Халықаралық деңгейдегі теңсіздік көрсеткіштері Кіріспе



бет1/2
Дата09.10.2024
өлшемі66,75 Kb.
#147349
  1   2
Байланысты:
Алеум тенс


Халықаралық деңгейдегі теңсіздік көрсеткіштері


Кіріспе


Халықаралық деңгейдегі теңсіздік – бұл әлемдегі экономикалық, әлеуметтік және саяси жағдайларды көрсететін күрделі мәселе. Халықаралық деңгейдегі теңсіздік мәселесі қазіргі қоғамның ең өткір проблемаларының бірі болып табылады. Әр елдің экономикалық, әлеуметтік, және саяси жағдайлары теңсіздік деңгейін анықтайды.
Теңсіздік – қоғамдағы ресурстар, мүмкіндіктер, және құқықтардың әділетсіз бөлінуі. Халықаралық деңгейде теңсіздік, негізінен, елдердің экономикалық даму деңгейі, өмір сүру сапасы, және әлеуметтік қызмет көрсету жүйелері арқылы өлшенеді.Бұл құбылыс халықтың әл-ауқаты, даму мүмкіндіктері және өмір сүру сапасы бойынша айырмашылықтарды қамтиды. Теңсіздік көрсеткіштері әртүрлі салаларда көрініс табады, соның ішінде табыс теңсіздігі, білімге қолжетімділік, денсаулық сақтау, жыныстық және этникалық теңсіздік.


1. Табыс теңсіздігі


Табыс теңсіздігі – халықаралық деңгейдегі теңсіздіктің ең маңызды көрсеткіштерінің бірі. Халықаралық валюта қоры (ХВҚ) мен Дүниежүзілік банк мәліметтері бойынша, әлемнің ең бай 1% халқының байлығы қалған 99% халықтың байлығынан әлдеқайда көп. Бұл теңсіздік кедейлік деңгейін төмендету, әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз ету, және тұрақты даму мақсаттарын орындауда кедергілер туғызады.


Дамыған елдер мен дамушы елдер арасындағы табыс айырмашылығы да өсіп келеді. Мысалы, БҰҰ-ның Дамыту бағдарламасы (UNDP) деректері бойынша, даму индексі жоғары елдерде орташа табыс деңгейі айтарлықтай жоғары, ал көптеген африкалық елдерде тұрғындардың табысы өте төмен.


2. Білімге қолжетімділік


Білім – даму мен прогрестің негізі. Алайда, білімге қолжетімділік теңсіздігі әлемнің көптеген бөліктерінде байқалады. Дамыған елдерде білім беру жүйесі жоғары стандарттарға ие, ал дамушы елдерде оқу құралдары мен мамандардың тапшылығы, инфрақұрылымның нашарлығы білім алу мүмкіндігін шектейді. ЮНЕСКО-ның мәліметтері бойынша, әлемде 258 миллионнан астам бала мектепке бармайды, бұл олардың дамуына теріс әсер етеді.
Білімге қолжетімділікпен қатар, білім сапасы да маңызды көрсеткіш болып табылады. Дамыған елдерде білім беру жүйелері, педагогикалық кадрлар мен оқу бағдарламалары жақсы дамыған. Ал дамушы елдерде бұл салада елеулі мәселелер бар. Білім сапасының төмендігі жастардың болашақта еңбек нарығында бәсекеге қабілеттілігін азайтады.




Достарыңызбен бөлісу:
  1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет