсий шкаласы мен Кельвин шкаласы арасындағы қатыс.
Бір ста қан ға су ық су, екін ші сі не ту ра сол кө лем де ыстық су құ йыл ған. Қай ста қан да ғы су дың іш кі энер гия сы кө бі рек? 2. Ыдыс та ғы су қыз дырылды. Су дың іш кі энер гия сы арт ты деп ай ту ға бо ла ма? Су ға қан дай да бір жы лу мөл ше рі бе ріл ді деп ай ту ға бо ла ма? 3. Егер де не ге қа тыс ты 15 Джға тең жұ мыс атқарылса, оның іш кі энер гия сы қан ша ға өз ге ре ді?
Теріс темпера ту ралы, мысалы –15 °С, дене ішкі энергияға ие бола ма? 2. Жа бық сынауықты ыс тық су ға ба тыр са, сынауықтың ішін де гі ауа мо ле ку ла ла ры ның ки не ти ка лық жә не по тен циал дық энер гия ла ры өз ге ре ме? Өз гер се, қа лай өз ге ре ді? 3. Бір ыдыс тың ішін де си ре тіл ген газ бар, ту ра сон дай екінші ыдыс тың ішін де сы ғыл ған газ бар. Егер олар дың тем пе ра ту ра ла ры бір дей бол са, қай сы сы ның іш кі энер гия сы кө бі рек? Не ге?
Дененің температурасы 0о С болса, оның ішкі энергиясы бар ма? Ал дененің температурасы 0 К болса ше? Неге? 2. Үйкеліс күші есебінен энергияның қандай түрленулері орын алады? Мысалдар келтіріңдер. 3. Ерте-ерте, ертеде адамдар бір денені екінші денеге үйкелеу арқылы от жағуды үйренді. Мұнда қандай процестер орын алады, не себепті от тұтанады? 4. Токарь станогында металдарды өңдегенде (жонғанда немесе тескенде) бұрғыға немесе кескішке үнемі май араласқан сұйықтық шүмектеп құйылып тұрады. Неге? 5. Дененің ішкі энергиясының механикалық энергияға түрленетіндігіне мысалдар келтіріңдер. 6. Шыныдан немесе темірден жасалған берік құтыға толтыра су құйып, аузын жауып аязға қойсақ, жарылып кетеді. Бұл нені білдіреді? Құтыны жаруға жұмсалған жұмыс қандай энергияның есебінен атқарылды? 7. Конькимен мұз бетінде сырғанақ тебу мұздай жылтыр шыны бетіндегі сырғанақ тебуден әлдеқайда жеңіл. Себебін түсіндіріңдер.
Жылуөткізгіштік, конвекция, сәуле шығару
Достарыңызбен бөлісу: |