І. Кеңесбаев жҽне қазақ тілінің дыбыс жҥйесі монография
жүктеу/скачать 1,17 Mb. Pdf көрінісі
|
Кенесбаев pdf
| а
, е , ы , i , ҽ , о , ө , ҧ , ҥ . Бҧдан басқа мынадай екi қосынды дауыстылаp (дифтонгоид) баp: и , у ",– деп, олаpға жан-жақты талдау жасаған [100, 104-б.]. I.Кеңесбаевтың дауысты дыбыстар жӛнiндегі тҧжырымына Ә.Жҥнiсбеков жоғары баға береді: "Впеpвые в его pаботах гласные получают качественно новую классификацию, основанную на всестоpоннем аpтикулятоpном изучении ... Аpтикуляция гласных казахского языка сpавнивается с аpтикуляцией гласных дpугих тюpкских языков, а также с аpтикуляцией гласных pусского языка. Устанавливаются общие и отличительные особенности, хаpактеpные для гласных сpавниваемых языков" [102, 9-б.]. I.Кеңесбаев дауысты фонемалаpды ҥшке топтап (езу дауыстылаp, еpiн дауыстылаp, дифтонгоид дауыстылаp) қаpастыpса, сингармониялық зерттеу жҥргізген ғалым Ә.Жҥнiсбеков қазақ тілінің вокализмдер жҥйесін ҥш сингармотиптен, тоғыз сингармодауыстыдан қҧралатынын пайымдайды [115, 41-б.]. Зерттеушi сингармотиптi ашық ( а , ҽ ), қысаң ( ы , i , ҧ , ҥ ), дифтонг ( е , о , ө ) деп жiктеп, тоғыз сингармодауыстыларды тӛмендегiше ажыратады: жуан езулiк (2) – а , ы жiңiшке езулiк (3) – ҽ , i , е жуан ерiндiк (2) – о , ҧ жiңiшке ерiндiк (2) – ө , ҥ Ал 1972 жылы шыққан "Қазақ тілінің дауыстылары" атты еңбегінде ғалым қазақ тілі дауыстыларын тілдің кӛлбеу бағыттағы қозғалысына қарай тіл алды ( жүктеу/скачать 1,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|