Байбурд, Пара - Сара — Кавказдагы кала аттары

ЕЖЕЛГІ Д Ә У І Р Ә Д Е Б И Е Т ІН ІҢ А Н Т О Л О Г И Я С Ы
керілген қы з қалы ң ды қтары н зарлаты п, олж а қы лды , үй ір-үйір ж ы лқы лары н, 
қы зы л бүйра нарлары н алд ы н а салы п , қуа ж өнелді. Бай қазы насы н, мол 
ақш алары н тонап алды . С үңғақ бойлы Бөрлі сұлуды 253 қасы ндағы ш ы бы қтай 
сүлу қы ры қ қы зы м ен олж алады . Қ артты қ ж еңген кэрі анасы н қара нарға таңы п, 
алы п кетті. Қ азан н ы ң ж ас баласы О раз бекті 40 ж ігітім ен бірге үстап, аяқ- 
қолдары н байлап, м ой ы н д ары н а ш ы лбы р салды . Елік оғы з баласы С ары Қ алмаш
Қ азан бек ордасы үш ін болған со ғы ста м ерт болды . Қ азан ға мүны еш кім хабар- 
лай алм ады .
Г әуірлер ортасы н д а м ы надай әң гім елер болды : «Біз Қ азан н ы ң бектерін 
өлтіріп , ж елдей ж үй рік ж ы лқы лары н ш ауып алды қ, қы руар алты ны мен 
күм істерін тал ан -тар аж ға үш ы ратты қ, оны ң баласы О раз бекті қы ры қ ж ігітім ен 
түтқы н дады қ. Қ ы зы л бүйра аруаналары н қуы п алды қ. Қ азанны ң әйелін 40 
нөкерім ен олж а қы лды қ. С өйтіп біз Қ азан н ы ң ең сесін басты қ», - десті олар. 
Г әуірлердің бірі түры п: «Қ азан ға келтірм еген бір ғана зиян қалды », - деді. 
Ш өкли хан: «А йтш ы , азнауы р (м ы рза), ол қандай зиян? - деді. Гәуір түры п: 
«Қ ам ал іш інде Қ азан н ы ң алы нбаған он м ы ң қойы қалды , сол қойларды айдап 
кетсек, Қ азан ды әбден түқы ртам ы з», — деді. Ш өкли патша: «Қ ақпаны алты ж үз 
адам бары п бұзсы н да, қойларды айдап ш ы қсы н» деп бүйы рды . А лты ж үз гэуір 
атқа м ініп, қой қам алған қақп аға (кам ал) кетті. Түнде Қ ара Қ ойш ы ж ам ан түс 
көрді. ¥ й қ ы с ы н а н ш ош ы п ояны п, екі інісі Қ абан Қ ойш ы мен Д ем ір Қ ойш ы ны
(Темір Қ ойш ы н ы ) ш ақы ры п алы п, қой қораны ң қақпасы н ж апты рды . Үш ж ерге 
тау қы лы п тас үй іп , қолдары на тас ататын ала б аж ақ сапты нар сақпандары н 
алды . С ол кезде Қ ара Қ ойш ы түрған кам алды алты ж үз гэуір қорш ап алды. С он ­
да гәуірлердің бірі түры п: «О , Қ ойш ы м , түн баласы н а үйқы көрм ейсің, қар жау- 
сы н, ж аңбы р ж аусы н, сенде ты ны м жоқ. С үт пен ірім ш ігің қанш а, Қ ойш ы м ? 
С ен ің Қ азан б аты ры ң н ы ң алты н ш аты рлары н біз қиратты қ. О ны ң үйірдегі 
ж ы лқы лары н, келедегі қы зы л бүйра н арлары н қуы п алды қ. К эрі анасы н, бай 
қазы н асы н олж алады қ. О ны ң алты н -күм ісін алды қ, аққу қүстай сы ланған қыз- 
қы ркы н, қалы ң ды қтары н түтқы н еттік, оны ң үстін е Қ азан н ы ң баласы н қы ры қ 
ж ігітім ен , әйелін кы ры қ нөкерім ен басы п алды қ. Ендігі сөз өзіңде қалы п түр, 
ты ңда. Біздің қолы м ы зға түскің келм есе, ал ы ста түрм ай, ж ақы ндай келіп 
қолы ңды қусы р, басы ңды біздерге иіп, гәуірлерге қы зм ет көрсет. С олай етсең, біз 
сені өлтірм ейм із, өзіңді Ш өкли патш ам ы зға апары п, еліңе бек қоямы з», - деді. 
С онда Қ ойш ы түры п: «И т гэуір, маған бос сөзді айтпа, сендер м енің ит аяқтан 
ж уы нды іш кен итім м ен бірдей сің дер, ала атқа м індім деп күпие берме. Ш аш ы - 
ма ақ кірсе де, сендерден мен қорқа алм айм ы н , әлдерің маған келм ейді, тем ір
253 

жүктеу/скачать 24,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: