Г. К. Кенжебаев ҚазаҚстан тарихынан әңгімелер Жалпы білім беретін 11 жылдық мектептің 5-сыныбына арналған оқулық


   Картадағы Қазақ жері туралы мәлімет-



Pdf көрінісі
бет31/244
Дата30.04.2022
өлшемі6,79 Mb.
#32952
түріОқулық
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   244
4.   Картадағы Қазақ жері туралы мәлімет-
тер.  Еуропа мен Азия 
ны жалғастырған Ұлы 
Жібек жолымен тек тауарлар ғана тасылып 
қойған жоқ, халықтардың мәдени жетістіктері 
де таралды. Керуен жолы арқылы елімізге 
қытай, араб, парсы, рим көпестері мен саяхат-
шылары, ғалымдары келді. Олар өз еңбектерінде 
ұлан-байтақ қазақ жері, халықтың тұрмыс-
тіршілігі туралы мәліметтер қалдырды. Грек 
тарихшысы Геродот жасаған «Жер пішіні» кар-
тасында Қазақ жеріндегі Еділ, Жайық және 
Жем өзендері мен Каспий теңізінің бедері бей-
неленген. Птолемейдің «География»  еңбегінде 
де қазақ жері, Жайық және Сырдария өзендері 
тур 
алы деректер кездеседі. Ол Арал теңізін 
картаға түсірген.  
XVII ғасырдың аяғында орыс ғалымы С. Ре-
мезов тұңғыш рет қазақ жерін картаға түсірді.
Қазақтың тұңғыш ғалымы Шоқан Уәлиха-
нов Оңтүстік Қазақстан өңірі мен Шығыс Түр-
кістанның картасын жасады.
Түркі ғұламалары әл-
Фа ра би,  Махмұд  Қаш қа-
ри мен Қадырғали Жа ла-
йыри  ең бектерін де  қа зақ 
же рінің 
геог ра фия лық 
жағ дайы  ту ралы  құн ды 
деректер  мо лынан  кез де-
седі. 
Әл-Идрисидің «Жер 
бе 
ті суреті» атты карта-
сы 1154 жылы салынған. 
Он 
да қазақ еліндегі қа-
лалар, қоныстар, мем-
лекеттер мен тайпалар, 
өзен-сулар жайлы бағалы 
мәліметтер келтірілген. 
Мұнда қимақтың 16 қа-
ласы аталады.
Қазақ жеріне саяхат 
жа саған 
италиялықтар 
Пла но Карпини мен Виль-
гельм Рубрук Каспий 
теңізі жайлы тың дерек-
тер бер ген. Олар сондай-ақ 
Ала көл,  Балқаш  көл дері, 
Іле Алатауы мен Тар 
ба-
ғатай таулары туралы 
тұңғыш мәліметтер кел-
тірген. 
 
Тарихи карта 
дегеніміз не?
 
Адамзатқа карта не 
үшін қажет болды?
 
Картаның шарт-
ты белгілері қалай 
оқылады?


34


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   244




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет