Хабаршы вестник

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №4(40), 2013 г. 
29 
  
 На сегодняшний день, глобальное образование, являясь одним из будущих направлений развития 
педагогической  и  практической  теории,  дает  возможность  подготовки  адаптации  студента  к 
современному  часто  изменчивому  миру,  который  полон  принятия  политических,  экономических, 
социальных  и  других  решений.  Таким  образом,  интеграция  образования  и  воспитания,  а  также 
способность  использования  передовых  мировых  технологий  обучения  должны  рассматриваться  как 
основные требования, предъявляемые  к конкурентоспособному специалисту. Это тесно взаимосвязано  с 
развитием  комплекса  профессиональных  качеств,  таких  как  знания,  умения  и  навыки  необходимые  для 
плодотворной работы педагога высшей школы.  
  
Одним  из  эффективных  путей  решения  экологических,  демографических,  социальных  и  других 
глобальных  проблем,  имеющие  место  быть  в  начале  третьего  тысячелетия,  считается  разработка  и 
внедрение  инновационных  технологий  во  все  сферы  человеческой  деятельности.  Так  как  одним  из 
факторов  решения  данных  проблем  является  человеческие  ресурсы  -  высокий  профессионализм 
специалистов,  значимую  роль  играет  интегративно-комплексная  наука  акмеология,  изучающая 
закономерности  развития  творчества  человека.  Основное  ядро  взаимосвязи  акмеологии  с  другими 
социальными  науками  является  -  творчество.  Категория  определяет  и  объясняет  присущие  акмеологии: 
профессионализм  и  другие  категории.  Это  значит,  что  профессиональное  становление  педагога 
характеризуется  его  готовностью  к  творчеству,  а  также  владением  профессионального  мастерства, 
гуманистической  направленности  и  постоянных  мотивов  совершенствования  профессионального 
мастерства личности.  
 Творческое мастерство педагога является основным этапом в его профессиональном становлении, что 
должно учитываться в решении акмеологических проблем [2].  
 Основная  лестница,  ведущая  к  вершинам  педагогической  деятельности  -  профессиональное 
становление  педагога.  Известно,  что  профессионализм  не  приходит  сразу.  В  этой  связи  А.К.Маркова 
анализируя  педагогическое  творчество  в  профессиогафическом  контексте,  характеризует  этапы 
профессионализма следующим образом [3]: 
этап адаптации к профессии педагога; 
этап самоактуализации в профессии;  
этап свободного овладения профессией; 
этап  освоения  творческого  уровня  в  профессии.  На  последнем  пятом  этапе  педагог  дополняет  свой 
опыт своими творческими изысканиями.  
 Ученый,  приводя  в  качестве  показателей  творчества  педагогическое  мастерство,  новаторство, 
исследовательские  и  профессиональные  качества,  дает  описание  уровней  педагога-мастера,  педагога-
новатора и педагога-исследователя. Значит, профессиональный педагог всегда стремится к психическому 
саморазвитию. В поисках нового идя дальше от «обучающегося» осуществляет это ради обучающегося. В 
этой  связи  на  основе  суммы  знаний,  умений  и  способностей  появляется  мастерство  -  высший  уровень 
профессионализма.  Педагогическое  становление,  то  есть  быть  мастером  своего  дела,  значит  глубокое 
понимание  законов  обучения  и  воспитания,  уметь  реализовать  их  на  практике,  уметь  осознавать 
результаты  развития  обучающегося.  Результат  профессионального  становления  педагога  в  его 
профессиональном  мастерстве,  а  это  в  свою  очередь  означает,  что  специалист  добился  высоких 
результатов в своей деятельности.  
  
 В педагогике и психологии особое значение уделяют работам посвященных профессиональному 
становлению, профессиональному мастерству. Так как в работах российских ученых есть идея о том, что 
развитие  личности  детерминируется  его  деятельностью,  человек  оценивается  со  стороны  соответствия 
своей профессии и способностью выполнения работы в рамках своей профессии.  
  
 Г.А.Цукерман,  Б.М.Мастеров  рассматривают  профессиональное  становление  в  качестве 
источника саморазвития. Это связано с развитием комплекса профессионально необходимых качеств для 
продуктивного  осуществления  профессиональной  деятельности,  включающие  способности,  навыки  и 
умения  по  выбранной  профессии.  Можно  заметить,  что  профессиональное  становление  – 
целенаправленный процесс дальнейшего развития профессионализма определенного самим человеком.  
  
 Ученые  отмечают  три  возможные  области  влияния  в  развитии  профессионально  значимых 
качеств  педагога.  Во-первых,  рождается  необходимость  работы  с  областью  упорядочения.  Они 
развиваются  в  двух  направлениях  –  формирования  отношения  к  труду  как  одной  из  возможных  видов 
деятельности;  осуществляется  через  развитие  интереса  к  определенной  профессии  (А.А.Вайсбург, 
В.Д.Шадриков и другие). Во-вторых, развитие профессионально  значимых качеств связано  с развитием 
познавательной  области,  которое  в  свою  очередь  взаимосвязано  с  профессиональным  мышлением  и 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №4(40), 2013 г. 
30 
целенаправленным 
формированием 
интеллектуальных 
качеств 
профессионального 
значения 
(Р.В.Габдреев, Л.С.Селецкая и другие.).  
  
 Широко распространено третье направление, которое осуществляется путем влияния на человека 
определенных  ситуаций  в  течение  профессиональной  деятельности,  а  также  развитие  профессионально 
значимых  качеств  развиваются  через  выполнение  конкретных  упражнений  Р.С.Горяева,  К.М.Гуревич, 
Д.Иела, Е.А.Климов и другие) [4].  
  
 Итак,  профессиональное  становление  педагога  осуществляется  через  систематизированное 
решение задач трех типов: 
-государственные  стандарт  образования  учебного  предмета;  потребность  контингента  обучающихся; 
освоение  профессиональной  деятельности  согласно  цели  и  необходимого  уровня  предметно-
содержательного образования; 
-  образования  профессионально-технологического  подхода;  посредством  решения  диагностических, 
конструктивных,  организационных  и  коррекционных  задач  представления  необходимых  условий  для 
освоения студентами своей профессии и реализации их личностных возможностей, выдвигаются задачи 
объективного отображения предложений и личностной деятельности; 
-охватывает ситуации, осуществляемые субъективно (самоорганизация, самоуправление и другие); 
Основная  функция  профессионального  становления  педагога  определяется  спецификой  его 
деятельности,  особенностями  общения  и  развитием  творчества.  Учет  вышеуказанных  особенностей 
позволяет  перечислить  основные  функции  профессионального  становления:  целенаправленное 
профессионального становление, рефлексивная, нормативная, активная деятельность.  
К 
примеру, 
функция 
целенаправленного 
профессионального 
становление 
определяет 
профессионально-педагогическую деятельность педагога. Таким образом, профессиональное становление 
формирует жизненные цели и систему интересов.  
Рефлексивная функция. Ее можно проследить в творческом характере  деятельности направленной на 
изменение  педагогом  себя  и  окружающей  среды.  Профессиональное  становление  способствует 
проведению  причинно-следственного  анализа,  что  повышает  способность  самоисследования  и 
посредством  его  применения  дать  оценку  своему  жизненному  и  педагогическому  опыту  в  трудных 
ситуациях.  
Рефлексия  это  не  только  осознания  того  что  есть  в  человеке,  но  и  познание  себя  и  воссоздание 
качества  педагога  способного  к  действию.  Психологи,  исследовавшие  феномен  рефлексия  утверждают, 
что наряду с развитием личности оно также очень важно для развития социальных групп по содержанию 
их  жизнедеятельности.  Во-первых,  рефлексия  влияет  на  целостное  восприятие  знания  содержания  и 
методов  деятельности,  во-вторых,  дает  возможность  критически  посмотреть  на  свою  предыдущую, 
нынешнею и будущею деятельность, в третьих педагог превращается в субъект своей активности.  
Функция активной деятельности. Сформированное на основе противоречия между настоящим «я» и 
идеальным  «я»  в  качестве  внутреннего  качественного  изменения  профессиональное  становление 
рождается  из  потребности  в  активности  и  деятельности  педагога.  Взаимосвязь  человека  с  другими 
людьми  и  с  окружающей  средой  не  только  самоактуализирует  его  внутреннею  среду,  но  также  дает 
возможность  дополнить  со  смысловой,  структурной  и  содержательной  стороны.  Взаимодействие 
повышает силы субъекта, дает эмоциональной заряд, изменяя образы мира, способствует их адекватному 
восприятию. Это осуществляется только путем управляемой профессиональной деятельностью. В связи с 
этим,  если  нет  условий  для  развития  педагога,  невозможно  развитие  студента.  Условия  саморазвития 
создает  сам  педагог.  Быть  во  взаимодействие  с  другими  включает  механизм  саморазвития,  является 
предпосылкой саморазвития педагога и студента.  
Нормативная функция. Профессиональное становление сохраняет равновесие деятельности педагога, 
уменьшает факторы побуждающие нестабильность в педагогической  среде, создает  условия сохранения 
правового  взаимоотношения.  Нормативная  функция  наблюдается  во  время  сохранения  формальных  и 
неформальных норм личности, а также у личности с высоким уровнем профессионального становления.  
  
 Профессионального  становление,  будучи  в  тесной  взаимосвязи  с  целеполагающей, 
рефлексивной,  нормативной  и  функцией  активной  деятельности,  является  процессом  изменения 
личностных качеств, обеспечивающие условия саморазвития.  
  
Анализ  функций  создает  условия  для  определения  структуры  и  содержания  профессионального 
становления  педагога.  Для  определения  содержания  профессионального  становления  В.Г.Афанасьев 
считает,  что  необходимо  обратить  внимание  на  отдельные  элементы  и  их  особенности. 
Профессиональное  становление  состоит  из  взаимосвязи  таких  компонентов  как  самооценка, 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №4(40), 2013 г. 
31 
самоорганизация и самоуправление. Без глубокого понимания себя и своих стремлений, без правильной 
оценки своих возможностей нет ясности профессиональной цели, нет целостности и системности на пути 
достижения данной цели.  
  
 Несформированность  осознания  себя  педагогом  является  препятствием  в  профессиональном 
саморазвитии,  так  как  педагог  только  осознавая  и  принимая  себя  педагогом  увидит  недостатки  своих 
особенностей,  заметить,  что  они  не  соответствуют  профессиональным  требованиям  и  требованиям 
социальных  ценностей.  Только  тот  педагог,  который  определил  свой  профессиональный  принцип, 
превращается в субъект профессионального саморазвития в процессе данной деятельности [5].  
  
Анализируя  историческое  развитие  нашего  прошлого  можно  увидеть,  что  проблема  личности  и 
воспитание  современной  модели  человека  всегда  были  на  повестке  дня.  Так  как,  достижение  высокого 
уровня профессиональной компетенции специалиста напрямую зависит от его личностных качеств.  
  
 В  этой  связи  великий  казахский  ученый  аль-Фараби  выдвигает  утверждение  о  том,  что  для 
цивилизации  общества  в  качестве  модели  личности  профессионального  специалиста  должен  иметь 
следующие качества [6]:  
  
 -органы  человека  должны  быть  идеальны,  сила  этих  органов  должна  быть  достаточной  и 
адаптированной для выполнения соответствующей работы, только тогда выполнение работы не будет 
для него сложным делом; 
-человек  по  природе  своей  должен  понимать,  что  ему  говорят,  понимать  слова  так  как  их 
подразумевает говорящий и в соответствии с выполнением работы; 
-человек  должен  не  забывать,  а  хорошо  хранить  в  памяти  то,  что  он  понял,  видел,  слышал  и  что 
почерпнул для себя; 
-человек  должен  быть  разумеющим  для  понимания  природы  знаков  даже  маленьких  предметов  и 
явлений; 
-человек должен быть красноречивым оратором, который сможет ясно изложить свои мысли; 
-он должен любить знание, искусство, неустанно учиться, не страдать от труда, затраченного на 
получение знаний, должен легко добиваться этого; 
-должен любить правду и правдивых людей, ненавидеть лжецов и лгунов, должен уважать и беречь 
свою честь и достоинство; 
-душе  человека  по  природе  своей  чуждо  совершать  плохие  поступки,  она  стремится  к  хорошим 
поступкам; 
-человек должен  с ненавистью смотреть на дирхем, динары и другие материальные  блага мирские, 
но  должен  любить  справедливость  и  справедливых  людей,  ненавидеть  несправедливость  и 
несправедливых  людей,  быть  справедливым  не  только  по  отношению  к  родственникам,  но  и  к  чужим 
людям,  призывать  людей  к  справедливости,  помогать  пострадавшим  от  несправедливости,  помогать 
людям по мере возможности оказывая благое и добро;  
-должен быть справедливым, но не упрямым, не проявлять упрямства перед справедливостью; 
-должен быть немилостивым к несправедливости, проявлять отвагу и упорство в работе, которую 
считает нужно выполнить. 
  
 Таким  образом,  данными  качествами  должны  обладать  современные  педагоги,  что  является 
показателем их личностной характеристики и профессионального становления.  
Использованная литература: 
1. 
Бейсенбаева А.А., Атемова Қ.Т. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру мекемелерінде болашақ 
маманның  тұлғалық  сапаларын  қалыптастырудың  маңыздылығы.  Конференция  материалы.–
Алматы,2012ж 
2. 
Тұрғынбаева Б.А. Ұстаздық шығармашылық. – Алматы, 2007.- 236б 
3. 
Маркова А.К.Писхология проблемы повышения квалификации. –М :.Педагогика.-1992.-128 с. 
4. 
Цукерман Г.А., Мастеров Б.М. Психология саморазвития.– М., «Интерпракс», 1995. 
5. 
Афанасьев В.Г. Общество: системность, познание и управление. – М., «Политиздат»,1981. 
6. 
әл-Фараби Әлеуметтік этикалық трактаттары. – Алматы: Ғылым, 1975.-305б. 
 
ӘӨЖ: 610.1 
БОЛАШАҚ ДӘРІГЕРЛЕРДІҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ 
КӘСІБИ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ 
 
Беркімбаев Камалбек Мейрбекович 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №4(40), 2013 г. 
32 
п.ғ.д., профессор 
Данияров Талгат Абубакирович 
п.ғ.к., доцент 
Косжанова Улбосын Маханбеткановна 
Қ.А.Ясауи атындағы ХҚТУ-інің 
1-курс магистранты 
 
РЕЗЮМЕ 
В  статье  рассматриваются  актуальные  проблемы  формирования  социально-психологической 
компетентности  будущих  врачей.  Речь  идет  о  преддипломном,  последипломном  образовании,  также  о 
совершенствовании  непрерывного  профессионального  развития.  Подчеркивается  необходимость 
подготовки,  переподготовки  и  повышениея  квалификации  кадров  здравоохранения,  внедряя  новые 
правила управления и финансирования системы подготовки кадров здравоохранения.  
 
SUMMARY 
In  article  actual  problems  of  formation  of  social  and  psychological  competence  of  future  doctors  are 
considered. It is a  question  of predegree, postdegree  education, also  of  improvement  of continuous professional 
development.  Need  of  preparation,  retraining  and  повышениея  qualifications  of  shots  of  health  care  is 
emphasized, introducing new rules of management and financing of system of training of health care.  
 
 
Қазақстан  Республикасының  Президенті  -  Елбасы  Н.Ә.Назарбаевтың  «Қазақстан-2050»  стратегиясы 
қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа  саяси  бағыты»  атты  Қазақстан  халқына  Жолдауында:  «Медициналық 
жоғары  оқу  орындары  жүйесі  мамандандырылған  орта  деңгейдегі  білім  беру  мекемелері  желісі  арқылы 
нығайтылуы  тиіс.  Күнделікті  тәжірибе  оқу  процесімен  барынша  ықпалдастырылуы  тиіс»[1],  -  деп  атап 
көрсетті. 
Сонымен 
қатар, 
болашақ 
дәрігерлердің 
әлеуметтік-психологиялық 
кәсіби 
құзыреттілігін 
қалыптастыруға байланысты: «Денсаулық сақтау мәселелері тек мемлекеттік денсаулық сақтау жүйесінің 
құзыретінен  айтарлықтай  асады  және  халықтың  денсаулығын  сипаттайтын  көрсеткіштердің  сапалық 
ілгерілеуіне  қол  жеткізу  үшін  барлық  деңгейдегі  мемлекеттік  ведомстволарды,  бизнес-құрылымдарды 
және  қоғамдық  ұйымдарды  қоса  алғанда,  бүкіл  қоғамның,  бірінші  кезекте  қоғам  денсаулығына  едәуір 
әсер ете алатын құрылымдардың күш-жігерінің келісімділігі қажет. Осыған байланысты осы бағытты іске 
асыру  жеті  сектораралық  кіші  бағдарлама  бойынша  көзделеді»,  -  деп  Қазақстан  Республикасының 
денсаулық  сақтау  саласын  дамытудың  2011  –  2015  жылдарға  арналған  «Саламатты  Қазақстан» 
мемлекеттік бағдарламасында нақтыланған [2].  
  
Медицина саласындағы әрбір дәрігер маман бүгінгі қоғам талабына, дәрігерлік міндеттілігіне сай 
Қазақстан  Республикасы  Денсаулық  сақтау  министрлігінің  бұйрықтары  мен  өкімдеріне,  жаңа 
талаптарына  жүгіне  келіп,  кәсіби  қызметін  емделушіге  ұсынады.  Бұл  мәселеге  қатысты  өзінің 
мүмкіншіліктерін  едәуір  кеңейтіп  ұлғайтуда,  оның  нәтижесі  қызметтік  құзырлығында  көрініс  табады. 
Мәселен,  дәрігердің  кәсіби  құзырлығы  оның  қызметінің  бағыты  дәрігерлер  арасында  «адам-адам» 
жүйесімен анықталатындығы туралы ұғым бар. Айтылған мамандық өкілі айналадағы әлемді «адам толы 
әлем»  деп  қабылдайды.  Дәрігер  қызметінің  маңыздылығы  оның  білімі  мен  машықтығы,  кәсіби  ойлау 
қабілeтімен ғана емес, жеке құндылығы мен емделушілермен қарым-қатынас жасай алуы арқылы көрініс 
табады. Сондықтан да дәрігердің кәсіби құзырлығы арнайы медициналық дайындықтың жоғарғы деңгейі, 
адами  мәдениетімен  ғана  емес,  оның  әлеуметтік  психология  жақтары,  ортада  өзін-өзі  ұстауы, 
коммуникативті  білімі  болып  табылады.  Сондықтанда  басты  ескеретініміз  кәсіби  құзырлық  деп  –  бұл 
статистикалық  жеткен  деңгей  емес,  ол  әрдайым  айқындалып  шындалған  жағдай.  Жалпылыма  алғанда 
болашақ  маманның  кәсіби  құзырлығына  жататын  бейімділік  қабілетіне,  қандайда  бір  ортада  болмасын 
оның  артылықшылығы  мен  құндылығы.  Білімі  мен  тәжірибелілігі,  қажетті  кәсіби  қызметінің  жетістігі 
көрініс табады.  
Қадірлі  дәрігердің  кейіпі  -  оның  біліктілігіне,  науқасқа  деген  көз-қарасына,  емделушіге  толық 
берілуімен және құзырлығын ескеріп, теориялық білімі мен тәжірибелік іскерлігін қолдана білуі арқылы 
айқындалады. Яғни, кәсіби біліктілігін жоғарлатуы мен шеберлігіне қатысты көрініс табады. 
 Дәрігер  мамандығы  -  көзқарасының  жан-жақты  болуы,  интеллектуалдылығы,  әріптестерін  сыйлап 
қолдауымен,  үнемі  біліктілігін  көтеріп,  алдыңғы  қатарда  келе  жатқан  тәжірибелерді  қолданысқа  ендіру 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №4(40), 2013 г. 
33 
барысында  дараланады.  Медицина  саласы  бойынша  жас  маманның  кәсіби  дайындығы  оның  кәсіби 
құзырлығын  көрсетеді.  Ол  қарапайым  кәсіби  міндеттерін  атқаруы,  кәсіби  қызметі  кезінде  кездесетін 
шынайы жағдайларда өзінің кәсіби тәжірибедегі білімін қолданып, тұлғаланып оқшауланады.  
Кәсіби құзырлықтың құрылуы кәсіби білім алу мен көптеген жағдайларға байланысты болады:  
тақырыпты үйрену мен білуді игеру деңгейі; 
кәсіби мотвацияның ерекшеліктері; 
кәсіби бағытталған деңгей, жеке қажетті қасиеттерінің болуы: 
қайрымды, білікті, шыдамды, сезімтал, сабырлы, ортақтастық, мінез- құлықтың тұрақтылығы. 
Болашақ дәрігердің кәсіби құзыреттілігін құрайтын негізгі жақтарын кешенді сараптамасына қатысты 
ғылыми  мәліметтерге 
сүйесек,  негізгі  структуралық  компоненттерінің  анықталады:  бағалы 
мотивациялық, когнитивті, коммуникативті, рефлексиялық шығармашылық.  
Жеке  компоненттердің  құрылымы  бүтін  жүйені  құрастыруы  оның  мінездемесі  мен  ерекршеліктері 
құрайды.  Бағалы  мотивациялық  компоненттерінің  құрылымының  ерекшеліктері  мотивациямен 
анықталады.  Болашақ  мамандардың  кәсіби  біліктілігін  мақсатты  түрде  қажет  етуі,  жетілдіруі,  өзін-өзі 
тәрбиелеуі, өзін-өзі дамытуы, кәсіби бағытта бағалы шешімге келуі жеке білімнің қажеттілігін керек етеді. 
Сол  арқылы  кәсіби  бағыттағы  ұйымдастыру  мүмкіншіліктері  нәтижелі  игеріледі.  Бағалы  мотивациялық 
компонентке кәсіби бағыттағы мотивацияның анықталуы кіреді.  
Когнитивті  компонент  теориялық  біліммен,  машықпен  білгірлік  және  қажетті  ақпаратты  алу 
әдістерімен  және  олардың  нәтижелі  қолдануымен  анықталады.  Когнитивті  компоненттің  даму  деңгейі 
медицина саласында терең және кеңінен білім алу жүйесіне байланысты. Білікті компоненті алған білімді 
қарқынды  қолдану  мен,  білгірлікті  құрастыру,  машық  пен  кәсіби  маңызды  қасиеттерімен,  кәсіби 
біліктілік  және  кәсіби  мәдениеттің  дамуын  құру  өзін-өзін  тәрбиелеу,  біліктілігін  жетілдіруді  көрсетеді. 
Коммуникативті компоненттің дамуы жеке қатынастарды құру мен, кәсіби қызметтегі әр түрлі жағдайда 
аптималды  қатынас  түрін  таңдау,  вербальды  және  вербальды  емес  қатынас  түрін  білу  мен  көрсетіледі. 
Рефлексифты  шығармашылық  компонент  медицина  саласындағы  кәсіби  компоненттің  өзімен 
айналасындағыларға қатынасымен, өзінің тәжірибелі қызметі мен  оның айқындалулуы мен анықталады. 
Ол  өзін-өзі  тануы,  өзін-өзі  қадағалауын,  өзін-өзі  бағалауын,  жеке  басының  қадірі  мен  өз  қызметінің 
нәтижесін  түсінуін,  өз  қызметінің  нәтижесіне  жауапкершілігін,  өзін  түсінуін,  сонымен  қатар  кәсіби 
қызметте  өзін  қолдана  білуін  құрайды.  Рефлексифты  шығармашылық  компоненті  кәсіби  іскерліктің 
дамуы мен, стандартты  емес шығармашылық кәсіби тапсырманы шешуді табу қабілеті, интеллектуалды 
тұрақсыздықты шындауды, стандарттық емес жағдайларды өзін игере алумен анықталады [3]. 
Сондықтанда  кәсіби  компотенттіліктің  қабілеттілік  құрамына  жеке  адамның  қасиеті  мен 
артықшылығы,  сонымен  қатар  білімі,  тәжірибесі  мен  біліктілігі,  медицина  саласы  бойынша  кәсіби 
қызметте  жұрт  алдында  сөйлей  білу  қабілеті.  Болашақ  дәрігердің  кәсіби  құзырлығының  қалыптасу 
ерекшелігі  бүкіл  білім  алу  ісі,  және  интеллектуальды  моралдық  интеграция  болып,  білімнің  әлеуметтік 
және басқада аспектілерімен анықталады. 
Қазіргі  кездегі  жоғары  білім  беру  қоғам  талаптарын  қанағаттандырудың  бірнеше  жүйелерін 
қарастырады,  яғни  ғылымды,  білімді  және  өндірісті  интеграциялау  түрі  ретінде  ғылыми  оқу-өндірістік 
кешендер  құру;  оқытуды  және  студент  еңбегін  дараландыру,  білім  беруді  ізгілендіру;  оқытушылардың 
кәсіби даярлығына жоғары талап қою, жоғары оқу орнында болашақ мұғалімдерді даярлау мен олардың 
кәсіби  деңгейін  көтеруде  педагогикалық  мұғалімдерді  жаңа  технологиялар  негізінде  көтеру.  Мұндай 
үдеріс  әлемнің  түрлі  елдерде  өздерінің  ұлттық  ерекшеліктеріне,  экономикалық  жағдайына,  білім  беру 
жүйесінің дәстүрлеріне қарай әртүрлі деңгейде көрініс тапқан. 
Жеке тұлғаны жан-жақты дамыту шеңберінде білім  берудің мақсаты мен мәнінің өзгеруі  «білім беру 
технологиясы»  деп  алатын  жаңа  ұғымның  пайда  болуына  ықпал  етті.  Бұл  ұғымның  мәнін  білім  беру 
үдерісін  өздігінше  дамытатын  жүйе  деп  түсінуге  болады,  онда  білім  алушылардың  қызметі  жетекші 
фактор болып табылып, оқыту мұғалім мен білім алушының субьектаралық өзара әрекетін қарастыратын 
және олардың мүмкіндіктерін қамтамасыз ететін рефлексиялық басқару ретінде көрінеді. 
Қорыта  келгенде,  жоғарыда  аталған  болашақ  дәрігерлердің  әлеуметтік-психологиялық  кәсіби 
құзыреттілігін қалыптастыруға байланысты алдағы уақытта денсаулық сақтау мекемелері мен ұйымдары 
төмендегідей  іс-шараларды  жүзеге  асырып,  жоспарлы  түрде  жұмыс  жүргізсе.  Яғни,  денсаулық  сақтау 
кадрларына  дипломға  дейінгі,  дипломнан  кейінгі  білім  беріліп  және  оларда  үздіксіз  кәсіптік  дамытуды 
жетілдірсе.  Денсаулық  сақтау  кадрларын  даярлау  жүйесін  басқару  мен  қаржыландырудың  жаңа 
қағидаттарын  енгізіп,  денсаулық  сақтау  кадрларын  даярлауды,  қайта  даярлауды  және  біліктілігін 
арттыруды  ұйымдастыру  және  қаржыландыру  жүйесін  өңірлік  қажеттілік  негізінде  жетілдіріп,  осы 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №4(40), 2013 г. 
34 
арқылы  медициналық  ЖОО-лардың,  колледждердің  бітіруші  түлектерінің  және  денсаулық  сақтау 
саласының  практикадағы  қызметкерлерінің  білімдерін  және  дағдыларын  тәуелсіз  бағалау  институтын 
ендірілсе.  
  
 

жүктеу/скачать 4,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: