Хабаршы вестник bulletin «Кӛптілді білім беру және шетел тілдері филологиясы»
жүктеу/скачать 2,16 Mb. Pdf көрінісі
|
Резюме Баймуратова И.А. – ст. преподаватель КазНУ им.Аль-Фараби Гумарова Ш.Б. – ст. преподаватель КазНУ им.Аль-Фараби Сабырбаева Н.К. – ст.преподаватель КазНУ им.Аль-Фараби Влияние родного языка в обучении иностранному языку В данной статье рассматривается звуковые системы в английском и казахском языках в сопоставительном плане в учебных целях. Обучение любого языка начинается с изучением фонетической системы изучаемого языка. В повседневной практике убеждаемся, что большое количество языковых ошибок у студентов в изучении иностранного языка в данном случае в правописании и произношении букв и звуков из-за фонетических явлений изучаемого языка которые нет на родном языке обучающего или отличаются от него. Поэтому сопоставительный анализ двух языков, изучаемого иностранного и родного языков студенте способствует систематизировать Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Кӛптілді білім беру және шетел тілдері филологиясы» сериясы, №1(13), 2016 ж. 16 ознакомление звуковых систем английского языка в зависимости от трудности для казахоязычной аудитории в учебных целях. Ключевие слова: сравнительный анализ, языковой контроль, изучение иностранных языков, языковые трудности и ошибки, языковые навыки, изучающих язык, влияние родного языка. Summary Baimuratova I.A. – a senior teacher of Al-Farabi Kazakh National University Gumarova Sh.B. – a senior teacher of Al-Farabi Kazakh National University Sabyrbayeva N.K. – a senior teacher of Al-Farabi Kazakh National University Influence of mother tongue in Teaching а Foreign Language The article is devoted to the contrastive analysis of phonetic systems of English and Kazakh for the purpose of teaching English. As we know learning any target language should be begun with learning its phonetic systems. In this article the main attention is given to the English sounds which are not in Kazakh or there is difference in pronunciation, articulation from their corresponding ones in Kazakh. Such a kind of analysis ensure foreign language teachers to select language materials and exercises for consolidation them taking into consideration and predicting the difficulties which learners encounter while learning English. Key words: comparative analysis, linguistic control, learning foreign languages, language difficulties and mistakes, language skills, language learners, the influence of the native language УДК 378.016:811.111:004 АҒЫЛШЫН ТІЛІН ОҚЫТУ ҤРДІСІНДЕ СТУДЕНТТЕРДІҢ КОММУНИКАТИВТІК ҚҦЗІРЕТТІЛІГІН ДАМЫТУДА ҤЙДЕН ОҚУ МӘТІНДЕРІН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ Тенизбаева Н.М. – С.Д. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті латын тілін ағылшын тілінде дәріс беру оқытушысы Алматы қ., 050000, Толе би кӛшесі 94 nazym.tenizbaeva@mail.ru Пак Г.Н. – ағылшын тілінің оқытушысы Абылай хан атындағы Қазақ Халықаралық Қатынастар және Әлем тілдері Университеті екі шет тілі магистрі Алматы қ., Мұратбаев кӛшесі 200 gauhar-2008@mail.ru Ергешова Н.Д. – ағылшын тілінің оқытушысы Абылай хан атындағы Қазақ Халықаралық Қатынастар және Әлем тілдері Университеті екі шет тілі магистрі Алматы қ., Мұратбаев кӛшесі 200 nigalini2008@mail.ru Бұл мақалада заманауи шет тілін оқытудың негізгі студенттердің бойында мәдениетаралық коммуникативті құзірет- тілікті қалыптастыру және оны әрі қарай дамыту болып табылады. Қазіргі заманның талабы бойынша әрбір оқу пәні бойынша білім, білік және дағдыны ғана игеру студент құзыреттілігі үшін жеткіліксіз, жеке тұлғаның қалыптасуында ең тиімді жол жаңа тұлғаны қамтитын, қабілет, білім, икем, дағды, тәжірибе, кӛзқарас болып табы-лады. Бұл факторлар шет тілі сабағы мен студенттердің шетел тілін игеруге деген талаптардың ӛзгеруіне әсер етті Яғни студенттер қарым- қатынас модельдерін, мәдениеттік стереотиптерді, мәдениет образдары мен символдарын білулері керек. Бұл студент- тердің үйде оқу мәтіндері арқылы ӛзге мәдениет ӛкілдерінің тілін түсініп, емін еркін сӛйлесуін қамтамасыз ете алады. Жоғарыда аталып ӛткен мақсатқа жету үшін ең алдымен, студенттердің тілдік құзіреттілігін дамытуға кӛңіл бӛлінуі керек, атап айтқанда берілген тақырып кӛлемінде оқу, сӛйлеу, жазу және тыңдап түсінуде мәдениетаралық қарым – қатынас құруға жаттықтыру қажет. Тҥйін сӛздер: Коммуникативтік құзіреттілік, сыни ойлау, кейс стади, шығармашылық тұлға, ақпараттық- технологиялық құзыреттілігі, мәдениетаралық қатынас. Шетел тілдерін үйде оқыту кітаптарын студенттердің коммуникативтік құзіреттілігін дамытуда пайдалану әдісі мен теориясының маңызды бағыттарының бірі – үйге берілген сабақ проблемасын шешудің маңыздылығы, студенттердің ӛз бетінше ізденуге үйрету болып табылады. Шетел тілі сабақтарына қойылатын негізгі мақсаттар мен олардың теорияларына сәйкес құрылу принциптеріне, сабақ типтері мен түрлеріне, жаңашыл педагогтардың сабақ бойынша тәжірибелеріне талдау жасадық. Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Кӛптілді білім беру және шетел тілдері филологиясы» сериясы, №1(13), 2016 ж. 17 Ақпараттық-технологиялық құзыреттілігі - ӛз бетінше іздей білу, талдау, таңдап алып ӛзгерте білу, ақпараттық технологияны игеру. Тұлғаның ӛзін-ӛзі дамыту құзыреттілігі – ӛзіндік қадір – қасиет сезімін ұйымдастыра білу, ӛз мүмкіндігін нақты даму жоспарларымен салыстыра білу. Қазіргі уақытта халықтардың, тілдер мен мәдениеттердің ығысуы шеріктеу шағына жетті десе де болар. Ӛз кезегінде бұл мәдениет аралық қатынасты күнделікті қарым-қатынастың құрамдас бӛлігіне айналдырып, шет тілді игеруді жаңа басым деңгейге кӛтерді. Сабақ барысында тілдік құзіреттілікті дамыту студенттердің лексико-грамматикалық білімдерін тақырып бойынша ұсынылған жағдаяттарда қолдану арқылы іске асады. Сонымен студенттердің коммуникативтік құзіреттілігін дамыту әдісі ретінде тӛмендегідей талаптарға сай келеді: - ақпаратты терең игереді, ӛйткені оны ой елегінен ӛткізеді; - студент, тілді оқып үйрену ниетін арттырады; - студенттің жеке тұлғасына тікелей әсер етіп, танымдық, шығармашылық қабілетін оятады; - топ студенттерімен жасалатын жұмысты түрлі формада (жұптық, топтық, ұжымдық) ӛткізуді қамтамасыз етеді; - сыни ойлауды белсендіреді; - ынтымақтастықпен әрекет етуге үйретеді; - тындау дағдысын қалыптастырып, ӛзгені тындай алады. Қазіргі оқу үрдісіне қойылатын басты талаптардың бірі - шығармашылық тұлғаны қапыптастыру. Мұндай жетістікке жету үшін алдымен студенттердің танымдық ізденістерін тиімді ұйымдастыру қажет. Студенттерге берілген «The kite runner» үйден оқу кітабы бойынша тапсырмалардың түрлерін мысал келтірейік. Бұл тапсырмалар арқылы студенттің коммуникативтік құзіреттілігін дамыту, әсіресе ӛз бетінше ізденіп білім алуға үйрету басты назарда болады. Дискуссия 1. Кітап ―Hope is knowing that people, like kites, are made to be lifted up‖нақыл сӛзбен басталады. Студенттер ӛз ойларымен алмасады. 2. Халед Хусейни (автор) қандай тақырыптарды қозғады? Қандай кітаптардың авторы? 3. Сызбаны толтырыңыз NAME DO YOU LIKE THIS CHARACTER OR NOT? WHY? DO YOU HAVE ANY ADVICE FOR THEM? COMMENT ABOUT THE NARRATION. Hassan Amir Rahim Khan Baba Assef Layla 4. General Questions 1. What is the population of Afghanistan? (approximately 32 million) 2. How many major ethnic groups are there in Afghanistan? (8) 3. What are the official languages of Afghanistan? (Pashtu and Dari) 4. What is the major religion in Afghanistan? (Islam) 5. Which two ethnic groups are the largest in Afghanistan? (Pashtuns and Tajiks) 6. What is the main language of the Pashtuns? (Pashtu) 7. Why are the Pashtuns so influential in Afghanistan? (large role in government) 8. Approximately how many Tajiks are there in Afghanistan? (27%) * 25-30%? *12-17%? *5-10%? 9. Where do most hazards reside? (central afghan mountain region/hazarajat) Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Кӛптілді білім беру және шетел тілдері филологиясы» сериясы, №1(13), 2016 ж. 18 10. According to the handout, which ethnic groups were historically best knownfor farming? (Uzbeks and Turkmen) 11. Which ethnic groups are best known as nomads or for camel breeding?(aimaqs) 12. In the film, Amir was a ______ and Hassan was a_________. (Pashtun, hazara) 5. Case study ―Under the Taliban, I knew I could be trapped, kidnapped, and killed. but I counted it a privilege to help my people forge a new Afghanistan.‖ - Skeena Yacoobi. For more than twenty years, SakenaYacoobi has risked her life to teach women and children inAfghanistan. In the face of a brutally oppressive Taliban regime, she secretly used education toreclaim Islam—believing that if people had access to the verses themselves, they would see itsunderlying messages of peace, justice, and equality. Her story is that of a woman of faith seekingto transform her country.Yacoobiwas struck by the trauma and dislocation being caused by the war in Afghanistan.Believing that long-term change was needed for Afghanistan‘s displaced population, she foundedthe Afghan Institute of Learning in 1995; the same year that the Taliban came to power. Today, AIL trains 350,000 women andchildren in leadership, literacy, health, and marketable skills every year, while simultaneouslyteaching them how to negotiate constructive relationships with men in a patriarchal society. Atits core, her vision mixes faith with the transformative power of education, believing that religious knowledge leads to greater equality in society. What is your attitude to ,SakenaYacoobi? Кейс технологиясы мазмұны жағынан да, формасы жағынан да жақсылап ойластырып, нақты ұйымдастыру қажет. Студенттердің берілген кейсті жақсы орындалатынына сенімді болуы керек. 6. Critical thinking (сыни ойлау): 1. Is Skeena a human rights defender? 2. If so, use the worksheet in handout 4.5 to document which human right(s) Skeena defends. 3. DidSkeena have a personal responsibility to the girls of Afghanistan? Why? Why not? 4. Why do you think SkeenaYacoobi risked her life daily to educate women and children? 5. What does this case study tell us about the importance of education? 6. What do Skeena‘s actions tell you about the power of the individual? 7. When we see homeless children or children in orphanages in our own communities who don‘t have regular schooling, do we have a personal responsibility y to volunteer our time to teach them? Can we? Does everyone have the ability to empower and educate? How? 8. Would you consider Skeena a heroine? Why or why not? 9. What steps can you take to become a local hero/heroine in your own community? In your state? In the world? Сын тұрғысынан ойлауда студент болжайды, зерттеп, қорытып, ӛз ойын жеткізеді, негізін ашады, сұрыптайды, талқылайды, сын кӛзбен қарайды, пікірін дәлелдейді, пікір алмасады, ортақ пікірге келеді, мақсатқа жетеді, ӛзін-ӛзі басқарады, топпен жұмыс істеуге үйренеді, жан дүниесін ӛзгертеді, ойлауды дамытады, қызығушылықты дамытады, қызығушылықты арттырады, кез-келген сабақты меңгертеді, студент ӛзін-ӛзі тәрбиелейді. 7. Writing Write interview questions for the author and /or for the main characters. Pretend you're a talk show host and have invited the characters to speak. Stage the show before the class. Оқыту технологияларын сабақта тиімді қолдану студенттердің білім сапасын арттырып қана қой- Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Кӛптілді білім беру және шетел тілдері филологиясы» сериясы, №1(13), 2016 ж. 19 майды, оларды жеке тұлға ретінде қалыптастыруға әсерін тигізеді. Инновациялық әдіс-тәсілдерді мән- мағыналарына, ерекшеліктеріне қарай таңдап қолдана білсек, балаға білім беруде ұтарымыз анық. Ол міндетті түрде мейірбандық, шығармашылық атмосферасында ӛтіп, студенттердің бойында қуаныш және қанағаттану сезімін тудыруы керек. Студент жоғарыда берілген тапсырмалар барысында ӛзін неғұрлым еркін сезінсе, сыни ойлау барысында ол соғұрлым белсенді және бастамашыл болады. Уақыт ӛте оның кез келген дисскусияда ӛз ойын еркін жеткізеді деген сенімділігі арта түседі. «Жеті жұрттың тілін біл, жеті жұрттың қамын же» дейтін бабаларымыз тілдің құдіреттілігін ертеден-ақ айқындап берген. Ел ертеңіне алаңдайтын болашақ тұтқасын ұстайтын саналы да білімді ұрпағымыздың қалыптасуына тілдің әсері мол. Ӛнер атаулының ішіндегі ең құдіреттісі сӛз ӛнері, сӛйлеу ӛнері екендігін студентке сезіндіре отырып, ағылшын тілі сабағында қазақ тілімен шетел тілін сабақтастыра отырып, студенттің ӛз тілін қастерлеуге, ӛзге тілді білуге, үйренуге деген талпынысын арттырамын. Сонымен ойы терең, сӛзі ӛткір, ӛзіндік пікір болжамы қалыптасқан жеке тұлғаны тәрбиелеуде тіл үйренудің заман қажеттілігінен туындағаны анық. 1 .Кунанбаева Салима Сагиевна / Современное иноязычное образование: методология и теория. – Алматы, 2005. 2. Самыкова В.В. и другие. Интерактивные методы обучения демократии. Т., 2004. 3. Левитан, К.М. О содержании понятия "коммуникативная компетентность". Перевод и межкультурная коммуникация. / К.М. Левитан. – Екатеринбург.: Издательство АБМ, 2001. – №.2. – 89-91б 4. Пассов, Е.И. Коммуникативный метод обучения иноязычному говорению. – М., 1991. 5. ―Underground woman‖ available online at http://www.tanenbaum.org/peacemakers/yacoobi.aspx 6. The kite runner by Khaled Hosseini2003, 7. Azad, F. (2004). Dialogue with Khaled Hosseini. Lemar-Aftaab, 3(4), June. Retrieved January 10, 2005, from http://afghanmagazine.com/2004_06/profile/khosseini.shtml Резюме Тенизбаева Н.М. – преподаватель латинского языка на английском языке, Казахский Национальный Медицинский Университет им. С.Д. Асфендиярова, г . Алматы 050000, ул. Толе би 94, nazym.tenizbaeva@mail.ru Пак Г.Н. – преподаватель английского языка, Казахский Университет Международных Отношении и Мировых Языков им. Абылай хана, магистр иностранный язык: два иностранных языка, г. Алматы ул Муратбаева 200 gauhar-2008@mail.ru Ергешова Н.Д. – преподаватель английского языка, Казахский Университет Международных Отношении и Мировых Языков им. Абылай хана, магистр иностранный язык: два иностранных языка г. Алматы ул. Муратбаева 200 nigalini2008@mail.ru Эффективное использование текстов по домашнему чтению для развития коммуникативных компетенции студентов на занятиях английского языка В данной статье рассматривается формирование и развитие межкультурной коммуникативной компетенции студентов, которая является осовной целью иноязычного образования. По требованию современности владение только знанием и навыками по каждому предмету не является достаточным для развития компетенции, наиболее эффективным способом для формирования личности является, способность, знания, навыки, приспособленность, умения, опыт и взгляды. Эти факторы повлияли на урок иностранного языка и требованию к студентам в изучении иностранного языка. Студенты обучающиеся должны знать модели общения, культурные стереотипы, образы и символы культуры. Чтение текстов по домашнему чтению обеспечивает понимание речи представителей другой культуры, свободное общение . Для достижения выше названной цели прежде всего особое внимание должно быть уделено на развтие языковой компетентности студентов,а именно тренировать межкультурного общения по заданной теме по чтению, говорению, письму и аудированию. Ключевые слова: Коммуникативная компетенция, критическое мышление, кейс стади, творческое обучение, информационнo-технологическая компетентность, межкультурная коммуникация. Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Кӛптілді білім беру және шетел тілдері филологиясы» сериясы, №1(13), 2016 ж. 20 Summary TenizbaevaNazymkhanMankeevna – a teacher of Latin in English, Kazakh Asfendiyarov National Medical University, Almaty 050000, Tole bi Street 94, nazym.tenizbaeva@mail.ru Pak Gaukhar Nurlybayevna – а teacher of English language, Kazakh Ablai khan University of International Relations and World Languages, Almaty, Muratbaev Street 200, Master of Foreign Languages: two Foreign Languages , gauhar-2008@mail.ru Yergeshova Nigora Dzhunismetovna – a teacher of English language, Kazakh Ablai khan University of International Relations and World Languages, Master of Economics, Almaty, Muratbaev Street 200 nigalini2008@mail.ru Efficient use of texts for home reading for the development of communicative competence of students in the English classеs The authors of this article consider the main purpose of teaching a foreign language of students' intercultural communicative competence and its further development. At the request of modernity in each academic subject knowledge and skills is not sufficient for the development of student competence of the individual, including the most effective way in the formation of a new abilities, knowledge, skills, experience and attitude. These factors in foreign language classes has affected the requirements for students to learn a foreign language. Students need to know the culture of images and symbols, communication patterns and cultural stereotypes. Students understand culture of foreign country and can provide free conversation through home reading. To achieve the previous goals the the attention should be paid to the development of reading, speaking, writing and listening to intercultural communication training. Key words: Сommunicative competence, critical thinking, case study, creative learning, informational-technological competence, cross - cultural communication. УДК 378.016:811.111 АҒЫЛШЫН ТІЛІ САБАҚТАРЫНДА ИНТЕРНЕТ-РЕСУРСТАРДЫ СТУДЕНТТЕРДІҢ ӘЛЕУМЕТТІК-МӘДЕНИ ҚҦЗІРЕТТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУДА ҚОЛДАНУ Тенизбаева Н.М. – С.Д. Асфендияров атындағы Казақ Ұлттық Медицина Университеті, латын тілін ағылшын тілінде дәріс беру оқытушысы Алматы қ., 050000, Толе би кӛшесі 94 nazym.tenizbaeva@mail.ru Тенизбаев Е.Н. – ағылшын тілінің оқытушысы, Абылай хан атындағы Қазақ Халықаралық Қатынастар және Әлем тілдері Университеті, екі шет тілі магистрі Алматы қ., Мұратбаев кӛшесі 200 yersayen90@mail.ru Тенизбаева Н.А. – ағылшын тілінің оқытушысы, Абылай хан атындағы Қазақ Халықаралық Қатынастар және Әлем тілдері Университеті, экономика магистрі Алматы қ., Мұратбаев кӛшесі 200 adi.nur@mail.ru Бұл мақала студенттердің шетел тіліне қызығушылығын арттыруға интернет-ресурстары септігін тигізетін әдісі жайында. Аталмыш мақалада авторлар қазіргі заманғы ақпараттық технологиялар студенттердің мәдениетаралық құзыреттілігін қалыптастыруға, шетел тілінде мұғалімі дайындығын жақсартуға, осы негізгі тәсілдерінің бірі болып табылатын жұмыстар ұсынамыз. Мақала ақпараттық интернет-ресурстары пайдаланып сипаттамалары инновация- лық технологиялардың кӛмегімен сабақ артықшылықтар, сипаттамаларын және мысал ретінде MS Power Point ұсынылады. Тҥйін сӛздер: Ақпараттық коммуникациялық құзыреттілік, ақпараттық және коммуникациялық технологиялар, инновациялар, компьютерлік сауаттылық, мультимедиялық презентация Шетел тілін жаңаша оқыту соңғы жылдары жоғары қарқынға ие болды. Ұстаздардың сабақты жоба- лаудағы жауапкершілігі студенттердің шетел тілінде нәтижелі тілдік қарым-қатынас және әлеуметтік мәдени құзіреттілігін қалыптастыруына мүмкіншіліктер туғызады. Олар аз уақытта жаңа технология жәрдемінде үлкен жетістіктерге жете алады. Оқудың дәстүрлі үрдісіне инновациялық технологияларды және интернет-ресурстарды ендіру, оқытушылар мен студенттерге дәстүрлі формаларды және әдістерді жетілдіруге мүмкіндік береді, сонымен қатар жаңаларды да, атап айтқанда: тренингтер, дӛңгелек үстел- дер, пресс-конференциялар және т.б. Оқытушылардың біліктілігі олардың педагогикалық қарым-қатынас- Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Кӛптілді білім беру және шетел тілдері филологиясы» сериясы, №1(13), 2016 ж. 21 та жағдаят жасауда кӛрінеді, онда оқытушылар да, студенттер де таңдау және бақылау мүмкіншілігіне ие болады. Инновация дегеніміз тек қана жаңалық енгізу ғана емес, сонымен қатар жаңаны дәстүрлі оқу – тәрбие үрдісіне қолдана білу [1,10 б.]. Білім беру үрдісінде интернет – ресурстарын жаңа ақпараттық технологияларды қолдану мәселесі ӛзекті мәселелердің қатарынан орын алуда. Шетел тілін оқытудың мақсаты субъектінің мәдениетаралық қарым-қатынас біліктілігін қалыптастыру десек, онда сол шетел тілін оқытуда жаңа ақпараттық технологияларды және интернет – ресурстарды қолдану шетел тілін оқытудың мақсатынан туындап отырған қажеттілік болмақ [1, 12 б.]. Білім беру үрдісін ақпараттандыруда тӛмендегідей әдістемелік, педагогикалық міндеттерді шешуге болады: - білім беруде кӛлемді ақпаратқа қол жеткізе алу; білім алуға мотивацияның жоғарылауы; ӛз бетінше жұмыс істеу; ӛзін-ӛзі бақылау және т.б. - жеке тұлғаны жетілдіру (тұлғаның ой тұлғаның ой-ӛрісі, эстетикалық тәрбие, зерттеу жұмысымен шұғылдану іскерлігін дамыту, ақпараттық мәдениетін қалыптастыру және т.б.) - әлуметтік – мәдени тапсырысты жүзеге асыру (компьютерлік біліктілікті қалыптастыру, белгілі бір сала бойынша маман дайындау және т.б.) - оқу- тәрбие жұмысын жетілдіру (білім берудің сапасы мен тиімділігін арттыру, танымдық әрекеттің мотивін қамтамасыз ету, пәнаралық байланыстарды тереңдету және т.б.) [2,45 б.]. Сӛз арқауы интернет – ресурстарын және компьютерлік технологияны пайдалана отырып, шетел тілі сабағында интернет жүйесін қолдану мәселесі болмақ. Жаһанданған интернет жүйесін қолдану негізінде, тіл үйренушілердің сӛз әрекетінің тӛрт түрінде де біліктілігін қалыптастыруға болады, жүйе материал- дарын қолдану арқылы олардың оқу, жазу іскерлігі мен дағдыларын қалыптастыруға, сӛздік қорын байытуға мүмкіндік туады. Интернет ресурстарын және жүйесін пайдалана отырып, тілін үйренуші елдің ӛкілдерімен байланысқа түсе алады. Бұл әрине әлеуметтік – мәдени құзіреттілікті дамытады. Студент- тердің шетел тілін үйренуге деген ынтасын арттыру олардың тӛмендегі шараларға қатысуы негізінде жасалынады: диспуттар, байқаулар, олимпиядалар және т.б. - электрондық пошта ( e-mail ), телеконференция, видеоконференция; - жеке ақпараттарды жарыққа щығару мүмкіндігі немесе басқаша айтқанда - Web серверге жеке шығару; - ақпараттық каталогтар ( Yahoo, InfoSeek / UltraSmart, Galaxy) іздеу жүйесі (Alta, Vista, HotBob, Open Text), жүйе ішіндегі әңгіме (Chat) [3, 12 б.]. Шетел тілі сабағында компьютермен жұмыс жасай отырып, студенттер психологиялық тұрғыдан да жеңілдіктерге ие болады. Атап айтқанда, студенттердің жасаған әрбір жұмысына берілетін бағаның, олар- дың жасаған қатесін қайталаулар негізінде кӛрсете отырып, яғни жұмыс нәтижесін мақұлдап немесе белгілі бір дәрежеде қоштамай, ӛз пікірін білдіріп отыратын оқытушының тікелей қатыспауы, студенттерге ӛз бетінше жұмыс жасап, ӛзіне сенімді болуын қамтамасыз етеді. Бұдан оқытушының шетел тілі сабағындағы орнын жоққа шығару деген түсінік туындамауы керек. Керісінше, оқытушы тіл үйренушілердің жеке тұлға ретінде ӛз тапсырмаларын орындап, жұмыс қортындысын белгілейтін әлеуметтік-психологиялық жағдай туындата алатын, олардың жұмысына бағыт-бағдар беретін бірден-бір субъект [3, 67 б.]. Қазіргі уақытта шетел тілін оқытудың коммуникативтігі, интерактивтілігі, аутенттігі тілді үйрену үрдісінің мәдени контексте болуы үстемдікке ие болуда. Аталған ұстанымдар коммуникативтілік қабілетінің компоненті ретінде мәдениетаралық біліктілікті дамытудың алғышартын жасайды. Шетел тілін дәстүрлі оқытуда тіл үйренушілер тілдік жаттығуларды жасап, қажетті материалды жаттаумен ғана шектеледі. Яғни, ол тӛмендегідей кӛрініске ие болады: «сӛздік қор яғни, ол тӛмендегідей кӛрініске ие болады: «сӛздік қор + қажетті құрылым = тіл». Алайда, тілдік құрылымды жаттаумен шектелу, тілді қарым-қатынас құралы ретінде меңгеруге толық мүмкіндік бермейді [59, 68 б.]. Шетел тілінде тілдік қарым-қатынасқа үйрету үшін шынайы, ӛмірлік жағдаяттар туындату қажет. Ол студенттердің қажетті материалды меңгеруіне және соған сәйкес мінез-құлқын қалыптастыруға жағдай жасайды. Аталған мәселені шешуде Интернет жүйесі айтарлықтай маңызға ие. Біз дәстүрлі шетел тілі сабағына тағы да сипаттама жасайық. Кӛп жағдайда шетел тілін оқыту үрдісінде оқытушы студенттің ойын басқарады, яғни, бағыт беру немесе жетекшілік етуден гӛрі, ол басшылық қызметіне ауысады. Бұл әрекет, психологтар кӛрсеткендей, студенттердің ойлау процесін тежейді. Мысалы, дӛңгелек үстел, пікірталас мәселесін оқытушы ӛзі дайындап, жоспарды беріп, студенттерден сӛйлеу барысында тек соған сүйенуін талап етеді. Яғни, ӛз ойын айтуда тұлғаға еркіндік берілмейді [3,69 б.]. Студент мәселені түсінбей, ӛзіне қажетті ақпаратты ала алмай, мәселені шешуге шығармашылық тұрғыдан келу мүмкіншілігінен айырылып, ӛзінше ой қорытып, оны тұжырымдау және қызықты пікірлер айта алу қабілетіне ие бола алмайды. Ал мәселені шешуде жаңа ой, құнды пікір айту ӛте маңызды. Және ол міндетті түрде қорытындыланып, кӛрініске ие болар болса, оның нәтижесі жоғары болмақ. Шетел тілін оқыту технологиясының тиімділігінің кӛрсеткіштері мыналар: Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Кӛптілді білім беру және шетел тілдері филологиясы» сериясы, №1(13), 2016 ж. 22 - Оқушылардың моральдық психологиялық, интеллектуалдық және жас ерекшеліктерін ескеру. - Оқуға жағымды кӛңіл-күй қалыптастыру. - Ұстаз және студент арасындағы сӛз алмасу, ғылыми қарым-қатынас және әріптестік принципін орнықтыру. - Студенттердің еске сақтау қабілеті мен шығармашылық деңгейін кӛтеру арқылы белсенділігін арттыру. - Оқуды игеруге мультимедиялық және басқа да техникалық арсеналды кең іске қосу. - Сабақтардың бітуімен студенттердің келешекке қанағаттануының қорытынды нәтижесі. Білім беру технологиясының үш түрлі типі бар. Олар дәстүрлік, инновациялық және ақпараттық. Бастысы – технологияның жиынтығы емес, оның дәрежесі [4,14 б.] Студенттердің әртүрлі ақпарат кӛздерін, ресурстарын пайдалану арқылы компьютерлік технология- ның кӛмегімен ӛздерінің дербес ізденуі арқылы тілді игеруге кәсіби шеберлігін шыңдайды. Жаңа ақпараттық технологияға әртүрлі ақпараттарды электрондық әдіспен енгізу, сақтау және беру болып табылады. Оларды оқу процесінде пайдалану ерекшелігіне сай мына тӛмендегідей топтастыруға болады: Компьютерлік оқу бағдарламалары (электрондық оқулықтар, тренажерлар, тьюторлар, лаборатория- лық жаттығулар, тест жүйесі). Мультимедиялық технологияға сай оқу жүйесі компьютер, видеотехника, оптикалық дискінің жиындысын пайдалану арқылы жүргізіледі. Интеллектуалдық және эксперттік жүйе. Ақпарат жиынтығы базасының қалыптасуы. Электрондық пошта, телеконференция, шоғырлы не аймақтық байланыс жүйесін біріктіретін телекоммуникациялық қондырғылар. Электронды кітапханалар. Бұл технологиялар білім саласында оларды пайдаланудан гӛрі тезірек дамиды. Жоғары оқу орындарында кӛбіне – кӛп электрондық почталар жиі пайдаланылады. Қазіргі кезде аудиоақпарат алмасу, видеоақпарат алмасу, виртуалды аудиторлық тақта, тақырыптық ақпарат енгізілген клавиатуралар, файлды алмасу, кӛпжақты конференциялар ӛткізу кеңінен таралған кӛпке белгілі компьютерлік видеоконференция байланыстың әдістемесіне жатқызылады. Бұл технологиялар ағылшын тілін біршама меңгерген студенттердің еншісі болып табылады. Ӛйткені бұл материалдар тек ағылшын тілінде ғана беріледі. Компьютер жүйесі оқу процесін жетілдіру құралы болып табылады [4,74 б.]. Дегенмен, Интернет жүйесіндегі оқуға байланысты ақпараттар сирек, аз, жүйеленбеген. Оқу процесін аралық байланыс арқылы басқару электрондық почта арқылы материалдар қабылдау, жіберу, курс және диплом жұмыстарын кӛшіру, интерактивтік хабарлар алмасу арқылы жүргізіледі. Бүгінде бұл технологиялар оқытудан гӛрі жаңа дамушылық маңызға ие [5,4 б.]. Қорыта айтқанда, интернет ресурстарын және инновациялық технологияларды сабақта қолдану – бұл оның нәтижелілігіне қолайлы жағдайды жасаудың бірден-бір жолы, ал ол ӛз кезегінде бірлесе жұмыс жасауға, адами қарым-қатынастарға себепкер болады. Оқытуға жаңашыл кӛзқарасты қолдану, тәжірибеге бағытталған оқытудың үлкен жетістігі болып табылады, сондай-ақ оның сапасы алынған білімнің нақты жағдайда мақсатқа жетумен қатар ӛмірдің сапасын кӛтеруде үлкен сұранысты қанағаттандыруды қамтамасыз етеді [5,77 б.]. 1. Gonzales, D. Teaching and learning through chat: a taxonomy of education chat for EFL/ESL 2. Сергеева М.Э. Новые информационные технологии в обучении английскому языку //Педагог. жүктеу/скачать 2,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|