апоптозға ұшырайды
жасуша геномына әсер етеді жасушаларға әсері қайтымды тіндік тынысты белсендіреді ДНҚ репарациясын қолдайды
***
Экзогендіканцерогендертобынажатады: триптофан холестерин 3,4-бензпирен
бос радикалдар
гормондардың көп мөлшері
***
Биологиялық канцерогендерге онкогендік вирустар жатады. РНК-онкогендік вирустарға жатады:
гепатит вирусы В (HBV) Эпштейн-Барр вирусы (EBV)
8-інші типті герпес вирусы (HHV-8) адамның папиллома вирусы (HPV)
адамның Т-лимфотропты вирусы (HTLV)
***
Канцерогенездің молекулярлы-жасушалық механизмдеріне сәйкес, инициация сатысы немесе жасушалардың онкогендік трансформациясы осының салдарынан дамиды:
онконәруыздардың түзілуінің жоғарылауы нәруыз-супрессорлардың түзілуінің шектелуі
ДНҚ-репарациялық ферменттердің белсенділігінің артуы
онкогендер мен антионкогендер арасындағы қатынастың бұзылуы
канцерогендік факторлардың генотоксикалық немесе эпигеномды қатынасы
***
Қатерлі өспелер кезіндегі жасушалардың бақылаусыз пролиферациясы, онкогендердің түзілуі мен басым экспрессиясымен байланысты. Клиникалық тұрғыда маңызды онкогендерге жатады:
TP53, RB1, APC VHL, DCC және NF1 BCL2, BAX, BAD
ERBB2, RAS және MYC BRCA1, BRCA2, WT1
***
Жасушалық геномның тұрақтылығы антионкоген ТР 53-тің бақылауында болады. TP 53 генінің мутациясы қатерлі өспе жасушаларының шамамен 50%-да кездеседі. p53 нәруызының онкосупрессорлық механизмі осыған негізделген:
