Хіх ғасырдағы қазақ әдебиетінің тарихы


-тақырып Шортанбай Қанайұлының әдеби мұрасы



Pdf көрінісі
бет10/18
Дата07.04.2023
өлшемі173,83 Kb.
#80293
түріЖұмыс бағдарламасы
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   18
Байланысты:
51090 (1)

10-тақырып Шортанбай Қанайұлының әдеби мұрасы
Шортанбай Қанайұлының өмірі (1818-1881). Шығармашылық
мұрасы. Толғаулары, айтыстары. «Ағыбай батыр»
дастаны.Ақынның 1880 жылғы «Бала зары» жинағы. «Зар
заман», «Тар заман», т.б. толғауларындағы замана күйі. Ел
мінезі. Отаршылдық саясатқа наразылық, қарсылық сарын.
Шортанбай өлеңдеріндегі дін, иман жайы. Ақын
толғауларының өлең құрылысы, тіл кестесі.
Шортанбай Қанайұлы шығармашылық мұрасының зар
заман әдебиеті аясында зерттеліп, бағалануы. Шортанбай
шығармашылығының
зар заман ағымының туып,
қалыптасуындағы орны жайлы М.Әуезов, С.Мұқанов, т.б.
ғалымдардың тұжырымдары. Шортанбай ақынның қазақ
әдебиеті тарихындағы орны.
11-тақырып Дулат Бабатайұлының шығармашылығы
Өмірбаян деректері (1802-1874). Шығармашылық мұрасының
сақөталуы, басылым, жариялану, зерттелу жайы. Дулат
ақынның «Сүлейменге», «Бараққа», «Кеңесбайға»
арнауларындағы заман күйі, ел мінезі. «Ақжайлау мен
Сандықтас», «Ата қоныс Арқадан», «Таудың жарып арасын»
өлеңдеріндегі атақоныс, туған жер сарыны. Өлең, ақындық,
сөз өнері жайлы шығармалары. «Тегімді менің сұрасаң»,
«Сүлейменге», «Сөзім бар да, көзім жоқ» өлеңдері.
«Еспенбет» дастанындағы ерлік, елдік дәстүр. Мысалдары.
Дулат және Абай поэзиясы. Дулат Бабатайұлы – Абайға


шейінгі қазақ поэзиясының аса көрнекті өкілі. Қазақ
поэзиясының дәстүрлі үлгілерін түлетіп түрлендірген, жаңа
көкжиектерін көтерген суреткер. Х.Сүйіншәлиев және
дулаттану ілімі. Дулаттың өлең өрімі, тіл кестесі жайлы
Қ.Өмірәлиев, Р.Сыздықова пікірлері.
12-тақырып Мұрат Мөңкеұлының ақындық мұрасы
Мұраттың өмірбаяны (1843-1906). Ақынның әдеби
мұрасының негізгі арналары. Арнау өлеңдері. Айтыстар.
Эпикалық шығармалар. Толғаулар.
Ақынның заманға, отаршылдыққа наразылықтан туған
жырлары. Батырлыққа, ерлікке, ізгілікке үндеуі. Мұрат
ақынның «Үш қиян», «Сарыарқа» дастандарындағы
атамекен зары, елден, жерден айрылу сарыны. «Жалпыға
айтқаны» толғауы, «Арғымақ сайлап не керек», «Жігітті
көркем көрсетші», «Айшықты ала ту тіккен», «Жалп-жалп
ұшқан жапалақ» өлеңдері. Жантолы қызбен айтысы.
«Шалгез», «Қазтуған», «Қарасай-Қази» жырлары.
Мұрат – Махамбет және басқа да ақын-жыраулар
мұрасын сақтап, кейінгіге жеткізуші.
Мұрат Мөңкеұлының шығармашылық мұрасының
басылым көру, көркемдік-теориялық жақтан негізделіп
зерттелуіндегі Х.Досмұхаметұлы, С.Мұқанов, Қ.Жұмалиев,
Х.Сүйіншәлиев, Б.Омарұлы еңбектері.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   18




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет