Форматтар. Масштабтар. Сызықтар Форматтар


Тең қабырғалы тіктөртбұрыш өлшемдері



бет9/9
Дата06.01.2022
өлшемі377,37 Kb.
#16204
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Байланысты:
1. 1 Форматтар. Масштабтар. Сызы тар Форматтар

Тең қабырғалы тіктөртбұрыш өлшемдері. Тең қабырғалы тіктөртбұрыш өлшемдері 1.3.15- және 1.3.16-суреттерде көрсетілген.

 

 

1.3.15-сурет – Квадраттың, фасканың, конустықтың өлшемдерін салудың мысалдары



 

 

1.3.16-сурет – Сызбада тіктөртбұрыш белгісін салудың мысалдары



 

Сызбада тең қабырғалы тік төртбұрыштың өлшемдерін салуға қатынасатын белгі 1.3.17-суретте көрсетілген.



 

 

1.3.17-сурет – Тік төртбұрыштың белгісі



 

 

Конустың көлденең қималарын анықтау. (1.3.1) Конустық конустың екі көлденең қимасының айырмасының осы қималардын ара қашықтығына қатынасына тең (1.3.18-сурет):



 

 

.

(1.3.1)

 

 

1.3.18-сурет – Конустықты анықтаудың формуласы



 

Конустықты көрсететін өлшемдік санның алдына белгісі қойылады  (1.3.19-сурет), оның сүйір бұрышы конустың төбесіне бағытталуы тиіс (1.3.15-сурет, 1.3.19-сурет).



 

 

1.3.19-сурет – Конустың белгісі



 

1.3.20-суретте конустылықты берудің мысалы көрсетінген.



 

 

1.3.20-сурет – Конустық өлшемін түсіру



 

Машина жасауда конустықтың мынадай қатары колданылады: 1:3; 1:5; 1:7; 1:8; 1:10; 1:12; 1:15; 1:20; 1:30; 1:50; 1:100; 1:200 (МЕСТ 8593-57 бойынша).



Еңіс. (1.3.2) Еңіс бір түзудін немесе бір жазыктың екінші бір түзуге немесе жазыққа көлбеуінің шамасы болып табылады (1.3.21-сурет):

 


 

.

(1.3.2)

 

 

1.3.21-сурет – Еңістін анықтау формуласы



 

Еңіс 1 санының басқа бір бүтін санға қатынасымен беріледі, мысалы, 1:1, 1:100, сондай-ақ, процентпен де беріледі, мысалы, 10%, 12%.



Еңісті анықтайтын өлшемдік санның алдында белгісі қойылады (1.3.22-сурет).

 

 

1.3.22-сурет – Еңіс белгісі



 

Бұл белгінің сүйір бұрышы еңіске қарай бағытталуы тиіс (1.3.23-сурет).



 

 

1.3.23-сурет – Сызбада еңістерді түсіру



 

Фаска. Фаска деп айналу беттерінің шеткі дөңгелек қырларының конустық бет түрінде жонындысын, немесе жазық және призма түріндегі нәрселердің кырлары жазықтықпен қимасын айтады.

Фаскалардың өлшемдерін түсіргенде көбінесе жасаушылары айналу өсіне 45° бұрышпен көлбеген фасканы 1.3.15-суретте көрсетілгендей бегілейді. Мұндағы бірінші сан қиық конустың биіктігін (2 мм), ал екінші сан-конус жасаушысьшың оның табанына көлбеуін (45°) көрсетеді. Өлшемдері басқа бұрышты фаскаларды жалпы ережелер бойынша – екі сызықтық өлшеммен (1.3.24, а-сурет), немесе сызықтық және бұрыштық өлшемдерімен көрсетеді (1.3.24, б-сурет).



 

а                                        б



 

1.3.24-сурет – Фаскалардың өлшемдерін түсіру



 

Бірдей және бірізды әлементтің өлшемдері. Бұйымның өзара бірдей және біртүрлі элементтерінін (тесіктер, ұнғылар, фаскалар және т.б.) шығарма сызықтың сөресінде бірақ рет көрсетеді және олардың санын береді (1.3.25-сурет).

 

 

1.3.25-сурет – Өлшемдік сызықтарды үзіктеу және бірдей элементтердің өлшемдерін түсіруге мысал



 

Егер бұйымның кескіні үзіктеліп көрсетілсе, онда өлшемдік сызықты үзіктелу сызығынан әрірек шығарып үзіктейді. Шеңбердің диаметрінің өлшемдерін көрсеткенде, шеңбер толық кескінделген бе, немесе кескін толық емес пе, оған байланыссыз, өлшемдік сызықты центрден әрі шығарып барып үзеді.

 

______________________



 

Қолданылған әдістемелік нұсқаулар:



1. Цой С.М. Методические указания к выполнению задания «Геометрические построения» для студентов всех специальностей. – Караганда: КарГТУ, 2001;

2. Сиқымбаев С.Р., Әбілгазин Б.И., Медеубаев Н.Ә., Рахымбаева Г.Ж. Геометриялық тұрғызулар барлық мамандықтардың студенттеріне арналған әдістемелік нұсқаулар. – Қарағанды: ҚарМТУ, 2004.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет