Инклюзивті білім беру әрбір елде болуы керек бағдарламалардың бірі. Өйткені баланың болашағы үшін бәрімізде жауаптымыз. Сол себепті бұл жағдайға шала қрау бізден кеткен үлкен қателік болмақ!
Еуропа мен АҚШ-та мүгедектермен жұмыс жасаудың төрт негізгі бағыты қалыптасты. Олардың әрқайсысын қарастырайық:
Қатысуды кеңейту (participation), яғни білімге қол жетімділікті кеңейту. Оның басты мақсаты - мүмкіндігі шектеулі жандарға, этникалық азшылықтарға, сондай-ақ әлеуметтік жағдайы төмен адамдарға білім беру мүмкіндіктерін кеңейту.
Mainstreaming. Бұл тұрғыда мүгедектер мен қарапайым адамдардың тікелей өзара әрекеттесуі негізінен бос уақытты өткізу шеңберінде қарастырылады.
Integration. Барлық балаларды жеке, физикалық және психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып, оқу процесіне тікелей қосуды білдіреді.
Inclusion. Мүмкіндігі шектеулі балалар мен ешқандай ауытқуы жоқ балалар мен тең дәрежеде білім ала білуі. Осылайша, инклюзивті білім кез-келген кемсітушілікті жояды және оқу процесін барлығына қол жетімді етеді. Бұл жолмен қол жеткізуге болады: мектептерді модернизациялау, ең алдымен сыныптарды қайта құру, сонымен қатар жаңа оқу бағдарламасын жасау.
Инклюзивтің алғашқы қағидалары ерекше қажеттіліктері бар адамдарға білім беру саласындағы қағидалар, саясат және тәжірибе туралы қабылданған дикларацияда айтылған:
Әрбір баланың білім алуға негізгі құқығы бар және ол білімді қолайлы деңгейде сақтай білуі керек.
Әр баланың өзіне тән ерекшеліктері, қызығушылықтары, қабілеттері мен оқу қажеттіліктері бар.
Білім беру жүйелері мен оқыту бағдарламалары осы сипаттамалар мен қажеттіліктердің әртүрлілігін ескере отырып жасалуы керек.
Ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдар жалпы білім беретін мектептерде білім алуға қол жеткізуі керек, бұл оларға әр баланың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған педагогикалық әдістер негізінде жағдай жасауы керек.
Инклюзивті жалпы білім беретін мектептер - кемсітуге қарсы тұрудың, қоғамда жағымды ахуал туғызудың, қол жетімді оқытуды қамтамасыз етудің, білім беру жүйесінің тиімділігі мен табыстылығын арттырудың тиімді құралы.
