-ІХ ғ. соңындаСаманилер Таразды және оның маңындағы қалаларды басып алып, тұрғындарды ислам дініне қаратты. Таразда мешіт салдырды.
- Саманилерге қарсы күресті Білге Күл Қадырханның ұлдары Базар Арслан мен Оғұлшақжүргізді.
-Үлкен ұлы Базар Арслан хан Баласағұн аймағын, Оғұлшақ Қадыр хан Тараз аймағын биледі.
Оғұлшақ қаған
-Х ғасырТараз билеушісі Оғұлшақ қаған уақытша Қашғар қаласына кетуге мәжбүр болады.
-Көпшілік ақсүйек-шонжарлар екінші астана Баласағұнқаласында тұрды.
-Қарлұқ қағанатының соңғы қағаны болды.
940 жыл
-Қашғар қаласының түрік билеушілері Баласағұн қаласын басып алып, Қарлұқ қағанатын құлатты.
942 жыл
-Қарлұқ қағаны Білге Күл Қадырханның немересі Арслан ханның баласы Боғра ханислам дінін қабылдап, Саманилерден қолдау тауып, туысы Қарлұқ қағаны Оғұлшақты жеңеді. Боғра хан билікті қайтарып Қарахан мемлекетінқұрды.Боғра хан кезінде қарлұқтар ислам дінін қабылдауды бастады.
ШАРУАШЫЛЫҒЫ,МӘДЕНИЕТІ
Шаруашылығы
-Жартылай көшпелі, жартылай отырықшы мал шаруашылығы,-отырықшы егін шаруашылығы.
-«Диуани лұғат ат-түрік» және «Араб-қыпшақ сөздігінде» қарлұқтардың (түріктердің) балық аулаумен айналысқандықтарын дәлелдейтін балық аулауға қажетті құрал-саймандардың атаулары кездеседі.
Қала мәдениеті
-Қарлұқ қалалары Құлан, Мерке, Қойлық – Шу мен Талас аралығында салынған.
-«Худуд әл-алам»парсы дерегінде: « қарлұқтар тұрған аймақ ... халық неғұрлым жиі қоныстанған және ең бай жерлер... Оларда қалалар мен отырықшы мекендер көп. Қарлұқтар елінде 25 қала мен қоныс бар. Олардың ішінде Атлах, Балық, Барсхан, Құлан, Мерке, Талғар сияқты атақты қалалар бар» -деп жазылған.
- Әл-Идриси « Қаған қаласының халқы көп, бекінісі мықты, әскері және қару- жарағы мол».деп жазады.
Мәдениеті
-Ата-баба аруағына табынып, зират басына тастан жасалған балбал мүсіндер орнатқан.
-VІІ-VІІІ ғасырларда зират басына құлыптас орнату, оған жазу жазып қою әдеті дами бастады.
-Қарлұқтардың билігі тұсындажетісулықтардың ислам дінін қабылдай бастағандығы деректерде айтылады.
ОҒЫЗ МЕМЛЕКЕТІ (IХ ғ. аяғы – ХI ғ. ортасы) ТАЙПА ТУРАЛЫ
VI ғ.
-Түркі тілдес оғыз тайпалары Орталық және Орта Азияда өмір сүрген.
-Оғыз есімі VI ғасырдан бастапбелгілі. Ежелгі Қытай жылнамаларында оғыздар «угу» деген атпен VI ғасырдан бастап кезде бастайды.
VII ғ.
-Түрік қағанатының құрамында болған оғыз тайпалары Батыс Жетісу өңірінмекендеген.
Ата тегі
-Оғыздардың өзегі –Жетісудан бастау алады. Батыс Қазақстан аумағына келгенге дейін оғыздардың Жетісуда Ескі Гузия деп аталатын ордасы болды.
