Ақпаратты өлшеудің алфавиттік жолы, жоғарыда қарасты- рылған мағыналық тұрғыдан өлшеудің баламасы болып табылады. Мұнда қандайда бір алфавиттің символдарынан құрастырылған мәтіндегі (символдық хабардың) ақпарат санын өлшеу қарастырыла- ды. Ақпараттың мұндай өлшемі мәтінніңмағынасынаеш қатысы жоқ.
Ақпаратты өлшеудің алфавиттік жолы – компьютерлерде, ақпараттық техникаларда айналып жүрген ақпаратты өлшеуге қолдануға болатын жалғызәдіс.
Бұл тақырыптың тірегі – алфавитұғымы. Алфавит-ақпараттыұсынуүшінқолданылатын,шектелгенсимволдаржиыны. Алфавиттің қуаттылығыдеп, алфавиттегі символдардың толық санын айтады.
Егерде алфавиттегі барлық символдар бірдейжиілікпен(тең ықтималды) кезігедідеп жорамалдалса, онда әр (i) символдың беретінақпаратсаныХартли теңдеуімен есептеледі:
2i = N, мұндағы N— алфавиттіңқуаттылығы; i– шамасы
символдың ақпараттықсалмағы.
Бұданмынадайтұжырымшығады: Ксимволдан тұратын бүкіл мәтіндегі ақпаратсанын(I) есептеу үшін әр символдың ақпараттықсалмағын(і) К-ғакөбейтеді – I =К і Бұл шаманы мәтінніңақпараттық көлемідеп атауға болады. Ақпаратты жіберуге жарамды алфавиттің ең аз қуаттылығы 2-ге тең. Мұндай алфавит – екілікалфавитдеп аталады.
Екілік алфавиттегі символдың ақпараттық салмағы: 2i=
2 болғандықтан, i = 1 бит болады. Сонымен, екілікалфавиттіңбірсимволы1битақпаратбереді.Бұл жағдаймен оқушылар, компьютердің ішкі тілінің алфавиті – екіліккодтаутіліментанысқанда кезігеді.