Вестник КазНПУ им.Абая, серия «Филологические науки», № 1(55), 2016 г.
УДК: 37.016:811.512.122
ҚАЗАҚ ТІЛІ ОҚУЛЫҚТАРЫНДАҒЫ АРТИКУЛЯЦИЯЛЫҚ ТАЛДАНЫМ ҮЛГІСІ
Қаршығаева А.А. – «Тұран» университеті, ф.ғ.к., аға оқытушы
kar_ainur@mail.ru
Мақалада қазақ тілі оқулықтарындағы артикуляциылқ талданым үлгісі қарастырылған. Қазіргі қазақ тілінің
мектеп пен жоғары оқу орнына арналған оқулықтары мен оқу құралдары дәстүрлі фонетика нәтижелеріне
сүйеніп жазылып келе жатқандығы белгілі. Сондықтан да оларда қабылданған фонетикалық (артикуляциялық)
талданымның бір-бірінен айырмашылығы жоқ. Ең соңғы шыққан озық үлгідегі және Білім министрлігі арнайы
ұсынып отырған, теория/практикалық тәжірибесі жоғары ұжымдық авторлар тобының оқу құрал ретінде
дайындаған «Қазіргі қазақ тілінің» фонетика бөлімінде қазіргі кездегі кең тараған жіктелім белгілер қамтылған.
«Қазіргі қазақ тілі» оқу құралының фонетика бөлімінің талданымы білім беру саласындағы қазақ тілі
оқулықтарының дәстүрлі үлгісін көрсету үшін ғана жасалды. Өйткені оқулықтар аздаған өзгешеліктері болмаса,
бір үлгімен дайындалған. Қазақ тіліндегі дыбыстардың артикуляциялық түрлері дәстүрлі фонетикада арнайы
зерттеу нысаны болмағанымен, талданған сәттерін кездестіруге болады. Бірақ ол талдаулардың негізгі мақсаты
үйлесім белгілердің құрамы мен жүйесін анықтау емес, сол үйлесім дыбыстар «фонема ма, фонема емес пе?»
деген сұрақтың жауабын іздеу болып қалады.
Достарыңызбен бөлісу: 
