Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары


МЕКТЕПТЕГІ МУЗЫКА САБАҒЫНДАҒЫ Л. В. БЕТХОВЕННІҢ



Pdf көрінісі
бет159/204
Дата24.09.2024
өлшемі9,29 Mb.
#145421
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   204
Байланысты:
qazirgi zamangy bilim juiesi tendensialar innovasialar tehnologialar 2024

МЕКТЕПТЕГІ МУЗЫКА САБАҒЫНДАҒЫ Л. В. БЕТХОВЕННІҢ 
МУЗЫКАЛЫҚ БЕЙНЕЛЕРІ 
Маликаждарова Арай Мұхитқызы 
1403-21 тобы 
Ғылыми жетекшісі: Куленова Инкар Махатовна к.филос.н.и.о. доцент 
Өзбекәлі Жәнібеков атындағы Оңтүстік педагогикалық университеті 
Шымкент 
 
Аннотация. 
В статье рассматриваются музыкальные образы произведений Л. 
Бетховена и творчество композитора. Cонатам дается художественная характеристика. 
Ключевые слова: 
Глухой музыкант, пианист, соната, завещание. 
Absrtact. 
The article examines the musical images of 
L. Beethoven's works and the 
composer's work. The sonata is given an artistic characterization . 
Keywords: 
Deaf musician, pianist, sonata ,testament. 
Людвиг ван Бетховен (нем. Ludwig van Beethoven; 16 желтоқсан, 1770 
жыл, Бонн, Қасиетті Рим империясы – 26 наурыз, 1827 жыл, Вена, Аустрия 
империясы) — немістің ұлы сазгер, дирижері және пианисі, үш Вена 
классиктерінің бірі. 
8 соната (патетикалық). 
(САҢЫРАУ МУЗЫКАНТТЫҢ ДАУЫСЫ) 
Бетховеннің музыкасын тыңдағанда, біз дауыспен бірге әуен мәтінің, 
содан соң сөздерді анық естігендей боламыз. Бетховенді тыңдай отырып, ұлы 
шешендерді немесе библе пайғамбарларын естігендей күй кешеміз. 
Бетховен ноталарын парақтап қарасақ сөйлеп тұрғандай сезіледі. Ол 
музыка шығарғанда алдымен сөздерді жазып, содан кейін барып оны нотаға 
айналдырған секілді. 
Сондай сөйлеп тұрған музыканың сегізінші сонатаның екінші бөлімінде 
қайғырған адамның өз тағдырынан мойынсұнғанын айтып тұрғанын естуге 
болады. Бетховен бұл сонатаны өз денсаулығындағы ақаудың әбден қапсытып, 
бақытсыздыққа ұшыратқан кезде жазған. 
1786 жылы Бетховеннің өмірінде қайғылы сынақ болды-ол есту қабілетін 
жоғалта бастады. Аурудың күшеюі есту қабілетінің толық жоғалуына әкелді. 
Алдымен ол ауруды айналасындағылардан жасырды. Содан кейін оны жасыра 
алмады, сөйлесу дәптерлерін қолдануға тура келді, ол тек сұхбаттасушының 
жазғанын оқи алды. 
Бетховеннің пианист виртуоз және өзінің данышпан музыкасының 
дирижер орындаушысы ретіндегі мансабы болды. Бірақ, желмен ұшқан 
жапырақтай ол өз шығармасын өзі ести алмай қалды. Есту қабілеті жоқ, 
қатыгез Тағдырдан масқараланған музыканттың трагедиясы оның мінезін 
қалыптастырды – Бетховен жазғанның бәрін саңырау Бетховен жазған. 
Үмітсіз Людвиг ағайындыларына өсиет хат жазды, ол өзін-өзі өлтіре 
жаздамақ болғанын, бірақ өз өнерінен құтқарылғанын айтады. 
Өсиет мәтіні музыканың көңіл-күйін түсінуге мүмкіндік береді: 
Менің ағаларым өлгеннен кейін оқып, орындасын. 


488 
“Мені тік мінезді, жағымсыз мизантроп деп ойлағандар, қалай сіздер 
маған әдәлетсіз болдыңыздар. Алты жыл бойы мен айықпас аурумен ауырдым. 
Адамдарға: қатты сөйлеңіз, айқайлаңыз, өйткені мен саңыраумын деп айтуға 
рухым жетпеді. Менің бұл бақытсыздығым мен үшін екі есе ауыр болды, 
өйткені мен оны жасыруым керек болды. Мен үшін адамзат қоғамында демалу, 
әнгімелесу қиынға соқты. Қоғамға барған кезде, менің жағдайым ашылады деп 
қорқыныш үрей пайда болатын. Өз шығармамды менің қасымда флейтада 
ойнап тұрса, тағыда мен ештене ести алмадым. Мұндай жағдайлар мені 
үмітсіздікке итермеледі; тағы біраз, мен өзімді өлтірер едім. Мені бір ғана нәрсе 
ұстады - ол өнер. Мен өзімнің өнеріме өз-өзіме қол жұмсамағаныма 
қарыздармын және бас иемін. 
О, адамдар, егер сіздер мұны оқысаңыз, онда сіздер маған әділетсіз 
болғандарынызды еске аларсыздар. Бақытсыздар ойлансын, жұбаныш берсін. 
Табиғаттың барлық қарсылығына қарамастан, мен құдіретті адамдар қатарына 
қосылу үшін қолымнан келгеннің бәрін жасадым. 
Қош болындар және мені мүлдем ұмытпандар. Бақытты болыңдар. 
№5 Симфония до минор 
Бұл симфония Бетховен мұрасында ең танымал болды. 67-классикалық 
музыканың ең танымал және жиі орындалатын симфониялардың бірі болды. Ол 
1808 жылы аяқталды, алғаш рет Венада сол жылдың желтоқсанында автордың 
басқаруымен 6 симфониямен қатар орындалды. Композитор онымен 4 жыл 
бойы жұмыс істеді. Бұл кезде Бетховен 35-38 жаста еді, оның өмірі 
прогрессивті саңыраулықпен қиындады. Қоршаған әлемде бұл уақыт Наполеон 
соғыстарымен, Австриядағы саяси тәртіпсіздіктермен және 1805 жылы 
Наполеон әскерлерінің Венаны басып алуымен ерекшеленді. Бұл симфониянын 
мотивы "қараңғылықтан – жарыққа, күрес арқылы – жеңіске". Гофман 
симфонияны "дәуірдің ең маңызды туындыларының бірі"деп атады. 
Бетховеннің өзі (оның өмірбаяны Антон Шиндлердің айтуы бойынша 
симфонияның бірінші бөлігінің негізгі мотиві "тағдыр есікті осылай Қағады" 
деген. Симфония көп ұзамай көрнекті шығарма ретінде беделге ие болды. 
5 симфония мазмұнының айрықша ерекшелігі - бұл рок мәселесі. 
Бетховен, әдетте, ауызша түсіндіруге сараң, Шиндлердің өзі симфонияның 
негізгі тақырыбын тағдырдың дыбыстық символы ретінде көрсетті ("тағдыр 
есікті осылай Қағады"). "Рок дауысы" көптеген Бетховен шығармаларында 
естіледі (мысал ретінде № 8, 17, 23 фортепиано сонаталарын келтіруге болады 
Симфонияның бірінші бөлігінің негізгі және оңай танылатын элементі 
төрт жолақты Қос мотив болып табылады:Ұзақтығы: 7 секунд. Симфония, 
әсіресе оның бастаушы мотиві ("тағдыр мотиві", "тағдыр тақырыбы" деп те 
аталады) кеңінен танымал болғаны соншалық, олардың элементтері 
классикалықтан бастап әр түрлі жанрдағы танымал мәдениетке дейін, кино, 
теледидар және т.б. классикалық музыканың символдарының біріне айналды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   204




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет