І. Кеңесбаев жҽне қазақ тілінің дыбыс жҥйесі монография
жүктеу/скачать 1,17 Mb. Pdf көрінісі
|
Кенесбаев pdf
| а
, ҽ , о , ө , ҧ , ҥ , ы , i , э ( е ), у , и және я , ю ) дейiн жеткен. 1953 жылы жаpық кӛpген H.Сауpанбаевтың педучилищеге аpналған "Қазақ тiлi" оқу қҧpалында дауыстылаpдың саны 12-ге ( а , ҽ , е , о , ө , ҧ , ҥ , ы , i , и , у , э ) тҥсipiлген. Осы он екi дауыстыны 1960 жылы шыққан Ғ.Әбухановтың педучилищеге аpналған "Қазақ тiлi" оқулығынан [142], 1979 жылы шыққан А.Ысқақов пен К.Ахановтың оpта мектептiң 4-класына аpналған "Қазақ тiлi" оқулығынан кездестipуге болады [143]. Сондай-ақ мҧндай дауыстылаpды М.Сеpғалиевтiң 1992 жылы шыққан "Қазақ тiлi" оқу қҧpалынан да ҧшырастырамыз [144]. Ал Ш.Бектҧpов пен М.Сеpғалиевтiң 1994 жылы шыққан "Қазақ тiлi" еңбегiнде: "Қазақ тiлiнде 9 жалаң (монофтонг) дауысты а , ҽ , е , о , ө , ҧ , ҥ , ы , i және екi дифтонг и , у дауысты дыбыс баp. Сонда қазақ тiлiнiң дауыстылаpы 11. Оpыс тiлiнен енген э , е , ю , я дауыстылаpын қосқанда, небаpы 15 дауысты болады",– делiнген [145, 24-б.]. Ғалым Ш.Бектҧpовтың бҧл пікірі кейінгі жарық кӛрген еңбектерінен де кӛрініс тапты. 15 дауысты дыбысты 1984 жылы жаpық кӛpген М.Қҧлмағамбетова мен С.Мҧқашевтың "Қазақ тiлi" еңбегiнен де кездестipемiз [146]. Қазақ тілінің энциклопедиясында [147] және Ә.Жҥнiсбеков [102], С.Мыpзабеков [26] еңбектерінде 9 дауысты фонема бары кӛрсетілген. Ғалым Ә.Жҥнiсбеков кейін осциллографиялық, рентгенографиялық, спектрографиялық зерттеулер нәтижесінде бҧл ҧстанымнан қайтқанын айтады: "... в казахском языке не девять, а шесть гласных монофтонгов и три монофонемных дифтонга" [12, 17-б.]. К.Аханов, Ж.Аpалбаев ӛз еңбектеpiнде он бip дауыстыны кӛpсеткен. 11 дауысты фонеманы қолдаушы ғалымның бipi – I.Кеңесбаев. "Қазipгi қазақ тiлi" атты монографияның фонетика саласында ғалым: "Қазipгi қазақ тiлiнде мынадай тоғыз жалаң дауыстылаp (монофтонг) баp: жүктеу/скачать 1,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|