I. Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың жылқы



Pdf көрінісі
бет181/542
Дата16.04.2022
өлшемі4,57 Mb.
#31208
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   542
20.  Байдың егініне сипаттама 
A) Борышты өтеуге берілетін, егін 
B) Көлікті жалға алып жыртатын егін 
C) Жалға алған жерге егілетін егін 
15. «Ашы еңбекке - тұщы нан» деген 
мақал мазмунымен сәйкес келетін 
жас жігіттің «кесапатты сөзі» 
А) Екінші «кесапатты сөз» 
В) Үшінші «кесапатты сөз» 
C) Барлық «кесапатты сөз» 
Д) Төртінші «кесапатгы сөз» 
Е) Бірінші «кесапатты сөз» 
17. Мәтін бойынша жігіттің «жолды 
қысқартайық» деген сөзінін 
магынасы 
A) Бір-бірін қонақ ету 
B) Бір-бірін аркалау 
C) Баска жолмен жүру 
Д) Бір-бірімен әңгіме-айту 
Е) Тынығып демалу 
19. Мәтіндегі жігіт пен қарияның іс- 
әрекетіне қатысты нұсқа 
А) Жолаушыны жол сынайды 
В) Сабақты ине сәтімен 
C) Жер тозса - тақыр, ер тозса пақыр 
Д) Қысқа жіп күрмеуге келмейді 
Е) Көңілсіз жұмыс өнімсіз 
 
Д) Тұкымы қарызға алынған егін 
Е) Желінбеген егін 
 
1200 нұсқа 
1-мәтін 
Киіз үйдің түрлері мен құрылысы 
 
Киіз үйдің құрылысы мен жасалу жолдарына, этнографиялық ерекшеліктеріне жеке 
тоқталайық. Киіз үйдің қазақы және қалмақы деп аталатын екі түрі бар. Қазақы үйлер 
дөңгелек, толық күмбезді болады да, қалмақы түрінің төбесі шошақтау келеді. Қазақ 
үйлері пайдалануына, сән-салтанатына қарай бірнеше түрге бөлінеді. Мысалы: қара үй 
(3 қанат), қоңыр үй (4 қанат), боз үй (5 қанат), ақ үй (6 қанат), ақ ала орда (8 қанат), ақ 
орда (12 қанат), ақ шаңқан (18 қанат), алтын үздік (24 қанат), алтын орда (30 қанат) 
деп аталатын түрлері бар. Сол сияқты көшіп-қонуға, уақытша паналауға немесе 
шаруашылық, жұмыс ретіне бейімделген үй түрлері болады. Олар қос, абылайша, 
күрке, кепе, итарқа, жаппа, жолым үй, ас үй, қалқа деп аталады. 


100 
 
 
Киіз үйдің іші 4 бөлімге бөлінеді: 
1.  Тор - бұл үйдің жоғары әрі қымбат орны. Мұнда жүк жиналады, қонақтар 
орналасады. Жас келіндер бұл жерді баса бермейді. 
2.  Сол жақ - (кіргенде он жақ) үй иссінің отыратын және жататын орны. Босаға жақта 
азық-түлік, ыдыс-аяқ тұрады. Оны шимен жауып қояды. 
3.  Оң жақ - (кіргенде сол жақ) мұнда балалары орналасады. Босаға жаққа қарай ер- 
тұрман, киім ілінеді. 
4. От орны - қасиетті орын саналады. Мұнда от жағылады, қазан асылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   542




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет