Iii beynəlxalq türk dünyasi araşdirmalari simpoziumu III. Uluslararasi türk dünyasi araştirmalari sempozyumu ІІІ халықаралық ТҮркі әлемі зерттеулері симпозиумы

20.Hasan Bey ‘Aczî 

Dost canlı ve konuşkan bir insandır. Şiirleri nazik ve tazedir. İnsanlarla münasebetlerinde oldukça 

samimidir (Sadıkî, 2008: 223). 

21. Mevlânâ Vükuî 

Tebrizli Mevlânâ Haddadî’nin oğludur. Tabiatı, güzelliğe yatkındır (Sadıkî, 2008: 227). 

22. Mevlânâ Reşkî Hemedânî 

Tebriz’in  soylu  bir  ailesine  mensuptur.  Oldukça  gözü  kara  bir  insan  olan  Reşkî,  aklı  az  ancak 

kavrayışı iyi bir şairdir (Sadıkî, 2008: 232). 

23. Mahmûd Bey Füsûnî 

Defterhane işçisi olan şairin zahiri ve batıni güzelliği şiirsel tabiatına da yansımıştır (Sadıkî, 2008: 

241). 

24. Mevlânâ Nâmî 

Aslen Ordubadlı olup itikadı muhkem  ve  müşfik bir insan olan şair, Tebriz’e sonradan gelip şiir 

ortamına dâhil olmuştur. Hindistan’da ölmüştür (Sadıkî, 2008: 254). 

25. Mevlânâ Haydârî  

Hoşsohbet  bir  insan  olan  şair,    ticaret  amacıyla  Hindistan’a  çok  kez  gidip  gelmiştir.  Sohbetleri 

şiirlerinden daha canlı bilinir (Sadıkî, 2008: 256). 

26. Mevlânâ Yetîmî  

Tebrizli  olup  Herat’ta  yaşayan  şair,  sohbeti  seven  biridir  ve  fazla  sayıda  şiir  yazmıştır.  H.  995 

yılında seksen yaşında iken Belh’te vefat etmiştir (Sadıkî, 2008: 293). 

27. Hekim Zühûrî 

Faziletli ve yetenekli bir şairdir (Sadıkî, 2008: 303).  

28. Hâkim Bedii 

Fazıl, hoş tabiatlı, bilgili bir adamdır. Türkçe ve Farsça şiirleri vardır(Sadıkî, 2008: 303).  

29. Hâfız Andelib 

Akranları  arasında  söz  söylemekte  mahirdir.  Oldukça  mütevazı  olan  şair,  şiire  uygun  bir  tabiat 

taşımaktadır (Sadıkî, 2008: 310-311). 

30. Mevlânâ Seyrefî Kor 

Sarraflıkla meşgul olan şair, istidat açısından zayıftır (Sadıkî, 2008: 314).  

31. Rûhi Tebrizî 

Hakkaklık sanatı ile meşgul olan şairin şiir yeteneği fena değildir (Sadıkî, 2008: 319). 

32. Mirzâ Muhammed Emnî 

Sakit ve zararsız bir insandır. Giyim kuşamı seven şairin bir Dîvân’ı vardır (Sadıkî, 2008: 320).  

33. Kazi Vâfi: 

Oldukça rint ve laubali bir şair olarak tanınmıştır (Sadıkî, 2008: 346).  

684 

III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu 

34. Mevlânâ Kisrâ Kürbe: 

Keşanlıdır. H.934’de Tebriz’de vefat etmiştir (Sadıkî, 2008: 272).  

35. Mevlânâ Beyâni: 

Eski şairlerdendir. Girdiği mesleklerde başarısız olmuş bir insandır (Sadıkî, 2008: 315).  

36. Hüseyin Sabûr Efendi 

Tebriz’de doğmuş ilim ve irfan tahsil ettikten sonra İstanbul’a gelmiş, talik yazıdaki maharetinden 

dolayı kitap ve dîvânlar çoğaltarak vakit geçirmiş ve 1269’da ölmüştür. Bir dîvân teşkil edecek kadar şiiri 

vardır (Fatîn, 260). 

37. Sâ’î Efendi 

1218  yılında  Tebriz’de  doğmuş,  Tebriz’den  ayrılıp  İstanbul’a  gelmiş,  1251’de  Mehmet  Ali 

Paşa’nın daveti üzerine Mısır’a gitmiş ve orada 14 sene kaldıktan sonra tekrar Anadolu’ya dönmüş, kitap 

ve dîvân çoğaltarak geçinmiş ve tekrar Mısır’a giderek orada vefat etmiştir (Fatîn, 260). 

38. Dede Sâib-i Tebrizî 

Asıl adıl Ali Bey olup Şems-i Tebrizî’nin kardeşinin soyundandır. Tebriz’de doğmuş ilim ve irfan 

sürecini tamamladıktan sonra hacca gitmiş, dönüşte Anadolu’ya uğramış ve Konya’da mevlevi olduktan 

sonra tekrar Tebriz’e dönüp bir zaviye açmış ve orada vefat etmiştir. Farsça Dîvân’ı vardır (Esrar Dede, 

2000: 282-287). 

39. Ferecullah Efendi 

Tam  bir  tahsil  yapmayan  şair,  Tebriz  hükümdarı  şehzade  Melik  Kasım  Mirza’nın  kitapçılık 

hizmetinde  bulunmuş,  ardından  ticaret  maksadıyla  1268’de  İstanbul’a  gelmiş  ve  İstanbul’da  vefat 

etmiştir. Türkçe ve Fransızca bilen şairin oldukça fazla sayıda renkli şiiri vardır (Fatîn, 335). 

40.Muhlis 

Asıl adı Yusuf’tur. Tebriz’de tarikata girerek dervişâne bir hayat süren şair, hacca gitmiş ve 1265 

yılında  İstanbul’a  gelerek  geçimini  yazıcılıkla  sağlamıştır.  Farsça  ve  Türkçe  oldukça  çok  sayıda  şiir 

yazmıştır (Fatîn, 450). 

SONUÇ 

Beldelere ruh ve şahsiyet veren şey, yetiştirdiği insan zenginliğidir. Bu kısa bildiri Tebriz’in böyle 

müstesna bir belde olduğunu göstermektedir. Bizim sadece tezkirelerde yer alan şairlerden hareketle ilim 

ve sanat ortamının bir dönemine işaret ettiğimiz Tebriz, hakikatte bundan çok daha zengin ve dinamik bir 

İslam beldesidir ve bu özelliğiyle İslam medeniyetine tanıklık eden müstesna şehirlerden birisidir. Türk 

kültür ve tarihinde önemli bir yere sahip bir beldedir. 

KAYNAKÇA 

Altun, K. (1997). Tekire-i Mucîb, Ankara: AKMB Yay. 

Bilgili, A. S. (2011). “Tebriz”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: C. 40, TDV Yay. 

Çapan,  P.  (2005).  Mustafa  Safâyî  Efendi,  Tezkire-i  Safâyî  (Nuhbetül-Âsâr  min  Fevâ’idi’l-Eş’âr),  İnceleme  Metin 

İndeks, Ankara: AKMB Yay. 

Çiftçi,  Ö.  (Tarihsiz).  Fatîn  Davud,  Hâtimetü’l  Eş’âr  (Fatîn  Tezkiresi):  ekitap.kulturturizm.gov.tr.  (Erişim  Tarihi: 

10.02.2016) 

Erarslan, K. (2001). Alî Şîr Nevayî Mecâlisü’n- Nefâyis I-II, Ankara: TDK Yay. 

Genç, İ. (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye, Ankara: AKMB Yay. 

Kılıç, F. (2010). Âşık Çelebi - Meşâ’irü’ş-Şu’arâ, İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsi Yay. 

Sadık Bey Avşar,  (2008). Mecmau’l Havas, Tercüme, Mukayeseli Metin, Bakı: Elm Yay. 

Solmaz, S. (2009). Bağdatlı Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ, : ekitap.kulturturizm.gov.tr. (Erişim Tarihi: 10.02.2016). 

Şemseddin Sami (1996). Kamusu’l Alam, Ankara: C. 3, Kaşgar Neşriyat. 

Zavatçu,  G.  (2009),  Zehr-i  Mâr-zâde  Seyyid  Mehmed  Rızâ  Hayat,  Eserleri,  Edebi  Kişiliği  ve  Tezkiresi,  Kocaeli: 

ekitap.kulturturizm.gov.tr. (Erişim Tarihi: 10.02.2016)