Сабақтын білімділік мақсаты

Сабақтыц тәрбиелік максаты: окушыларда тақырып бо- 
йынша ғылыми-тәрбиелік козқарасын калыптастыру. Адам мсн 
жануарлардыңкаңкасынсалыстыраотырып.адам ағзасыныңерек- 
шеліктерінің эволюциялық шығу тсгін. ссбсптсрін, енбек пеи фи- 
зикалық жаттығулардың басты рөлін түсіндіру керек. Еңбеккс. 
адамгершілікке эстетикалық тәрбиелеуді дамыту аркылы адамның 
баска омыртқалы жануарлардың ішіндс эволюішянын жоғарғы са- 
тысына котерілу мәнін түсіндіру керек.
Сабактыц дамытушылык максаты. Окушы өзбетімен тап- 
сыр.маны орындау барысында, сабақ кезінде оның логикалық ой- 
лау кабілеттілігін дамыту ксрск.
Әдістемелік үсыныс. Дсмонстрациялау үшін алдын ала 
сүйектердіц күрамын аныктауға ариап кальциленбегеи жәие отка 
күйдірілгсн сүйектерді дайындап коюы ксрск. Ол үшін 9 % сір- 
ке кышкылын немесе 3 % түз кышкылын алым, екі үш күн бойы 
үстау керек. Сабақ алдында сүйектерді сумей жуып, сабак біткен- 
нсн ксйін глицсрингс немссс 3 % формалинге садып, скі оку жы- 
лына пайдалана отырып, тожірибеден алған мәліметтеріне талдау 
жасап, оздері корытындылауы тиіс.
276 ♦ 
12-Tapav. Мсктепте биология пәніііен сабакбсрудің...

ӘДЕБИЕТТЕР
1. Верзилин Н.М.. Косунская В.М. Общая методика преподавания биоло­
гии. - М.. 1983.
2. Зверев И.Д., Мягкова А.Н. Общая методика преподавания биологии в 
школе. - М.. 1985.
3. Торманов Н.Т. Биологияны окыту одісі. - Алматы. 2000.
4. Пономарева И.Н. Общая методика обучения биологии. - М.. 2007.
5. Якунчева М.А. Методика преподавания биологии. - М.. 2008.
6. Конюшко В.С. Как подготовить урок биологии. - Минск, 1988.
7. Современный урок биологии / под. ред. В.М. Косунской. - М., 1986.
8. Журнал «Биологии в школе». - М., 2000-2013.
9. «Биология және салауаттылык нсгізі» журналы. - Алматы, 2000-2012.
10. Горелов А.А. Концепции современного естествознания. - М.. 1997.
- 208 с.
11. Комиссаров Б.Д. Методологические проблемы школьного биологичес­
кою образования. - М.: Просвещение, 1991. - 158 с.
12. Проблемы методики обучения биологии в средней школе / под. ред. 
М.Д. Зверева. - М.: Педагогика, 1978. - 317 с.
13. Торманов Н., Абылайханова Н.Т. Биологияны окытудын инновациялык 
әдістері. - Алматы: Казак университету 2013. - 258 б.
14. Янукович Ф. Технология обучения в системе высшего образования.
- М.: Высшая школа, 1986. - 132 с.
277

МАЗМҰНЫ
КІРІС П Е............................................................................................................ 3
1- тарау. БИОЛОГИЯЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ КОНЦЕПЦИЯСЫ
ЖАЙЛЫ КӨЗҚАРАСТАР.................................................................7
1.1. Биологиядан білім бсру кониепциясы...................................................7
1.2. Биологиядан білім бсрудің түжырымдамасы........................................11
1.3. Биологиялык теорияларды және шектес
концспцияларды зерттеу......................................................................... 13
1.4. Хромосомалык теориянын калыптасуы мен дамуы.
Хромосомалык тсорияныи даму гарихы............................................. 16
1.5. Экожүйснін даму заңдылыкгары.
Эволюциянын синтетикалык тсориясы................................................ 18
1.6. Жер бетіндегі тірі агзалардын дамуына фогосинтездін әссрі.......... 24
1.7. Органикалык дүниеніи дамуындағы фотосинтсздін р о л і.................30
1.8. Тірі ағзадағы акпараттык жүйенін кызмстінс сипазтама..................34
2- тарау. БИОЛОГІіЯНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ ПӘНІНІҢ
ҚАЛЫПТАСУ ТАРИХЫ. МАҚСАТЫ МЕН М1НДЕТТЕР1.....43
2.1. Пәнніи максаты мен міндеттері........................................................... 55
2.2. Биологияны окыту әдістемссі пәиіиін
баска ғылым салаларымсн байланысы.................................................46
2.3. XXI гасырдагы биология ғылымы
дамуынын жастарға білім берудегі рөлі................................................48
3- тарау. БИОЛОГИЯ ПӘНІН ОҚЫТУДЫҢ ДИДАКТИКАЛЫҚ
ПРИНЦИПТЕР1. БИОЛОГИЯ ПӘНІНІҢ
ЗАМА11АУИ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ..................................................... 52
3.1. Мектспте биологиядан білім берудін әдіснамалык моселелері....... 52
3.2. Ііон мүғалімінін күзырлыгы мсн
кәсіби мәдсниеттілігін дам ы ту...............................................................54
3.3. Биология және гылыми көзкарастардын дам уы .................................56
3.4. Дидактика мсн әдістсме кызметі............................................................57
3.5. Оку үдерісінің максатын аныктау және жоспарлау одістері........... 58
3.6. Биологияны окыту одістерінін дидактикалык принциптсрі............ 61
3.7. Биология сабагын откізуге койылатын казіргі талаптар...................66
278

Мазмүны 
♦ 279
4- тарау. БИОЛОГИЯ ІЮНІН ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕЛЕРІ.
ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІН Ж ІКТЕУ....................................................... 69
4.1. Окыту әдістемесінс жалмы сипаттама..................................................69
4.2. Окыту әдістері және оның кызметі....................................................... 73
4.3. Окыту әдістерінін мазмүны мен м он і................................................... 75
4.4. Окыту одісін жіктеудін (критсрийі) ны саиы....................................... 82
4.5. Окыту әдістерін жіктеу. Окытудың бслсснді әдістемслсрі.............. 84
4.6. Окытудын белсснді әдістсрі мен күралдары....................................... 85
4.7. Биологияны окыту барысында бслсенді
әдістемелердіи түрлерін колдану жолдары.........................................87
4.8. Сабактың одісін таңдау және бағалау...................................................90
5- тарау. БІЛІМ БЕРУДЕГІ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР....92
5.1. Кейс-стади әд ісі......................................................................................... 92
5.2. Кіріктіре білім бсрудің түжырымдамасы.............................................. 107
5.3. Кіріктіре окыту және дамыту жолдары................................................. 108
5.4. Адаптивті мектеп окушыларына сабак откізудін ерекшеліктері.... 110
5.5. Адаптивті мектеп окушыларына кіріктірілген
сабак откізудің одіс-тәсілдері................................................................. 112
5.6. Кірікгірілген окытудың идсялары, әдістсрі мен принциптері........ 113
6- тарау. САБАҚ ОҚЫТУ ФОРМАСЫ. САБАҚТЫҢ Till 1TEPI,
ТҮРЛ ЕРІ, ҚҮРЫЛ Ы М Ы .................................................................. 124
6.1. Сабак окыту формасы және онын шығу теті........................................124
6.2. Мектсптеі і окыту фор.масы - сабак........................................................125
6.3. Сабакка койылатын басты талаптар...................................................... 126
6.4. Биология сабағынын күрылы.мы............................................................. 127
6.5. Дәріс-семинар гурінде сабак өткізу..................................................... 133
6.6. Экскурсия (табиғат аясына саяхат).........................................................134
6.7. Сыныптан тыс откізілетін дәрістер........................................................136
6.8. Сабактын күрылымы................................................................................ 138
6.9. Биолог ия мүғаліміиін жүмыс жоспары................................................. 141
7- 
тарау. ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ БИОЛОГИЯ
САБАҒЫНЫҢ ЕРЕКШ ЕЛ1П..........................................................146
7.1. Биологияда сабактын аткаратын кызмсті.............................................146
7.2. Окушынын білімін бағалаудын түрлсрі мен одістері.........................147
7.3. Окушынын білімін және шеберлігін бакылау......................................153
7.4. Мүғалімнің сөйлсу мәдениеті................................................................. 156
8- тарау. МЕКТЕП БИОЛОГИЯСЫНЫҢ ТАРАУЛАРЫ.
МАЗМҮИЬІ МЕН ҚҮРЫЛЫМЫ................................................... 158
8.1. Мсктен биологиясынын мазмүны мен күрылымы..............................158
8.2. Осімдіктану пәнінін күры.тымы мсн мазмүны
және окьпу әдістемелері..........................................................................162

280 ♦ 
Биологиядаи бі.іі.м беру ктшцеііииясы жоне окытудың...
8.3. Осімдіктср морфолоі ияеы мен анатомиясьшың мазмүны
жәнс күрылысы, оны окыту әдістемелсрі.............................................166
8.4. Адам жәнс онын дснсаулыгы агты поннін мазмүны
мен күрылымы жоме түсіндіру әдістері................................................ 173
8.5. Тіршіліктану пәнінің мазмүны мен күрылымы
жәнс түсіндіру одістсрі.............................................................................176
9- тарау. БИОЛОГИЯ ПӘНШІҢ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ЖӘНЕ
ГУМАНИТАРЛЫК ПӘНЛНР АРЛСЫНДАҒЫ 
БАЙЛАІІЫСЫ.................................................................................... 194
9.1. Понаралык байланысі арды калыптастыру әдістері..........................194
9.2. I Іанаралык байланыс................................................................................200
9.3. Дидактнкалык материалдар дайындау жәнс сабакты талдау........... 210
9.4. Сабактын түрлсрі және оның дидактикалык күрылымы................. 211
10- тарау. TYC1HIKTEP МЕН ТЕРМИНДЕР ЖӘІІЕ
ОЛАРДЫ ДАМЫТУ ЖОЛДАРЫ.................................................219
10.1. Биологиялык түсініктср жәнс оны дамытудын
теориялык кағидалары........................................................................... 219
10.2. Биологиялык түсініктер жоне онын дамыту тосілдсрі....................220
10.3. Жалпы биология пәніндегі түсіиіктер.................................................223
11- 
тарау. БИОЛОГИЯ ПӘНПИҢ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ БЕРУДЕГІ РОЛ1 ....238
11.1. Жастарга толім-тәрбие беруде педагогикалык
технологияларды колдану..................................................................... 238
11.2. Оку-торбис жүмыстарын үйымдастыру тосілдері........................... 241
11.3. Ғылыми дүние тануды тәрбиелеу........................................................ 242
11.4. I Іатриоттык тәрбие..................................................................................244
11.5. Енбск және экологиялык торбис.......................................................... 245
11.6. Гигиеналык, жыныстык жәнс дсне тәрбиесі..................................... 250
11.7. Эстетикалык жәнс әдептілік торбиесі.................................................251
12- тарау. МЕКТЕПТЕ БИОЛОГИЯ ПӘНИІНН САБА К БЕРУДІҢ
МАТЕРИАЛДЫҚ БАЗАСЫН ҮІІЫМДАСТЫРУ....................254
12.1. Поннін материалдык базасын үйымдастыру.....................................254
12.2. Биология кабинсті................................................................................... 255
12.3. Корнекі күралдар..................................................................................... 257
12.4. Тірі табиғат мүйісі................................................................................... 260
12.5. Оку-тожірибе о р н ы .................................................................................264
12.6. Ьнологияиы окыту одістсмесі пәніиен зертханалык сабактарга
арналган тапсырмалар мен әдістемелік нүскаулар.......................... 267
ӘДЕБИЕТТЕР.................................................................................................... 277

Оқу басылымы
Торманов Нүртай Торманүлы 
Төлеуханов Сүлтан Төлеуханұлы 
Абылайханова Нүржанат Татуханқызы 
Уршссва Балбөбек Имамадииқызы

жүктеу/скачать 9,38 Mb.