Г. К. Сатыбалдиева а в т о р л а р
Биологияны окыту әдістемесі иәнінің
жүктеу/скачать 9,38 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2.2. Биологияны окыту әдістемесі иәнінің
баска ғылым салаларымен байланысы Биологияиы окыту әдістемесі - білім беру үдерісінің маз- мүнын және окушылардын оку материалдарын игерудін занды- лықтарын зерттейтін пән. Осыған орай, бүл пәнге ғылым ретін- де мектеп окулығыныц ерекшеліктеріне байланысты білім жоне тәрбие беру үдерісінің жүйесі дсп аныктама беруге болады. Сондыктан ғылым рстіндегі басты аткаратын кызметі - зерт- теу. Биологияны окыту әдістемесінің басты мәні осы нәтижеге байланысты теория мен практиканы үштастыра отырып. торбие беру аркылы жас үрпактың дамуын жетілдіру. Дидактиканың не- гізіне сүйенс отырып, дамыта окытудын манызды жактарын ше- шу жолдарын жүзеге асыру. Биологияны окыту одістемссі пәні педагогикалык, ғылымда дидактикамен тыгыз байланысты. Бүл ион окушылардын білі- мін, іскерлігін, дағдысының калыптасу заңдылыктарын зерттей отырып, жекс тұлга болып қалыптасуына эсер етеді. Ал дидак тика білім берудің теориясын жоне үстанымын калыптастырады. Биолог ияны окыту әдістсмесі психологиямеи тыгыз байланыс ты. Себебі окытудын принципіи окушының жас ерекшелігіне сой- кестендіру керек. 46 ♦ 2-тарау. Биолошяны окыту одістемесі пәнінің калыптасу... Сонымен катар биология поніиін оқу материалдары да сы- ныптан-сыныпқа, әрбір түлғаның даму деңгейіне карай күрде- ленеді. Егер осы фактор оқушынын акыл-ойы мсн жан дүниесіне жасына сай болмаса, аткарылатын жүмыстыц тиімділігі төмен- гі денгейде қалады. Осыған орай, мүғалім 6-7 сыныпта әртүрлі әдіс-тәсілдерді қолдаиып, білім беруді қамтамасыз етеді. Ал жо- ғарғы сыныптағы окушылардың материалды қабылдау үдерісі түракты болғандықтан, бір немесе екі түрлі әдістемелерді колда- нып жүргізеді. Әрине, ерекше айта кетерлік нәрсс - биология ғылымына сүйеніп білім беру. Табиғатта тірі ағзалардағы күбылыстар, заң- дылыктардыц ғылыми түсінігі биологияның жеке-жеке салала- ры: ботаникамен, зоологиямен, өсімдік жоне жаиуарлар физиоло- гиясымен, цитологиямен. гистологиямен, эмбриологиямен, био- физикамен, биохимиямен, биотехнологиямен, ғарыштык биоло- гиямен, экологиямен, эволюциялык іліммен, тығыз байланысты. Әрине, мектептегі биология пәні мен биология ғылымының арасында айтарлыктай айырмашылык болады. Биология ғылы- мынын максаты табиғат және тірі ағзаларды ғылыми зерттеу жолымен жаңалыктар ашу. мектеп биологиясының мақсаты сол ашылған фактілер мен заңдылыктарды окушыларға үйрету. Сон- дыктан биологиядан сабак жүргізу кезінде мүғалім ғылымдағы фундаменталды фактілерді, заңдылыктарды, еп манызды проб- лемаларды таныстырып, түсіндіруі керек. Биологияны окыту әдістемесі философиямен де байланысты. Бүл ғылым адамның өзін-өзі танымдылығының дамуына мүмкін- дік береді. Адамзат баласының жалпы модени даму жүйссіндс ғылыми жолмен ашылган жаңалыктардың орны мен рөлі жеке- жеке ғылымдағы фрагменттерді жинақтай, біріктіре отырыгі, дү- ниенің даму бейнесін суреттеуге ыкпат етеді. Философияны әдіс- теменің тсориялык негізі деп карауға болады. Окушыларға білім, торбие беруде ғылыми дәлелдермен каруландырып, жан-жакты Дамытуға жағдай жасайды, яғни материалистік көзкарасын ка- льіптастырады. 2.2. Биологияііы оқыту әдістсмесі ионінің баска гылым... ♦ 47 |