Х а б а р ш ы с ы в е с т н и к семипалатинского государственного

224 
 
ӘӨЖ 338.43.01 
 
С.Н. Нұрланова, Ө.С.  Сұлтанов 
 
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті, Семей қаласы 
 
НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКАДАҒЫ КЛАСТЕРЛІК ТЕОРИЯНЫҢ 
 
ДАМУЫ ЖӘНЕ ТИІМДІЛІГІ
 
 
Мақалада қазіргі нарықтық экономикада кластерлік жүйенің маңызы мен мәселелері, дамуы 
мен шешу жолдары қарастырылған.  
Түйінді сөздер: Кластер, М. Портер, стратегия, бәсеке, кластерлік саясат. 
 
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2012 жылғы 27 қаңтарында жыл 
сайынғы  Қазақстан  халқына  арналған  «Әлеуметтік-экономикалық  жаңғырту  –  Қазақстан  дамуының 
басты  бағыты»  атты  кезекті  жолдауында  Қазақстан  жолының  жаңа  кезеңі  –  экономиканы 
нығайтудың,  халықтың  әл-ауқатын  арттырудың  жаңа  міндеттері  екенін  айтты.  Еліміз  тәуелсіздік 
жолында татулық пен тұрақтылықты, тыныштық пен түсіністікті, достық пен бауырмалдықты жүзеге 
асыру  арқылы  ішкі  жалпы  өнімді  27  триллион  теңгеге  жетті.  Әлемнің  адымын  құрсаған 
қиындықтарға  қарамастан,  ел  экономикасы  7,5  пайызға  өсті,  елдің  халықаралық  резервтері  75 
миллиард  доллардан  асты.Соңғы  үш  жылда  ғана  жалақы  мен  зейнетақы  екі  есе  өсті.  Бұл  табыстар 
Жолдауда  айтылғандай,  елімізді  жаңа  биікке  көтеріп,жаңа  асуларды  алуға  меңзейді.  «Біз 
экономикамыздың  озық  кластерлерін  құруды  және  дамытуды  одан  әрі  жалғастырудамыз. Бұл 
жұмыстың қарқыны төмендемеуге тиіс. Үкіметке инновациялық кластерлердің инфрақұрылымын да-
мыту үшін қажетті қаржы қарастыруды тапсырамын. Біздің міндетіміз – жаңа әлемдік дағдарыс бес-
алты жылға созылуы мүмкін, экономиканы  осы  сынаққа дайындау, оны әртараптандыруды жалғас-
тыру  болып  табылады.  Біз  2015  жылға  қарай  табысы  жоғары  елдердің  қатарына  қосылуды  көздеп 
отырған елміз» - деді Елбасы [1]. 
Кластерлік  теорияның  негізін  қалаушы  Гарвард  университетінің  профессоры  Майкл  Портер 
саналады,    ол  бәсекелестік  қабілет  стратегиясы  тұжырымдамасының  бірден-бір  жетекші  авторы. 
Өзінің  «Бәсеке»  деген  кітабында  ол  тұрақты  даму  стратегиясының  болуы  кластерді  ойдағыдай 
дамытудың ең маңызды факторы деп атап көрсетеді.  
Майкл  Портердің  пікірінше,  «Кластерлер  мүдделі  жақтардың  іс  -  әрекеттерін  біріктіретін 
ұйымдық  форма  болып  табылады,  ол  постиндустриалдық  экономика  жағдайында  бәсекелестік 
артықшылықтарға жетуге бағытталған» [2]. 
Кластерлер  экономиканың  жаһандану  жағдайында  мүдделі  жақтардың  іс-әрекеттерін 
біріктіретін  ұйымдық  форма,  ол  бәсекелестік  артықшылықтарға  қол  жеткізуге  бағытталады.  Ең 
бастысы  кластерлер  –  бизнес  үшін  мүміндіктер  және  өңірлерге  екпінді  дамуға  бағыттайтын  күш. 
Бизнес үшін кластер –  болашақта өзіне бәсекеге қабілеттікті қамтамасыз ету,  яғни кәсіпорындардың 
5-10 жылға ұзақ мерзімді даму стратегиясын құру.  Кластерлер экономиканың белгілі бір секторында 
мамандандырылған кәсіпорындардан тұрады.  
Кластерлік  даму  теориясының  негізін  қалаушы  М.Портер,  бұл  проблеманы  әртүрлі  елдердің 
100-ден  астам  салаларында  бәсекелестік  ұстанымдарды  зерттеу  арқылы  халықаралық  ауқымда  бір 
саланың фирмалары ең жоғары бәсекелестігі болады деген қорытындыға келген,  әдетте олар әртүрлі 
дамыған  мемлекеттер  бойынша  жүйесіз  шашыраңқы  орналаспайды,    керісінше  бір  елде 
шоғырланады,  кейде тіпті елдің бір ғана өңірінде орналасады.  Бұл кездейсоқ мәселе емес [2].   
Бір  немесе  бірнеше  фирмалар  әлемдік  нарықта  бәсекелестік  қабілетке  жете  отырып,    өзі 
жақын  айналасындағыларға  да  әсер  ете  бастайды,    жеткізіп  берушілерге,  тұтынушыларға  және 
бәсекелестерге. Өз кезегінде,  айналасындағы жетістіктер осы компанияның бәсекелестік қабілетінің 
әрі  қарай  өсуіне  оң  әсер  етеді.    Сонымен  кластер  қалыптасады,  тығыз  байланысқан  салалардың,  
фирмалардың қоғамдастығына, біріне-бірі бәсекелестік қабілеттерінің өсуіне жағдай туғызады.  
Жалпы  алғанда  кластерлердің  3  кең  анықтамалары  бар,    олардың  әрқайсысы  жұмыс 
жасауының, бағытының негізгі шегін көрсетеді:  
-    туыстық  секторлар  ішіндегі  өңірлік  шектелген  экономикалық  белсенділіктің  формасы, 
әдетте олар қандай да бір ғылыми мекемелерге (ҒЗИ, университеттер және т.б.) байланысқан болады;  
-    сатылас  өндірістік  тізбектер:    белгілі  бір  тар  секторлар,    олардағы  өндірістік  процестің 
сыбайлас  кезеңдері  кластердің  ядросын  құрады  (мысалы,  «жеткізіп  беруші  -  өндіруші  -  өткізуші  – 
клиент»  тізбегі).  Осы  категорияға  бас  фирмалардың  айналасында  құрылатын  тізбектер  де 
жатқызылады;  

225 
 
-    өнеркәсіптік  салалар,    олар  агрегацияланудың  жоғары  деңгейімен  анықталады  мысалы, 
«химиялық  кластер»    немесе  онан  да  жоғары  агрегациялану  деңгейі  бар  секторлардың  жиынтығы  – 
агроөнеркәсіптік кластер. 
Кластерлер туралы сөз қозғағанда бірін-бірі толықтыра түсетін 2 стратегияны бөліп көрсетуге 
болады:  
-  жұмыс істеп тұрған кластерлерде білімді пайдалануды арттыруға 
бағытталған стратегиялар;  
-  кластердің ішінде ынтымақтастықтың жаңа тізбектерін құруға бағытталған стратегиялар [3]. 
Сонымен  қатар  кластер  көптеген  шағын  фирмалар  мен  кәсіпорындарға  жұмыс  тауып  береді.  
Оған  қосымша  ұйымдастырудың  кластерлік  формасы  инновацияның  ерекше  формасын  құруға  – 
«жиынтық инновациялық өнім құруға»  алып келеді. Деңгейлес интеграция негізінде кластерге бірігу 
әртүрлі  ғылыми  және  технологиялық  өнертабыстарды  тосаттан  шоғырландырмайды,    қайта  жаңа 
білімдер  мен  технологиялардың  белгілі  бір  тарату  жүйесін  қалыптастырады.  Оның  үстіне 
өнертабыстардың  инновацияларға,    ал  инновациялардың  бәсекелестік  артықшылықтарға  көшуінде 
тиімді  түрлендіру  маңызды  шарты,  кластерге  қатынасушылардың  арасында  тұрақты  байланыстар 
тізбегін қалыптастыру болып табылады.  
Сонымен,    ынтымақтастық  қажетті  бола  береді,    бірақ  ол  белгілі  қауіптің  көзі  екенін  есте 
сақтау керек –  дербестік жоғалып кетуі мүмкін (нарықтағы   дербес тізбектердегі қабілет жоғалады,  
жаңа  тауарларды,    жаңа  технологияларды  өз  бетінше  игеру  нашарлайды  және  т.б.).    Соңғы 
онжылдықта  бірқатар  елдерде  тиімді  «кластерлік  стратегия»  деген  түсініктің  пайда  болуы  осыған 
байланысты.  Олар  іскерлік  белсенділік  орталықтарында,    әлемдік  нарыққа  өзінің  күшін  және 
бәсекелестік  қабілетін  көрсете  білген  орталықтарда  құрылады.  Үкімет  өзінің  күш-жігерін  жұмыс 
істеп  тұрған  кластерлерді  қолдауға  және  бұрын  бірімен  бірі  байланыспаған  жаңа  компаниялар 
тізбегін  құруға  шоғырландырады.  Мемлекет  осы  бағытқа  жағдай  туғызумен  қатар,  өзі  де  осы 
тізбектің  қатынасушысы  болады.  Кластерлік  стратегиялар  Еуропа  елдерінде  кеңінен  қолданылады. 
Мысалы,  Германияда  1995  ж.    бері  биотехнологиялық  кластерлер  құру  бағдарламасы  (Bio  Regio) 
жұмыс істейді.  Ұлыбританияда Үкімет Эдинбургтың, Оксфордтың және Оңтүстік – Шығыс  Англия 
айналысындағы  аудандарды  биотехнологиялық  фирмаларды  орналастыруға  негізгі  өңірлер  деп 
анықтаған.  Норвегияда  Үкімет  «теңіз  шаруашылығы»    деген  кластерде  фирмалар  арасындағы 
ынтымақтастықты  ынталандырып  отыр.    Финляндияда  орман-өнеркәсіптік  кластері  дамыған,    оған 
ағаштың қатты бөлігін  (древесина)  және осыдан алынатын өнімдер,  қағаз,  жиһаз,  полиграфиялық 
жабдықтар өндірісі кіреді.  
Осы  кластердің  фирмаларының  тығыз  байланысы  білім  тарату  бағытында  басқа  сауда 
бақталастары  алдында  бәсекелестік  артықшылықтарды  қамтамасыз  етеді.    Эксперттердің 
бағалауынша,    Финляндия  зерттеу  деңгейі  бойынша  да,    технологиялық  кооперация  бағытында  да 
көшбасшы болып отыр. Сонымен,  көзқарастары әртүрлі болғанына қарамастан,  Еуропаның көптеген 
елдері  өздеріне  қандай  да  болмасын  кластерлік  стратегия  дайындап  алған.    Мұндай  стратегияны  ең 
анық  формада  жүргізетін  елдер  –    Дания,  Нидерланды,    Бельгияның  Фламанд  ауданы,    Канада  
(Квебек),  Финляндия, сондай-ақ Оңтүстік Африка. Франция мен Италия мысалға келтіруге тұратын 
елдер қатарына жатады,  оларда өздеріне тән кластерлік стратегия іске қосылған. 
Қазіргі  уақытта  эксперттер  кластерлердің  негізгі  7    сипаттамасын  беріп  жүр,    солардың 
комбинациясына қандай да болмасын кластерлік стратегия таңдап алу негізделеді: 
•  географиялық:    жергілікті  ерекше  стратегиядан  бастап    (мысалы,  Нидерландыдағы  бау 
шаруашылығы),  нағыз  ғаламдық  (аэрокосмостық  кластер)  стратегияға  дейін  экономикалық 
белсенділігі бар, кеңістік кластерлер құру;  
•  деңгейлес  (горизонт  сызығымен):  бірнеше  салалар/секторлар  ірі  кластерге  кіре  алады 
(мысалы, Нидерланды экономикасындағы мегакластер жүйесі);  
•  сатылас:    бұл  кластерлерде  өндірістік  кезеңдері  бір-бірімен  тығыз  байланысты  салалар 
қатынаса алады.  Мұнда ең маңыздысы тізбекте қатынасушылардың қайсысы бастамашы болуы және 
кластер шеңберінде кім соңғы орындаушы бола алуында;  
•  латералдық:    бұл  кластерде  ауқым  тиімділігі  есебінен  үнемдеуді  қамтамасыз  ете  алатын 
әртүрлі  секторлар  бірігеді,  ол  жаңа  өзара  үйлесімі  бар  комбинацияға  алып  келеді  мысалы, 
мультимедтік кластер;  
•  технологиялық:    бір  технологиямен  жұмыс  істейтін  салалардың  жиынтығы    мысалы, 
биотехнологиялық кластер;  
• фокустік: бір орталықтың айналасына шоғырланған фирмалар кластері – кәсіпорындар, ҒЗИ 
немесе оқу орындары төңірегіне жинақталған;  

226 
 
•  сапалы  кластерлік  стратегия:  мұнда  тек  фирмалардың  ынтымақтасу  ғана  қажет  емес,  
сонымен қатар олар бұл кластерді қалай жүргізетіні де маңызды. Тізбек барлық жағдайда автоматты 
түрде  инновацияларды  дамытуды  ынталандыра  алмайды.    Кейде  бұл  тізбектерде,    керісінше 
инновациялық  процестер  қысымға  түсуі  де  мүмкін  және  қорғану  әрекеттері  көтермелеуге  түседі. 
Жеткізіп берушілермен өзара байланыстар инновациялық процестерді ынталандыруы мүмкін,  бірақ 
олар шығындарды серіктестеріне аударуға пайдалануы да мүмкін және оларды қаржылық қатынастар 
жағынан  қыспаққа  алуы  әбден  мүмкін.  Соңғы  жағдайда  тізбектер  тұрақты  да,  ынталандырушы  да 
бола алмайды.  
Қорыта  айтқанда  кластерлік  тәсілдеме  алғашқыда  бәсекелестік  қабілет  мәселелерін  зерттеу 
пайдаланылса,  уақыт өте келе кең көлемдегі міндеттерді шешуге пайдаланылатын болды, олар:  
- мемлекеттің, өңірдің, саланың бәсекеге қабілеттігін талдауда;  
- жалпы мемлекеттік өнеркәсіптік саясаттың негізі ретінде;  
- өңірлік даму бағдарламаларын дайындауда;  
- инновациялық қызметті ынталандырудың негізі ретінде;  
- ірі және шағын бизнестің өзара іс-әрекеттерінің негізі ретінде.  
Кластерге  біріккен  салалардың  түпкі  өнімдерінің  халықаралық  бәсекеге  қабілеттілік 
индикаторлары  болып  зерттеу  процесінде  мына  жағдайлар  қызмет  етеді:  осы  сала  өнімдерінің 
әлемдік  нарықтағы  үлесінің  жалпы  әлемдік  саудадағы  елдердің  жиынтық  үлесінен  жоғары  болуы. 
Сонымен  қатар,  әлеуетті  бәсекелестік  қабілет  ретінде,    егер  сату  көлемдерінің,    пайданың  және 
инвестициялардың  өсу  қарқыны,    сондай-ақ  осы  саладағы  еңбек  өнімділігінің  деңгейі  әлемдегі 
орташа салалық деңгейден жоғары болғанда [4].  
Кластерлерді  қолдау  бағытындағы  қызмет    «кластерлік  саясат»    деп  аталады,  ол  өзі  мына 
төмендегі мәселелерді қамтиды:  
- инновациялар үшін тосқауылдарды жою; 
- адам капиталына және нақты инфрақұрылымдарға инвестициялар салу;  
- байланысқан фирмаларды географиялық шоғырландыруды қолдау.  
Әдетте,  кластерлік саясат дәстүрлі  «өнеркәсіптік саясатқа»  кедергі келтіретін балама бәсеке 
шаралар  ретінде  қарастырылады.    Бұл  балама  саясат  шеңберінде  нақты  кәсіпорындарды  немесе 
салаларды қолдау жүргізіледі .  
Кластерлік саясатты сынға алу мына төмендегі жағдайларға байланысты:  
•  осы  нақты  аумақта  кластер  шеңберінде  өндірісті  шоғырландыру  өңірлік  экономиканың,  
оның әртараптануын төмендете отырып,  тұрақтылығын азайтады;  
•  осы  аумақта  кластерге  қосылғандардың артық  болуы  инновациялықты  бәсеңдетеді,    себебі 
олар  білімі  мен  тәжірибесі  жағынан  айтарлықтай  айырмашылықтары  бар  адамдарды  біріктіреді;  
қарама-қарсы  көзқарас  өзінен-өзі  ұдайы  туындап  отыратын  топтық  ойлауды,    ескі  идеяларды  мен 
көзқарастарды ұдайы өндіріп отырады;  
•  кластер  құруды  ынталандыру  өнеркәсіптік  саясаттың  дәстүрлі  шаралары  сияқты  демеу 
қаржылар болып саналады. 
 
Әдебиет
 
 
 1  Қазақстан  Республикасының  Президенті  Н.Ә.  Назарбаевтың  Қазақстан  халқына  жолдауы 
«Әлеуметтік-экономикалық  жаңғырту  –  Қазақстан  дамуының  басты  бағыты»  27  қаңтар 
2012ж.(Жолдау), 1б. 
2 Портер М. Международная конкуренция: Ағылшын тілінен аударма / В.Д. Щетининаның ред. – М.: 
Халықаралық қатынастар, 1993. – 896 б. 
3 Қазақстан Республикасының үдемелі индустриялық-инновациялық дамуының 2010-2014 жылдарға 
арналған  мемлекеттік  бағдарламасы.  Қазақстан  Республикасы  Президентінің  2010  жылғы  19 
наурыздағы № 958 Жарлығы 
4  13  сәуір  2007ж.  №  314  «Қазақстан  Республикасының  экономикасын  модернизациялау  бойынша 
шаралар  туралы»  Қазақстан  Республикасының  Жарлығына  сәйкес  құрастырылған  (ары  қарай  - 
Бағдарлама) «Қазақстанның 30 корпоративтік көшбасшылары» Бағдарламасы. 
 
В статье рассматриваются вопросы и развитие кластерной теорий в рыночной экономике, 
эффективность и значительность концепций кластеров в настоящее время. 
In  the  article  addresses  issues  and  development  of  cluster  theory  in  the  market  economy,  the 
effectiveness and importance of the cluster concepts in the present. 
 

227 
 
УДК 336.66  
 
К.Бекбаева 
 
Семипалатинский государственный университет имени Шакарима, г.Семей 
 
МЕЖДУНАРОДНЫЕ СТАНДАРТЫ ФИНАНСОВОЙ ОТЧЕТНОСТИ
 
  
В статье рассмотрены действующие Международные стандарты финансовой отчетности 
и стандарты бухгалтерского учета. В апреле 2001 года IASB принял (adopted) существовавшие IAS и 
продолжил работу, выпуская вновь создаваемые стандарты под названием IFRS. МСФО, в отличие 
от  некоторых  национальных  правил  составления  отчётности,  представляют  собой  стандарты, 
основанные  на  принципах,  а  не  на  жестко  прописанных  правилах.  Цель  состоит  в  том,  чтобы  в 
любой практической ситуации составители могли следовать духу принципов, а не пытаться найти 
лазейки  в  чётко  прописанных  правилах,  которые  позволили  бы  обойти  какие-либо  базовые 
положения.  Среди  принципов:  принцип  начисления  (accrual  basis),  принцип  непрерывности 
деятельности  (going  concern),  осторожности  (prudence),  уместности  (relevance)  и  ряд  других. 
Стандарты перечисленные в статье применяются на практике казахстанских предприятий. 
 
Ключевые слова: стандарты, IAS, IFRS, МСФО, предприятие. 
 
        Международные  стандарты  финансовой  отчётности  (МСФО;  IFRS  англ. International  Financial 
Reporting Standards) — набор документов (стандартов и интерпретаций), регламентирующих правила 
составления  финансовой  отчётности,  необходимой  внешним  пользователям  для  принятия  ими 
экономических решений в отношении предприятия[1]. 
С  1973  по  2001  год  стандарты  разрабатывал  Комитет  по  международным  стандартам  финансовой 
отчетности  (Board  of  the  International  Accounting  Standards  Committee)  (IASC)  и  выпускал  их  под 
названием International  Accounting Standards (IAS). В 2001 году  IASC был реорганизован в Совет по 
Международным  стандартам  финансовой  отчётности  (IASB).  В  апреле  2001  года  IASB  принял 
(adopted)  существовавшие  IAS  и  продолжил  работу,  выпуская  вновь  создаваемые  стандарты  под 
названием IFRS. 
МСФО, в отличие от некоторых национальных правил составления отчётности, представляют собой 
стандарты,  основанные  на  принципах,  а  не  на  жестко  прописанных  правилах.  Цель  состоит  в  том, 
чтобы в любой практической ситуации составители могли следовать духу принципов, а не пытаться 
найти  лазейки  в  чётко  прописанных  правилах,  которые  позволили  бы  обойти  какие-либо  базовые 
положения.  Среди  принципов:  принцип  начисления  (accrual  basis),  принцип  непрерывности 
деятельности (going concern), осторожности (prudence), уместности (relevance) и ряд других. 
Международные стандарты финансовой отчётности приняты как обязательные в нескольких странах 
Европы.  В  большинстве  стран  Европы  отчётность  в  соответствии  с  МСФО  обязаны  подготавливать 
компании, чьи ценные бумаги обращаются на бирже. 
         В  США,  где  сейчас  применяются  собственные  стандарты  бухгалтерского  учёта  US  GAAP,  в 
августе 2008 года Комиссией по ценным бумагам и биржам был представлен предварительный план 
перехода  на  МСФО  и  отказа  от  GAAP.  В  соответствии  с  этим  планом,  уже  с  2010  года 
транснациональные американские компании (ожидается, что к этому времени их будет не менее 110) 
будут в обязательном порядке предоставлять отчётность по МСФО. Предполагается, что с 2014 года 
формирование отчётности по МСФО станет обязательным для всех американских компаний  
Национальный совет по стандартам финансовой отчетности (Фонд НСФО) ведет работу по созданию 
комплекта национальных стандартов финансовой отчетности (СФО) с июня 2006 года [1]. 
Консолидированную отчетность в соответствии с МСФО должны публиковать: 

 
Кредитные организации; 

 
Страховые организации; 

 
Другие  организации,  чьи  ценные  бумаги  допущены  к  обращению  на  торгах  фондовых  бирж  и 
(или) иных организаторов торговли на рынке ценных бумаг 
Список действующих в настоящее время стандартов 
IFRS 

 
IFRS  1  Первое  применение  Международных  стандартов  финансовой  отчётности  (First  Time 
Application of International Financial Reporting Standards) 

 
IFRS 2 Платёж, основанный на акциях (Share-Based Payments) 

228 
 

 
IFRS 3 Объединения бизнеса (Business Combinations) 

 
IFRS 4 Договоры страхования (Insurance Contracts) 

 
IFRS 5 Долгосрочные активы, предназначенные для продажи, и прекращённая деятельность (Non-
current Assets Held for Sale and Discontinued Operations) 

 
IFRS 6 Разведка и оценка запасов полезных ископаемых (Exploration for and Evaluation  of Mineral 
Resources) 

 
IFRS 7 Финансовые инструменты: раскрытие информации (Financial Instruments: Disclosures) 

 
IFRS 8 Операционные сегменты (Operating segments) 

 
IFRS 10 Консолидированная финансовая отчётность 

 
IFRS 11 Совместная деятельность 

 
IFRS 12 Раскрытие информации об участии в других предприятиях 

 
IFRS 13 Оценка справедливой стоимости 
IAS 

 
IAS 1 Представление финансовой отчётности (Presentation of Financial Statement) 

 
IAS 2 Запасы (Stocks) 

 
IAS 7 Отчёты о движении денежных средств (Cash Flow Statements) 

 
IAS  8  Учётная  политика,  изменения  в  бухгалтерских  оценках  и  ошибки  (Accounting  Policies, 
Changes in Accouting Estimates and Errors) 

 
IAS 10 События после окончания отчётного периода (Events After the Balance Sheet Date) 

 
IAS 11 Договоры на строительство (Construction Contracts) 

 
IAS 12 Налоги на прибыль (Income Taxes) 

 
IAS 16 Основные средства (Property, Plant and Equipment) 

 
IAS 17 Аренда (Leases) 

 
IAS 18 Выручка (Revenue) 

 
IAS 19 Вознаграждения работникам (Employee Benefits) 

 
IAS  20  Учёт  государственных  субсидий  и  раскрытие  информации  о  государственной  помощи 
(Accounting for Goverments Grants and Disclosure of Goverment Assistance) 

 
IAS  21  Влияние  изменений  обменных  курсов  валют  (The  Effects  of  Changing  in  Foreign  Exange 
Rates) 

 
IAS 23 Затраты по займам (Borrowing Costs) 

 
IAS 24 Раскрытие информации о связанных сторонах (Related Party Disclosures) 

 
IAS 26 Учёт и отчётность по пенсионным планам (Accounting and Reporting by Retirement  Benefit 
Plans) 

 
IAS 27 Консолидированная и отдельная финансовая отчётность (Consolidated and Separate Financial 
Statements) 

 
IAS 28 Инвестиции в ассоциированные предприятия (Investments in Associates) 

 
IAS  29  Финансовая  отчётность  в  гиперинфляционной  экономике  (Financial  Reporting  in 
Hyperinflationary Economies) 

 
IAS  31  Участие  в  совместном  предпринимательстве  (Financial  Reporting  of  Interests  in  Joint 
Ventures) 

 
IAS  32  Финансовые  инструменты —  представление  информации  (Financial  Instruments: 
Presentation) 

 
IAS 33 Прибыль на акцию (Earnings per Share) 

 
IAS 34 Промежуточная финансовая отчётность (Interim Financial Reporting) 

 
IAS 36 Обесценение активов (Impairment of Assets) 

 
IAS  37  Резервы,  условные  обязательства  и  условные  активы  (Provisions,  Contingent  Liabilities  and 
Contingent Assets) 

 
IAS 38 Нематериальные активы (Intangible Assets) 

 
IAS 39 Финансовые инструменты — признание и измерение (Finansial Instruments: Recognition and 
Measurement) 

 
IAS 40 Инвестиционное имущество (Investment Property) 

 
IAS 41 Сельское хозяйство (Agriculture) 
Помимо  стандартов,  обязательными  для  применения  являются  толкования,  раскрывающие  тот  или 
иной вопрос применения стандартов: 

 
IFRIC  1  Изменения  в  обязательствах  по  демонтажу  и  ликвидации  основных  средств, 
восстановлению  среды  и  иных  аналогичных  обязательствах  (Changes  in  Existing  Decommissioning, 
Restoration and Similar Liabilities) 

229 
 

 
IFRIC  2  Доли  участия  в  кооперативах  и  подобные  финансовые  инструменты  (Members'  Shares  in 
Co-operative Entities and Similar Instruments) 

 
IFRIC  4  Определение  наличия  в  сделке  отношений  аренды  (Determining  whether  an  Arrangement 
contains a Lease) 

 
IFRIC 5 Права на доли, возникающие в связи с фондами вывода из эксплуатации, восстановления 
и  экологической  реабилитации  (Rights  to  Interests  arising  from  Decommissioning,  Restoration  and 
Environmental Rehabilitation Funds) 

 
IFRIC 6 Обязательства, возникающие в связи с участием в специализированном рынке — отходы 
электротехнического  и  электронного  оборудования  (Liabilities  arising  from  Participating  in  a  Specific 
Market — Waste Electrical and Electronic Equipment) 

 
IFRIC 7 Применение подхода, требующего пересчёта финансовой отчётности в соответствии с IAS 
29  Финансовая  отчётность  в  условиях  гиперинфляции  (Applying  the  Restatement  Approach  under  IAS 
29 Financial Reporting in Hyperinflationary Economies) 

 
IFRIC 8 Сфера применения IFRS 2 (Scope of IFRS 2) 

 
IFRIC  9  Ссылки  на  пересмотр  результатов  анализа  встроенных  производных  инструментов 
(Reassessment of Embedded Derivatives) 

 
IFRIC  10  Промежуточная  финансовая  отчётность  и  обесценение  (Interim  Financial  Reporting  and 
Impairment) 

 
IFRIC  11  IFRS  2 —  Операции  с  акциями  группы и  казначейскими  акциями  (IFRS  2 —  Group  and 
Treasury Share Transactions) 

 
IFRIC 12 Договоры концессии по предоставлению услуг (Service Concession Arrangements) 

 
IFRIC 13 Программы лояльности клиентов (Customer Loyalty Programmes) 

 
IFRIC 14 IAS 19 — Предельная величина актива пенсионного плана с установленными выплатами, 
минимальные  требования  к  финансированию  и  их  взаимосвязь  (IAS  19 —  The  Limit  on  a  Defined 
Benefit Asset, Minimum Funding Requirements and their Interaction) 

 
IFRIC 15 Договоры на строительство недвижимости (Agreements for the Construction of Real Estate) 

 
IFRIC  16  Хеджирование  чистой  инвестиции  в  зарубежную  деятельность  (Hedges  of  a  Net 
Investment in a Foreign Operation) 

 
IFRIC  17  Распределения  акционерам  в  неденежной  форме  (Distributions  of  Non-Cash  Assets  to 
Owners) 

 
IFRIC 18 Получение активов от клиентов (Transfers of Assets from Customers) 

 
SIC 7 Введение евро (Introduction of the Euro) 

 
SIC  10  Государственная  помощь:  отсутствие  конкретной  связи  с  операционной  деятельностью 
(Government Assistance — No Specific Relation to Operating Activities) 

 
SIC  12  Консолидация:  организации  специального  назначения  (Consolidation —  Special  Purpose 
Entities) 

 
SIC 
13 
Совместно 
контролируемые 
организации: 
неденежные 
вклады 
со 
стороны 
предпринимателей (Jointly Controlled Entities — Non-Monetary Contributions by Venturers) 

 
SIC 15 Операционная аренда. Стимулы (Operating Leases — Incentives) 

 
SIC  21  Налоги  на  прибыль:  возмещение  переоценённой  стоимости  активов,  не  подлежащих 
амортизации (Income Taxes — Recovery of Revalued Non-Depreciable Assets) 

 
SIC 25 Налоги на прибыль: изменения в налоговом статусе компании или её акционеров (Income 
Taxes — Changes in the Tax Status of an Entity or its Shareholders) 

 
SIC  27  Оценка  существа  операций,  облечённых  в  юридическую  форму  аренды  (Evaluating  the 
Substance of Transactions Involving the Legal Form of a Lease) 

 
SIC 29 Договоры концессии по предоставлению услуг: Раскрытие информации (Service Concession 
Arrangements: Disclosures) 

 
SIC  31  Выручка:  бартерные  операции,  включающие  рекламные  услуги  (Revenue —  Barter 
Transactions Involving Advertising Services) 

 
SIC 32 Нематериальные активы: затраты на Интернет-сайт (Intangible Assets — Web Site Costs)[1]. 

жүктеу/скачать 22,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: