I
I
I
I
і
лы, шақтық мағына белгілі шақ түлғалары (есімше, көсемше
немесе қалып етістіктері, т. б.) арқылы беріліп, етістіктің шақ
категориясын жасауға негіз болады. Сойтіп, категориялық
грамматикалық мағына белгілі грамматикалық сөздер тобының
түрлену жүиесін, парадигмалық сипатын, соның нәтижесінде
ол топтардың грамматикалық, лексика-грамматикалық катего-
риялар шеңберін, мәнін айқындайды.
Грамматикалық мағына сөйлеу процесінде создің басқа
сөздермен тіркесіп, байланысқа түсуі, негізгі сөзге көмекші
сөздің тіркесуі арқылы, орын тәртібі, интонация, т. б.
аналитикалық, қатыстық тәсілдер арқылы да беріле береді.
Оны
қатыстық грамматикалық мағына деп атау қажет.
Түсінікті болу үшін бірнеше мысалды талдап көрелік. Тал-
дан таяқ жас бала таянбайды,
Бала бүркіт түлкіден аянбайды
дегендегі екі бала сөзін салыстырып көрейік. Бірінші
бала зат
атауы (адам), атау септігі арқылы субстанттық, иелік (таянбау
қимылының иесі), 3-жақ мағыналарын білдіріп түрса, екінші
бала заттық мағынада емес, сындық-қатыстық мағынаны
білдіріп түр. Бүл грамматикалық (сындық-қатыстық) мағына
Достарыңызбен бөлісу: 
