Х а б а р ш ы с ы в е с т н и к семипалатинского государственного

230 
 
ӘӨЖ 338.436.33(574) 
 
Д.А. Жұмаханова
1
,  А.А. Нұрғалиева
2 
1
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті, Семей қ.  
2
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, Павлодар қ.                         
 
ӨНДІРІСТІК ИНФРАҚҰРЫЛЫМНЫҢ ҚЫЗМЕТ ЕТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
 
 
Мемлекеттік  дамуының  бас  бағыты  бір  қатар  мәселелері  бар  әлеуметтік  саланың  дамуы 
болу керек, бұл мәселелерді шешу мемлекеттік басқаруда маңызды.  
Түйінді сөздер: инфрақұрылым, коммуналдық, норматив.  
Кез-келген  мемлекеттің  даму  стратегиясында  ұзақ  мерзімді  басымдылықтардың  бірі 
өндірістік инфрақұрылым болып табылады. Өндірістік инфрақұрылым – негізгі қызметтері өндірістік 
инфрақұрылым  салаларының  қызмет  көрсетуі,  өндіріс  салаларындағы  экономиканы  дамытуды 
қамтамасыз етуі болып табылатын өндірістік инфрақұрылымның ішкісалалар жиынтығы.  
Олар өндіріс үдерісінің жүруі мен тиімді жұмыс істеуіне жалпы жағдай жасайды. Ең алдымен, 
өндірістік  инфрақұрылым  өндірістің  тікелей  үдерістеріне  сыртқы  жағдайды  қамтамасыз  ететін 
салалар  кешені.  Ол  өндіріске  қызмет  көрсететін  барлық  көлік  түрлерін  және  байланыс  құралдарын, 
коммуналдық  шаруашылықты,  қойма  шаруашылығын,  құрылысты,  өндірістік  қызметтің  қорғалуын 
бақылауды,  қоршаған  ортаны  қорғау  қызметін,  өндіріске  қызмет  көрсететін  банктік  қызметтерді 
қамтиды. 
Әлеуметтік инфрақұрылым – бұл негізгі қызметтері әлеуметтік инфрақұрылым салаларының 
әлеуметтік  қызмет  көрсетуі  және  өмір  сүруге  байланысты  халықтың  сұранысын  қанағаттандыратын 
материалдық,  мәдени-тұрмыстық  жағдайды  қамтамасыз  ететін  салалар  мен  ішкісалалар  жиынтығы. 
Әлеуметтік  инфрақұрылым  қоғамда  адамдардың  әлеуметтік  және  өндірістік  жағдайда  қызмет 
көрсетудегі  қатынасын  және  қажеттілігін  қанағаттандыратын  салалар  қызметінің  жиынтығын 
құрайды.  Оның  негізгі  қызметтері  мынадай  болып  келеді:  халықтың  тұтынуындағы  қызметке  деген 
сұранысын  қанағаттандыру;  адам  капиталының  өмір  сүру  сапасы  мен  жағдайын  жақсартудағы 
қызметін  әрі  қарай  дамыту;  өндіріс  үрдісінің  тиімділігін  және  оның  әлеуметтік-экономикалық 
қатынастағы бәсекеге қабілеттілігін арттырудағы қызметін ұлғайту. 
Ұлттық  экономиканың  бәсекелестікке  қабілеттілік  белгісі  –  жүйенің  макро  және 
микроэкономикалық  даму  деңгейлеріне  сәйкес  қалыптасуы.  Егер  бірінші  жағдайда,  бұл  еліміздің 
макроэкономикалық  ортасына,  оның  технологиялық  және  институционалды  дамуына  байланысты 
болса, онда микроэкономикалық амал тарапынан ұлттық компаниялардың қызметі мен стратегиялары 
және ұлттық бизнес-орталықтың сапасы бағаланады. 
Сонымен,  инфрақұрылым  шаруашылық  объектілерге  ұтымды  әрі  тиімді  жұмыс  істеуге 
мүмкіндік  бере  отырып,  негізгі  жүйенің  қызметін  орындайды.  Әсіресе,  инфрақұрылымның  негізгі 
өндіріс арасындағы өзара байланыс пен өзара әрекеттестігі күшейеді. 
Біз  халықтың  әл-ауқатын  арттыру  үшін,  даму  әлеуетін  жоғарлату  үшін  тұрақты,  әрі  жоғары 
өсу  деңгейіне  талпынамыз.  Біздер  жоғары  бәсекелестік  қабілетіне  ие  болуға  ұмтылыс  жасаудамыз. 
Әрине, мұнда ең алдымен өнімдер мен қызметтер басты мәселе болып табылады. 
Өндірістік  және  әлеуметтік  инфрақұрылым  салалары  әруақытта  өзара  байланыста  болады, 
олар  бір-бірінің  қызметін  толықтыра  отырып,  салааралық  байланысын  нығайтады.  Өндірістік  және 
әлеуметтік  инфрақұрылым  салалары  қызмет  түрлеріне  қысқаша  сипаттама  беретін  болсақ,  ол 
келесідей [1]. 
Байланыс  –  бұл  ақпараттарды  таратуға  арналған  әртүрлі  коммуникациялар.  Байланыс 
түрлеріне: пошта байланысы, сым байланысын (телефон, телеграф, факсималды) қоса алғанда, электр 
байланыс (жердегі және ғарыштық), радиобайланыс, оптикалық байланыс және басқалар жатады. 
Сауда  тауар  айналымын,  өндіріс  саласынан  тұтынушылар  саласына  олардың  қозғалысын 
қамтамасыз ететін ұлттық шаруашылық саласын қарастырады. Сауда көтерме және бөлшектік сауда 
желілерін  (базарларды,  қоймаларды,  өткізу-қамтамасыз  ету  базаларын,  контораларды)  қамтиды. 
Сондай-ақ,  сауда  инфрақұрылымына  жәрмеңкелер,  тауарлық  биржалар,  аукциондар,  маркетингтік, 
өткізу және жарнама ұйымдары кіреді [2].  
Коммуналдық  және  тұрғын  үй  шаруашылығы  –  бұл  халыққа  қызмет  көрсететін  тұрғын  үй 
қорларының,  кәсіпорындардың,  қызметтер  мен  шаруашылықтардың  жиынтығы.  Қалаларда  олар 
қалалық  шаруашылық  құрамына  кіреді,  сондай-ақ,  коммуналдық  шаруашылық  өндірістік 

231 
 
кәсіпорындарды  сумен,  электр  энергиямен,  газбен  және  тағы  басқамен  қамтамасыз  ете  отырып, 
оларға қызмет көрсетеді. 
Денсаулық  сақтау  –  қоғаммен  қабылданатын  және  осы  қоғам  мүшелерінің  денсаулығын 
қорғауға  және  жақсартуға  бағытталған  мемлекеттік,  әлеуметтік,  экономикалық  және  медициналық 
шаралар жиынтығы. Сәйкесінше, денсаулық сақтау инфрақұрылымы – бұл аталмыш шараларды іске 
асыруға  мүмкіндік  беретін  материалдық-техникалық  база.  Денсаулық  сақтаудың  негізгі  мәселелері 
денсаулықты және еңбек қабілеттілігін зерттеу болып табылады. 
Білім  беру  –  бұл  кең  мағынада  білімді  тарату  болып  табылады.  Ол  тәрбие-білім  беретін 
мекемелерінің  және  халықтық  білім  беру  жүйесі.  Оның  негізгі  міндеті:  мектепке  дейінгі 
жастағыларды  тәрбиелеу;  жалпы  білім  беруге  дайындау;  жоғары  білім  алу;  арнайы-техникалық 
дайындық; біліктілікті қайта даярлау және арттыру болып табылады. 
Кез  келген  жағдайда  бұл  оңай  мәселе  емес,  оның  шешілуі  көп  уақытты  талап  етеді  және 
нарықтың  тым  көп  өзгеруі  салдарынан  болатын  белгісіздіктерге,  көптеген  қауіптерге  байланысты. 
Өзгерістерге  икемді  және  дайындығы  жоғары  болған  жағдайда  ғана  жетістікке  жетуге  болады.  Бұл, 
артықшылықтар  туралы  аз  жариялап,  көп  ақшалар  жұмсау  дегенді  білдіреді.  Шығындардың 
ақталмайтындығына,  артықшылықтарды  өзгертуге  және  әрдайым  бәрін  басынан  бастауға  әзір  болу 
керек.  Егер  елдің  ғылыми  және  білім  деңгейі,  жоғары  базасы,  менеджменті,  қауіптерді  сауатты 
басқара алатындай болса, азаматтар, бизнес және мемлекет арасында өзара келісімге келіп, төзімділік 
көрсетсе, онда жетістік ықтималдығы жоғары. 
Сонымен,  ұлттық  экономиканың  бәсеке  қабілеттілігі  –  өте  күрделі,  астарлы  ұғым.  Ұлттық 
экономиканың  бәсеке  қабілеттілігі  –  бұл  ішкі  және  сыртқы  рынокта  шетелдік  тауарлар  мен 
қызметтермен  өте  ұтымды  бәсекеге  түсетін  тауарлар  мен  қызмет  көрсетуде  жүзеге  асырылатын 
маркетингтік,  ұйымдастырушылық  –  басқару,  ғылыми-техникалық,  экономикалық,  өндірістік  және 
басқа да мүмкіндіктердің жиынтығы. 
Қоғамның  дамуы  нәтижесінде  бірте-бірте  әлеуметтік  инфрақұрылымның  басқа  да  салалары 
мен  элементтері  пайда  болып,  олардың  қазіргі  таңда  қызмет  көрсету  салаларының  ауқымы  өсті. 
Әлеуметтік-рухани  инфрақұрылым  негізі  жеке  тұлғаның  қалыптасуын  және  дамуын  қамтамасыз 
етеді.  Ол  адамдардың  әлеуметтік-мәдени,  рухани,  парасаттылық  қажеттіліктерін  қанағаттандыруға 
бағытталған салаларды (білім беру, денсаулық сақтау, санаториялық-курорттық қызмет көрсету және 
туризм, бос уақытты өткізу, дене шынықтыру және спорт, мәдениет және өнер, мүдделерді қорғауды 
ұйымдастыру) 
қамтиды. 
Ал, 
әлеуметтік-тұрмыстық 
инфрақұрылым 
салаларының 
негізін 
материалдық-тұрмыстық  сипаттағы  қызметтер  қамтиды.  Оларға  халыққа  қызмет  көрсететін  көлік 
және  байланыс,  халыққа  қызмет  көрсететін  коммуналдық  шаруашылық  және  құрылыс,  сауда  және 
қоғамдық тамақтандыру, қаржылық қызметтер және сақтандыру, іскерлік, кеңес беру, инжинирингтік 
қызметтер, қоғамдық тәртіпті сақтау және үкімет қызметтері жатады. 
Аталған әлеуметтік инфрақұрылымның әрбір саласы әртүрлі көлемдегі және меншік түріндегі 
кәсіпорындарды,  мекемелерді,  ұйымдарды  құрайды.  Олардың  құрамында  әртүрлі  құрылымдық 
бөлімшелер  қызмет  атқаруы  мүмкін.  Сәйкесінше,  әлеуметтік  инфрақұрылымды  екі  деңгейде 
ажыратуға болады: біріншісі – кәсіпорындар, мекемелер, ұйымдар болса, екіншісі – салалық. 
Алайда,  егемендікке  қол  жеткізгеннен  бергі  кезеңде  өндірістік  және  әлеуметтік 
инфрақұрылымды  қалпына  келтіру  немесе  жаңартуға  ойдағыдай  көңіл  бөлінбегені  де  шындық. 
Осыдан да далалық және қалалық жол, темір жол, байланыс, жалпы көлік, ондағы қызмет  көрсетудің 
дәрежесі,  ауыз  су  проблемасы,  балалар  бақшасы,  мектеп  және  тәрбие  орындары,  денсаулық  сақтау 
және  спорт  кешендері  халықаралық  стандартқа  немесе  ғылыми  негізделген  нормативке  сай  деп 
айтуға да болмас [3]. 
Дегенмен  де,  бүгінгі  таңда  халықтың  әл-ауқатын  арттыруға  бағытталған  нақты  қадамдар, 
бағыттардың  жүзеге  асырылуында  ең  басты  әлеуметтік  инфрақұрылым  қызметтерінің  дамуына 
айрықша  көңіл  бөлуі  бекер  емес.  Сондықтан  ғалымдар,  экономиканың  өндірістік  және  әлеуметтік 
саласындағы  қызметкерлер  осы  әлеуметтік  инфрақұрылым  салаларының  әрі  қарай  дамып,  қызмет 
істеуіне ерекше көңіл бөлуде. 
Әлемдегі дамыған елдерінің тәжірибесі көрсетіп отырғандай, әлеуметтік тиімділіктің жоғары 
деңгейі  көбінесе  ғылыми-техникалық  жетістік  пен  әлеуметтік  салалардың  дамуымен  байланысты. 
Бұл  елдерде  шағын  және  орта  бизнес  қызметінің  үлес  салмағы  60-80  %-ды  құрайды,  ол  әлеуметтік 
инфрақұрылымның  даму  деңгейін  көрсетеді.  Сондықтан  да  осы  елдерде  әлеуметтік  инфрақұрылым 
дамуының  материалдық  өндіріс  салаларынан  айтарлықтай  алдыңғы  қатарда  екендігін  байқауға 
болуда. 

232 
 
Елбасы  Н.Ә.  Назарбаев  «Жаңа  әлемдегі  жаңа  Қазақстан»  атты  Қазақстан  халқына 
Жолдауында: «Әлеуметтік инфрақұрылымды дамытуды біз стратегиялық міндет дәрежесіне көтеруге 
тиіспіз. Біз мемлекеттік – жеке меншік  әріптестігінің көмегімен  әлеуметтік-инфрақұрылымдық даму 
тетігін қалыптастыру қажеттігіне жеттік деп білемін»  - деп атап көрсеткен болатын. 
Бүгінде  елімізде  әлеуметтік  қызмет  көрсету  салалары  кеңейе  түсуде  және  олардың  қызмет 
көрсетуін  жүзеге  асыру,  тиімді  шаруашылықты  жүргізу  басты  назарда  ұстанылып,  дұрыс  жолға 
қойылып  келеді.  Оның  кепілі  –  аталмыш  саланың  маңыздылығын  арттыруда  қоғамдағы  адамның 
жеке  тұлға  ретінде  қалыптасуына  баса  назар  аударылып,  осыған  байланысты  әлеуметтік 
инфрақұрылым көрсететін қызмет саласының қатысу арқылы көптеген мәселелердің шешілуі  болып 
табылады.  Ол  сонымен  қатар,  өндірістік  дағдыларды  меңгеретін,  еңбек  қызметінің  маңыздылығы 
бағаланатын  өндірістік  салалар  кешенінің  адамға  ықпал  етуін  талап  етеді.  Сондықтан  әлеуметтік 
инфрақұрылым  салалары  ұлттық  өндірістің  бірыңғай  жүйесін  құрастыра  отырып,  өндірістік 
инфрақұрылымның салаларымен тығыз байланыста бірге өрбиді. 
Осылайша,  инфрақұрылым  халықтың  әлеуметтік  қажеттілігін  қанағаттандыру,  ұлттық 
өндірістің тиімділігін арттыру, жеке тұлғаның еңбек ету қабілеттілігін қалыптастыру үшін қоғаммен 
бөлінген  ресурстарды  ұтымды  пайдалануға  қатысты  адамдар  арасындағы  әлеуметтік-экономикалық 
қатынастардың жүйесін тұтастай жүйе ретінде қарастырады.  
 
Әдебиет
 
 
1 Новый Казахстан в новом мире // Послание Президента страны Н.Назарбаева народу Казахстана. – 
Астана, 2007, февраль – №28.С.33 
2 Назарбаев Н.А. Проблема реформирования села - вопрос не производственно-экономический, а, 
прежде всего, социально-политический // Казахстанская правда. – 2002, декабрь – №14. С.15 
3 Нұрғалиева А.А. Әлеуметтік инфрақұрылымды дамытудағы инвестициялық үрдіс // Орман 
шаруашылығының ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды және агроқнеркәсіптік кешеннің жақын 
салаларын нарықтық қатынастар жағдайында инновациялық дамыту жолдары: халық. ғыл.-практ. 
конф. матер. -  Алматы, 2010. – Б. 89 – 91. 
 
В этой работе рассказывается что  экономическая роль и значимость производственной 
инфраструктуры  предопределяют  особую  необходимость  всемерного  совершенствования 
управления данной сферой на уровне каждого региона. 
The  article  deals  with  the    main  directions  of  social  politics  of  the  republic  of  Kazakhstan  in  the 
sphere  of  high  and  secondary  education,  social  sphere:  employment  problems  and  changes  in  the  income 
level per capita are revealed in the article. 
 
 
УДК 371.3 
 
Д.С Омаров
 
Университет им. Сулеймана Демиреля, Казахстан, г. Алматы. 
 
МЕНЕДЖМЕНТ ИНФОРМАЦИОННОГО ПРОЦЕССА В 
ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ СИСТЕМЕ
 
 
В статье рассматривается управление информатизацией в учебных заведениях РК. Выявлены 
основные  качества  повышения  конкурентоспособности  образования,  улучшение  качества 
образования,  развитие  человеческого  капитала  путем  обеспечения  доступности  качественного 
образования 
для 
устойчивого 
роста 
экономики. 
Рассмотрены 
основные 
инструменты 
информационного процесса, оказывающие влияния на все составляющие образовательные системы. 
Ключевые  слова:  информатизация,  информационное  обеспечение,  образование,  управление 
информационным  обеспечением  в  учебных  заведениях  РК,  информационная  образовательная 
технология. 

233 
 
В  настоящее  время  в  нашей  стране  происходят  существенные  изменения  в  национальной 
политике образования. Это связано с переходом на позиции личностно-ориентированной педагогики. 
Одной  из  задач  современной  школы  становится  раскрытие  потенциала  всех  участников 
педагогического  процесса,  предоставление  им  возможностей  проявления  творческих  способностей. 
Решение  этих  задач  невозможно  без  осуществления  вариативности  образовательных  процессов,  в 
связи,  с  чем  появляются  различные  инновационные  типы  и  виды  образовательных  учреждений, 
которые требуют глубокого научного и практического осмысления (IT – технология). 
Современная школа - это результат огромных перемен, произошедших в системе отечественного 
образования  за  последние  годы.  В  этом  смысле  образование  не  просто  часть  социальной  жизни 
общества, а её авангард: вряд ли какая-то другая её подсистема в той же степени может подтвердить 
факт своего поступательного развития таким обилием нововведений и экспериментов. 
Изменение роли образования в обществе обусловило большую часть инновационных процессов. 
«Из  социально  пассивного,  рутинизированного,  совершающегося  в  традиционных  социальных 
институтах,  образование  становится  активным.  Актуализируется  образовательный  потенциал,  как 
социальных  институтов,  так  и  личностный».  Раньше  безусловными  ориентирами  образования  были 
формирование знаний, навыков, информационных и социальных умений (качеств), обеспечивающих 
«готовность  к  жизни»,  в  свою  очередь,  понимаемую  как  способность  приспособления  личности  к 
общественным  обстоятельствам.  Теперь  образование  все  более  ориентируется  на  создание  таких 
технологий и способов влияния на личность, в которых обеспечивается баланс между социальными и 
индивидуальными 
потребностями, 
и, 
которые, 
запуская 
механизм 
саморазвития 
(самосовершенствования,  самообразования),  обеспечивают  готовность  личности  к  реализации 
собственной индивидуальности и изменениям общества. Многие образовательные учреждения стали 
вводить некоторые новые элементы в свою деятельность, но практика преобразований столкнулась с 
серьезным  противоречием  между  имеющейся  потребностью  в  быстром  развитии  и  неумением 
педагогов это делать. Чтобы научиться грамотно развивать школу, нужно свободно ориентироваться 
в  таких  понятиях,  как  «новое»,  «новшество»,  «инновация»,  «инновационный  процесс»,  которые 
отнюдь не так просты и однозначны, как это может показаться на первый взгляд. 
В  конце  XX  –  начале  XXI  века  информатизация  различных  сфер  общественной  жизни  уже 
превратилась  в  обычное  явление.  В  связи  с  бурным  развитием  информационных  технологий 
компьютеры  на  сегодняшний  день  перестали  быть  экзотикой,  а  компьютерная  грамотность  – 
достоянием  посвященных.  Вопросы  проектирования  информационных  сред  и  организации 
управления  ими  стали  повседневными  вопросами  менеджмента  в  любой  сфере  деятельности,  не 
исключая  и  образования.  Все  больше  и  больше  школ  Казахстана  оснащаются  компьютерами  и 
компьютерными  классами.  Использование  средств  информационно-коммуникационных  технологий 
призвано  помочь  школьным  администраторам,  преподавателям  и  учащимся  гармонично  жить  и 
работать  в  информационном  обществе.  В  особенности  важны  информационные  технологии  в 
управлении  школой,  процесс  управления  которой  усложняется  с  каждым  днем.   Директора 
образовательных учреждений сегодня вынуждены решать не только педагогические и хозяйственные 
проблемы, но и социально-педагогические, экономические, правовые и финансовые вопросы. 
Для  руководителя  школы  и  школьной  администрации  существуют  различные  возможности 
использования  компьютера:  организация  общего  информационного  пространства  школы; 
организация  учебного  процесса  (подготовка  расписаний,  электронных  документов,  баз  данных, 
содержащих  информацию  об   учащихся  школы  и  их  родителях,  о  педагогическом  составе  и  т.д.); 
использование компьютера для получения и работы с информацией из сети Интернет. Сюда входит  
работа с поисковыми системами, образовательными порталами, использование электронной почты и 
прочих  средств  коммуникативного  общения   для  обмена  опытом,  методическими  разработками  и 
прочей  документацией;  компьютерный  контроль  знаний  учащихся;  организация  и  поддержка 
процесса  создания  школьного  сайта,  позволяющего  связать  между  собой  учеников,  родителей  и 
учителей и отразить внутреннюю жизнь школы. 
Для того чтобы  осуществить данные возможности, одной из целей повышения квалификации и 
стимулирования  самообразовательной  деятельности  руководителей  школы  стало  овладение  ими 
базовыми  навыками  в  области  информационно-коммуникационных  технологий  (ИКТ),  и  умением 
творчески применять эти навыки (базовая ИКТ-компетентность).  
Перечень  компетенций  администратора  образовательного  учреждения  в  сфере  ИКТ  включает  в 
себя  следующие  моменты:  наличие  представлений  о  принципах  формирования  единого 
информационного  пространства  образовательного  учреждения.  Понимание  роли  и  места 
руководителя в процессе информатизации школы; знание возможностей использования средств ИКТ 

234 
 
для оптимизации труда работника управления образованием; наличие представлений о программных 
продуктах,  предназначенных  для  решения  административно-образовательных  задач.  Знание 
конкретных  приложений,  составляющих  структуру  единого  информационного  пространства 
образовательного  учреждения.  Наличие  представлений  о  критериях  отбора  программного 
обеспечения  и  особенностях  его  внедрения  в  практику  работы;  знание  типовых  квалификационных 
требований  в  области  ИКТ,  предъявляемых  к  администраторам  системы  образования;  умение 
организовать  свое  компьютеризированное  рабочее  место;  наличие  базовых  представлений  о 
назначении и функционировании ПК, устройствах ввода-вывода информации, компьютерных сетях и 
возможностях  их  использования  в  учебном  процессе  и  управленческой  деятельности;  владение 
интерфейсом  операционной  системы,  приемами  выполнения  файловых  операций,  организации 
информационной  среды  как  файловой  системы,  владение  основными  приемами  ввода-вывода 
информации; владение навыками установки и удаления приложений и электронных образовательных 
ресурсов.  
Владение  навыками  пользователя  офисных  технологий  в  контексте  управленческой 
деятельности и подготовки документов:  
- подготовка текстовых документов (ввод текста с клавиатуры и приемы его форматирования); 
- работа с шаблонами документов ОУ;   
-  работа  с  табличными  данными  (выполнение  простых  расчетов,  составление  информационных 
карт, работа со списками); 
- построение графиков и диаграмм;  
- создание презентаций для выступлений, докладов и т. п.; 
- вывод документов на печать, запись на CD. 
Владение  базовыми  сервисами  и  технологиями  сети  Интернет,  включающими:  приемы 
навигации  и  поиска  информации  в  WWW,  ее  получения  и  сохранения  в  целях  последующего 
использования  в  профессиональной  деятельности;  приемы  работы  с  электронной  почтой  и 
телеконференциями; приемы организации общения в сети; навыки работы с ICQ, AOL и т. п. Наличие 
представлений об электронных образовательных ресурсах, тенденциях рынка электронных изданий в 
секторе  общего  (начального  профессионального)  образования;    наличие  представлений  о  правовых 
аспектах использования информационных ресурсов сети Интернет в образовании; умение работать со 
справочниками по законодательству в сфере образования, представленными в цифровом формате. 
Основными  моментами  базовой  ИКТ  компетенции  являются  информационные  процессы 
оказывают  влияние  на  все  составляющие  образовательной  системы  такие  как:  содержание 
образования  и  воспитания,  деятельность  педагогических  и  вспомогательных  кадров,  решение 
финансово-хозяйственных  вопросов,  а  также  определяют  систему  ориентиров  и  точек  роста 
образовательной  системы  в  целом.  Это  связано  в  первую  очередь  с  тем,  что  образовательный 
процесс,  представляющий  собой  педагогически  организованное  взаимодействие  его  участников, 
является  также  информационным  процессом,  связанным  с  производством,  хранением,  обменом  и 
потреблением различной информации. В силу этого обстоятельства, необходимо организовать единое 
информационное  пространство  образовательного  учреждения,  то  есть  среду,  в  которой  он  будет 
протекать.  Для  чего  это  необходимо?  В  каждой  школе  имеется  масса  разрозненной  информации  на 
бумажных  носителях  (классные  журналы,  учебно-методические  материалы,  приказы  и  т.д.).  Поиск 
необходимой  информации  вызывает  огромные  сложности  для  всех  участников  образовательного 
процесса:  администрации,  учителей,  учеников.  В  связи  с  этим  возникает  необходимость  в  создании 
единой  информационной  среды  школы,  которая  позволит   решить  следующие  задачи:  создать 
единую  для  всей  школы  базу  данных,  содержащую  информацию  о  различных  аспектах  учебно-
воспитательного  процесса:  сведения  о  сотрудниках,  учащихся  и  родителях,  учебный  план, 
электронный  классный  журнал,  расписание,  разнообразные  отчеты  и  т.п.;  предоставить 
пользователям  возможность  телекоммуникационного  общения  между  собой  и  доступа  к  общим 
ресурсам;  обеспечить  использование  в  учебном  процессе  цифровых  образовательных  ресурсов  (как 
готовых, так и собственной разработки), а также их интегрирование в  единую среду. 
  Информационная  среда  образовательного  учреждения  помогает  решить  задачу  интеграции 
информационных  потоков,  характерных  для  основных  видов  деятельности  образовательного 
учреждения.  Она  является  педагогически  и  технически  организованной  (она  реализуется  на  базе 
локальной  вычислительной  сети  образовательного  учреждения)  сферой  информационного 
взаимодействия  всех  участников  образовательного  процесса.  Но  ключевым  моментов  организации 
данной среды является желание и заинтересованность руководителя образовательного  учреждения в 
данном  процессе.  Факт  многочасового  простоя  техники  в  школах  Казахстана  –  самая  обычная 

235 
 
ситуация  на  сегодняшний  день,  также  для  школ  характерен  неадекватный  задачам  выбор  техники  и 
программного обеспечения.  
Овладение  техническим  средством,  с  одной  стороны,  является  дополнительной  нагрузкой  для 
администратора  (человека,  и  так  весьма  загруженного  работой).   Но  с  другой  стороны,  как  показал 
опыт,  этот  процесс  не  очень  болезненный,  и,  зачастую  только  сначала  представляется  трудоемким. 
Освоить какие-то  операции на компьютере намного легче, чем переложить всю техническую работу 
на  кого-то  другого,  ведь  только  школьный  администратор  владеет  всеми  тонкостями  организации 
учебного  процесса.  Тем  более,  современные  операционные  системы  и  программы  весьма 
дружелюбны  к  пользователю,  и  сложных  психологических  барьеров  при  работе  на  компьютере, 
имевших  место,  скажем  лет  8  -    10  назад,  уже  практически  не  возникает.  А  технологизация  труда 
школьного  администратора,  в  свою  очередь,  приносит  очень  высокие  результаты  –  упрощается 
процесс планирования, ведения документации, отчетности и т.д. 
Одной  из  основных  компетенций  администратора  образовательного  учреждения  в  сфере  ИКТ 
также  является  умение  организовать  свое  компьютеризированное  рабочее  место.  Для  этого 
необходимо  иметь  представление  об  основных  элементах  компьютера,  системных  и  периферийных 
устройствах (притер, сканер и др.). 
Фактически,  правильная  организация  рабочего  места  –  это  удобная  для  вас  файловая  система 
плюс прикладное программное обеспечение, используемое в  управленческой деятельности. Для того 
чтобы  получить  возможность  работать  с  программным  обеспечением,  надо  научиться  работать  со 
специальной средой для их работы –  операционной системой.  
Все программные продукты делятся на определенные классы. Это: 
операционные системы (согласовывают взаимодействие программ и  устройств); прикладные 
программные  продукты  (приложения):  приложения  общего  назначения  (MS  Word,  MS  Excel  MS, 
Power  Point,  графические,  текстовые  и  веб-редакторы);  приложения  специального  назначения, 
например «1С: ХроноГраф Школа». 
Подытоживая  вышесказанное  отметим,  что  информатизация  образования  проявляется  в  новых 
технологиях  получения  и  хранения  знания,  ускорение  получения  информации,  выступает  как 
институциональный фактор, вызывающие структурные и функциональные перемены в  образовании, 
санкционированные как новые социокультурные нормы и принципы образовательной деятельности.  
Информатизация  образования  является  источником  как  социокультурных  инноваций  (которые 
характеризуются  распространением  модульных  образовательных  программ,  индивидуализацией 
образовательных стратегий, формирование информационной культуры). 
Исследования  последних  лет  в  этой  области  предполагает  рассматривать  дистанционные 
технологии  получения  образования  как  естественный  этап  развития  системы  образования  (от 
книжной библиотеки до электронной и т.п.). Многообразие различных образовательных технологий в 
их  оптимальном  сочетании  должно  обеспечить  максимальную  эффективность:  образовательную  – 
для  потребителя  образовательных  услуг,  экономическую  –  для  их  производителя.  Отсюда,  можно 
сделать вывод, что акцент должен ставиться на комбинированное или смешанное (blended) обучение. 
Концепция  комбинированного  обучения  (термин  введен  академиком  Тихомировым  В.П.) 
предполагает,  что  обучающий  в  современных  условиях  должен  оптимально  и  в  совокупности 
использовать  все  возможности,  представляемые  как  классическим  обучением,  так  и  новыми 
образовательными технологиями. Современное классическое обучение, в свою очередь, должно быть 
пропитано  новыми  образовательными  технологиями  и  базироваться  на  широком  использовании  в 
образовательном  процессе  прикладного  программного  обеспечения.  Поэтому  при  разработке  и 
внедрении  этой  технологии  необходимо  учитывать  все  возможности  сетевого  и  других  видов 
обучения. 
Для проведения  единой политики информатизации и масштабного внедрения информационных 
и  телекоммуникационных  технологий  в  сфере  образования  Министерством  на  ближайшие  три  года 
сформулированы  основные  задачи,  связанные  с  решением  указанных  проблем  и  направленные  на 
снижение 
так 
называемого 
«цифрового 
неравенства» 
путем 
развития 
информационной 
инфраструктуры  системы  образования.  Надеюсь,  что  решение  этих  задач  внесет  позитивные 
изменения  в  систему  образования  и  положительно  скажется  на  интеллектуальном  и  духовном 
развитии  населения  страны  и  будет  способствовать  повышению  статуса  нашего  государства  в 
мировом сообществе. 
 
 
 

236 
 

жүктеу/скачать 22,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: