Институты ежелгі дәуір әдебиетінің антологиясы бес томдық ислдмғд дейімгі әдеби жәдігерлер I том ежелгі д ә у ір ә д е б и е т ін ің а н т о л о г и я с ы


В. Бартольдте бұл Бөрлі-Қатын (түпнұсқада Борли-Хатун) деп берілген. Жырда мұндай



Pdf көрінісі
бет298/377
Дата13.10.2024
өлшемі24,62 Mb.
#147935
1   ...   294   295   296   297   298   299   300   301   ...   377
Байланысты:
ezhelgi duir debietinin antologiiasy tom 1

В. Бартольдте бұл Бөрлі-Қатын (түпнұсқада Борли-Хатун) деп берілген. Жырда мұндай
аттар көп к ездеседі. (С ейілж ан-Х атун) бұлар ежелгі сак сөздер і. Біз оны қазак жырларына
жакындатып, Бөрлі сұлу н ем есе Сейілж ан ханым, бір де С ейілжан сұл у деп алдык.


И С Л А М Ғ А Д Е Й ІН Г І Ә Д Е Б И Ж Ә Д ІГЕР Л ЕР
қалпақ кидім деп м ақтана берме, дулы ғаң м енің бөркім нен төм ен. Қ олы м да ал- 
пыс тұтам найзам бар деп м ақтанба, нас гәуір, н айзаң м енің қы зы л келтегім нен 
төмен. Қ олы м да кы лы ш ы м бар деп м ақтанба, гэуір, қы лы ш ы ң менің қайқы бас 
таяғы м нан төмен. Қ орам сам да тоқсан ж ебем бар деп м актанба, ол менің тас 
ататын сақпан құралы м н ан төмен. А лы с-ж ақы н келіп соғы су өзің нің еркіңде, 
біздің ж ігіттердің соққы сы н көргің келсе, тиіп көр», - деді.
Гәуірлер аттары на қамш ы басы п, с а д а қ т а р т а бастады . Жауды ш өптей ж апы - 
раты н Қ ара Қ ойш ы сақп ан ға тас салы п , қанды аузы нан ж ауға атты. Атқан бір 
тасы екі нем есе үш адам ды бірдей өлтірді, екінш ісін атқанда үш н ем есе төрт 
адам ды өлтірді. Г әуірлердің зәресі үш ты . С өйтіп ол тас атқыш нар сақп ан ы м ен
үш ж үз адам ды қы рды. Екі інісіне садақ оғы ти іп, мерт болды . Қ ойш ы н ы ң тасы
таусы лған соң, ол тас орн ы н а қой, еш кілерді салы п атты. Қ ы рғы н ш ы лы қ болды . 
Зәресі үш қан гәуірлердің көздерін ш аң басы п, түк көрм еді, дүниені қараң ғы лы қ 
баскандай болды . О лар сасы п: «М ы нау карғы с тиген койш ы біздің бэрім ізді 
кы ры п ты нбаса не қы лсы н», - десті. С оны айты п, кам алды ала алм асы н білген 
соң, гәуірлер қаш ты . Қ ойш ы екі інісінің қаны үш ін оларды ң тағы бірнеш еуін 
таспен атып өлтірді. Г әуірлердің мүрдесін тау қы лы п үйіп, от койы п өртеді. 
Ү стіндегі ш екп ен ін ің етегін ж ы рты п, ж арасы н ы ң аузы на таңды . Таудан асаты н 
биік жол үстіне келіп, қам ы ғы п ж ы лап оты рды . А узы на түскені: «С алор-Қ азан! 
А уы лы ңны ң ойран болғаны сенің кұлағы ң а не қы лы п ж етпей ж аты р», - дейтін 
сөздер болды.
Х ан ием, сол күні түн д е бүкіл оғы з елін ің б ақы ты , Б аян дүр хан н ы ң күйеуі, 
Ү лаш үлы Қ азан -С алор үй ы қтап ж аты п ж ам ан түс көрді. Ү й қы сы н ан ш ош ы п 
ояны п, көрген түсін айтты : «О , ініш егім Қ ара Көне, х аб ар ы ң да болсы н , мен 
бүгін бір ж ам ан түс көрдім . Қ олы м а үстаған сү ң қар ы м ды біреу қолы м нан 
алы п кетті. Т үсім д е ала ш аты рлары м а көктен ж ай түсіп , өртеніп ж аты р екен. 
О рдам ны ң үстін е қар аралас ж аңбы р ж ауы п, тұм ан түсіп ті. М енің ауы лы м ды
кұты рған қасқы рлар ойрандап ж үр екен. Бір қара ү лек келіп ш абы н ы п , м енің 
өгізім ді құлатты . Т үсім д е қарға тү стес қара ш аш ы м тарқаты л ы п ты . С ол ш аш - 
тары м көзім ді басқан екен. Он саусағы м б ілегім е дей ін қанга батқан екен. Бұл 
түсті коргелі мен өз ойы м мен сезім дер ім ді бір ж ерге ж инай алм ай оты рм ы н. 
О, хан інім, м енің осы түсім ді ж оры п бер», - деді. Қ ара К оне он ы ң түсін жо- 
рып: «Қ ара б үлт д еген ің сен ің эруағы ң , ж аңбы р мен қар - әскерің. Т арқаты лған 
ш аш ы ң - уайы м ы ң. Қ ара қан - ж ам ан д ы қ белгісі. Ө згесін тэң ір ін ің өзі б іл м есе 
мен жори алм ады м », - депті. С онд а Қ азан: «Бүл сөзді аң да ж үрген д ер ге айтпа, 
әскерім нің қатары н бүзба, олар аң дары н аулай берсін. Қ ара аты м а м ін ерм ін , ол 
үш күндік ж ерді бір күнде алады . Түс болм ай ауы лы м а барарм ы н , ауыл аман 
болса, кеш ке о сы н да қайты п ораларм ы н . О рдам ам ан болм ай, жау ш апқан б о л­
са, он да қам дары ңды өздерің ж еңдер, м енің жау соң ы нан қуы п кеткенім бо ла­
ды », - д е д і .


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   294   295   296   297   298   299   300   301   ...   377




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет