Қосымша В
Сабақты ұйымдастыру
формалары мен әдістері
2-модульден 11-модульге дейін қатысушылар жұппен алдыңғы модульді
талдайды. Тапсырманы жұппен орындауды ұйымдастырған жағдайда,
тапсырманы орындаудың келесі әдістерін ескеріңіз.
Кеңес берілетін орындау әдістері
Жұппен талдау әр модульде кіретінін және білім беру үдерісінің
маңызды бөлігі болып табылатынын, ақпаратты игеруге, қарым-атынас
және ойлау дағдыларын дамытуға көмектесетінін түсіндіріңіз.
Жұппен жұмыс – бұл топтың әр мүшесімен айтылған бірнеше монолог
емес, ой алмасу мен талқылау екендігін қатысушыларға айтыңыз.
Сіз қатысушыларға «1-2-3-модульдерді» пайдалануды ұсына аласыз.
Бір қатысушының әңгімесіне жауап ретінде 3 сұрақ қоямыз, сізге ұнаған 2
мезет бойынша коментарии береміз және жақсарту бойынша 1 ұсыныс
жасаймыз.
Егер жұппен жұмыс үлгісі көптеген қатысушылар үшін жаңа болса, оны
аудитория алдында іске істеп көрсетіңіз.
Жұппен жұмыс барысында үдерісті бақылап, қатуысларды аралаңыз,
талқыланып жатқан мәселені тыңдап, қажет болса, араласыңыз;
Қатысушылардың ойлары мен идеяларын пайдаланып, қорытынды
жасаңыз.
Жұпқа бөлу әдістерінің мысалдары
Түймелер. Бірдей екі түймені алыңыз. Түймелердің әр жұбы көлемді,
пішіні мен түсі ерекше болуы керек. Түймелерді қапқа салып, әр
қатысушыларға бір-бірден алдырыңызы. Түймелері бірдей қатысушылар
бір жұпты құрайды.
Есімдері
жазылған
бейджиктер.
Қатысушылардың
жартысының
бейджиктерін қапқа салыңыз. Жұппен жұмыста серіктесіп таңдау үшін
қалған қатысушылар қаптан бір бейджикті алады.
Ойын карталары. Бір ойын топтамасын алып, әр қатысушылар бір
картадан алдырыңыз да, өзіне сәйкес картаны іздесін. Мысалы, қарға
бикешті алған адам басқа қатысушылардан бикшті тауып, жұппен жұмыс
істейді.
Тапсырмалар (стикерлер). Тапсырмалар жұбын дайындаңыз. әр жұптың
ерекше түрі түсі мен пішіні болады. Оларды қапқа салып, әр қатысушы
біреуін алады. Тапсырмалары бірдей қатысушылар бір жұпты құрайды.
Міндетті тапсырмалар
Тьюторлар курстың 3 модулінде топтың барлық қатысушылары мен
міндетті тапсырмаларын орындалуын ұйымдастырады:
4- модуль. Мәтіндік редактормен танысу (бағалау парағы);
6- модуль. Мультимедиямен танысу (оқу жоспарын көрсету);
8-модуль. Электрондық кестелермен танысу (сынып журналы).
Төменде орындалатын қадамдардың реті сипатталады.
Қосымша В
Сабақты ұйымдастыру формалары мен әдістері
Copyright
©
2007
Intel
Corporation
Intel®« Болашақ үшін оқыту»
Барлық құқығы қорғалған ХХІ ғасырдың ақпараттық және
білім беру технологияларына
кіріспе / 2 нұсқасы
159
Әр қадамға бөлінген уақыт жақшада көрсетіледі.
Әр тапсырмаға коментариді оқулықтың шетіндегі сілтемеден табуға
болады.
Кіріспе параграф (5 минут)
1.
Параграфты
дауыстап
оқығаныңызда
қатысушылар
мәтінді
бақылайды. Туындаған сұрақтарға уақыт бөліңіз.
2.
Қатысушыларға компьютермен орындалатын өнімнің материалдық
мысалын көрсетіңіз (бағалау парағы, оқу тапсырмасына кіріспе, баға
журналы және т.б).
«Жоспарлаймыз» қадамы (10минут)
1.
«Жоспарлаймыз» бөлімінде келтірілетін мысалды, сонымен қатар,
компьютерде жасалған өнімнің мысалын көрсетіңіз.
2.
Қатысушыларға «жоспарлаймыз» бөлімінде мәселелерді талқылауға
көмектесіңіз. Компьютермен тапсырманы орындаудан бұрын оларда
жоспарды қағазға түсіру мен тьютордан рұқсат алу керектігін түсіндіріңіз.
3.
Қатысушыларға жоспарлау, жұмыс, тексеру және талқылау үдерісінде
Анықтама жетекшілігінің ресурстарын пайдалану керектігін естеріне
түсіріңіз.
«Орындаймыз» қадамы (30 минут)
1.
Көптеген қатысушылардың жоспарлары мақұлданғаннан кейін,
қысқаша «Орындаймыз» бөлімінің негізгі қадамдарын еске түсіріңіз және
нұсқау бойынша қадамдардың дәлдігінің маңыздылығын көрсетіңіз.
2.
Аса күрделі тапсырмалар мен оларға сәйкес мысалдар мүдделілер
үшін міндетті немесе қосымша болатынын ескертіңіз.
«Тексереміз» қадамы (5 минут)
1.
Көптеген
қатысушылар
«орындаймыз»
бөлімінің
қадамдарын
орындағаннан кейін, міндетті элементтердің тізімін ұсыныңыз және
қатысушыларға қажетті өзгерістерді енгізуді өтініңіз.
2.
Жұмысты сәйкес папкаға сақтау туралы қатысушыларға нұсқау
беріңіз «мысалдар, мәтіндер, мультимедия, кестелер».
«Талқылаймыз» қадамы (10 минут)
1.
Тыңдаушыларға талқылағылары келетін өнімді экранға шығаруды
өтініңіз.
2.
Сыныпты екіге бөліп және бір топ екінші топтың дайындаған өнімдерін
көріп, сұрақ қояды. Бірнеше минуттан кейін топтар орын ауыстырады.
3.
Бірнеше минуттан кейін барлық қатысушыларды орндарына
отырғызыңыз.
4.
Қатысушалрға әр сұрақтардың жауаптарымен бөлісуге мүмкіндік
беріңіз.
5.
Қатысушалрға барлық жұмыстар мен бағдарламаларды жаптырыңыз.
Мәтінді редакторлау
Қосымша В
Сабақты ұйымдастыру формалары мен әдістері
160
Copyright © 2007 Intel Corporation Intel®« Болашақ үшін оқыту»
Барлық құқығы қорғалған ХХІ ғасырдың ақпараттық және білім беру технологияларына
кіріспе / 2 нұсқасы
Кейбір компьютерлерді пайдаланатын ересектер сандық бейнелерді,
электрондық кестелерді немесе мультимедиалық презентацияларды еш
қашан жасамаған. Дегенмен, олар хат жазу, есеп дайындау немесе
құттықтау хатын дайындау үшін мәтіндік редактормен жұмыс істеген.
Мүмкін, олар үшін мәтіндік редактор- кең таралған компьтерлік
бағдарлама.
Мәтінді редакторлау технологияларын жиі пайдалануына қарамастан,
ересектер оны ең аз ұнататын технологиялық сала деп санайды. Оның бір
себебі- пернетақтаны пайдаланудың шектеулі дағдылары нәтижесінде
құжаттағы ақпараттың үлкен көлемін басу қиын мәселе және көп уақыт
алады.
Мәтіндік редактормен жұмыс бойынша тапсырмалар ақпараттың үлкен
көлемін жабуға қажетті мәтінді редакторлаудың қорлық дағдыларын
игеруге мүмкіндік береді. Көптеген құжат- үлгілерді редакторлау мен
форматтау үшін тыңдаушыларға берілетін бұл курстағы тапсырмалар үлгі
бойынша жасалатын бір беттен тұрады. Іс жүзінде көптеген жобалар,
мәтіндік редакторда үстелдік баспа құралдары көмегімен орындалатын
құжаттарға ұқсайды. Мәтіннің шектеулі көлемі мен бейнелерді көп қолдану
тыңдаушынң технологияларға қызығушылығын арттырады. Сонымен
қатар, бұл оған мәтінді форматтау негіздерін және редакторлау
дағдыларын
меңгеруге
мүмкіндік
береді,
мәтінді
редакторлау
технологияларын дәстүрлі шектеуді жеңу мүмкіндігімен қамтамасыз етіледі
Жалпы кеңестер
Мәтінді редакторлау бойынша келтірілетін тапсырмалар мұғалімдерге
мамандықтарына байланысты бір қатар жобаларды жасау үдерісінде
тышқан
мен
пернетақтаны
пайдалану
дағдыларын
жаттықтыру
мүмкіндіктерін қамтамасыз етеді. Бағалау парағын жасаудың міндетті
тапсырмасын орындау барысында мәтінді форматтау дағдыларын қолдана
бастайды. Бұл қатысушылар мәтіндік редактордағы графика мен басу
құралдарының кейбір қызметтерін белгілеп, диаграмманы немесе
сертификатты дайындау бойынша тапсырмаларды орындай алады.
Редакторлаудың алдыңғы қатарлы қызметтеріне қызығатын тыңдаушылар
мәтінді автоматты форматтау дағдылары мен күрделі сызықтарды
қосатын, ақпараттың бюллетеньді құру бойынша кестелерді немесе
тапсырмаларды қолданатын, сабақтар кестесін жасай алады.
Қатысушылар мәтіндік редакторлау бойынша тапстырмаларды орындау
барысында келесі жалпы кеңестерді ескереді:
оқу құралында келтірілген,. Мысалдар үлкен мәтіндерді қосып,
тыңдаушылардың оны басуға шамалары келмейді. Қатысушыларға
үлгергенше
мәтінді
жаздырыңыз.
Көптеген
мысалдарда
бірнеше
сөйлемдерді жазып, редакторлаудың барлық дағдыларын игере алады.
Қатысушыларға арнайы мәтіндік терезені аштырмағанша, олар
ақпаратты құжаттың үстіне енгіземіз деп ойлайды. Мәтінді енгізу мен
форматтаудың түрлі әдістерін үйренудің нәтижесінде тыңдаушылар
мәтінді редакторлау технологиялары туралы толық түсініктерін дамытады.
Кейбір тыңдаушылар мәтіннің шрифті, өлшемі мен стилін тәжірибелеп
көп уақыт өткізеді. Бұл жаттығулардың барысында оларға алдымен мәтінді
жазуды, ал одан кейін оны форматтауды тапсырыңыз.
Белгілі бір жобаларды орындау үшін қтысушыларға клиптер
коллекциясынан сәйкес обьектілерді іріктеу мен қосу қажет. Галереядағы
көптеген мысалдар сәйкес келмейтіндіктен бейнелерді алдын ала табуға
тырысыңыз. Бұл файлдарды ортақ желілік дискіде немесе әр компьютердің
қатты дискісіндегі оңай табылатын папкіге сақтаңыз.
Қосымша В
Сабақты ұйымдастыру формалары мен әдістері
Copyright
©
2007
Intel
Corporation
Intel®« Болашақ үшін оқыту»
Барлық құқығы қорғалған ХХІ ғасырдың ақпараттық және
білім беру технологияларына
кіріспе / 2 нұсқасы
161
Мәтінді редакторлау тапсырмаларын орындау үшін сканерлер,
сандық камералар мен т.б. құрылғылар қажет емес. Дегенмен, оларды да
қолдануға болады.
Мультимедиа
Мультимедианың
техникалық
күрделілігіне
қарамастан,
бұл
тыңдаушылардың
үлкен
ықыласпен
жұмыс
істейтін
саласы.
Мультимедиамен жұмыс бағдарламасындағы қозғалыс, дыбыс, анимация
мен бейне қызметтерін зерттеу аса қызықты. Сонымен қоса, кейбір
қатысушылар
СD
пайдаланы
тәжірибесін
иеленіп,
мультимедиа
технологиясымен таныс болу мүмкін.
Мультимедиа ақпараттың тиімді берілуі үшін байланыстың көптеген
әдістерін пайдалануды қосады(мысалы, сөздер, суреттер, дыбыстар,
анимация мен бейнелер). Қатысушылардың орындаған көптеген жобалары
сөз бен суреттерден тұратындықтан «Мультимедиа» деп саналады.
Дегенмен, көптеген тұтынушылардың ойларынша, музыка, дыбыс,
анимация мен бейне секілді басқа элементтер нағыз Мультимедиа-жобаны
құру үшін қажет. Презентацияға мультимедиа элементтерінің қаншалықты
көбі
қосылғандығына
қарамастан,
мультимедиа
технологиясы
тыңдаушыларға белсенді үйренуге көмектеседі. Бұл қызығушылық пен
ынтаны арттырады.
Мультимедиа бойынша келтірілген тапсырмалар қатысушылардың ертерек
үйренген мәтінмен және графикамен жұмыс қабілеттерін дамыту секілді,
мльтимедиамен жұмыс секілді маңызды дағдыларды үйренудің мол
мүмкіндіктерін қамтамасыз етеді. Бұл тапсырмалар қиые емес, себебі,
тыңдаушылар ақпаратты бір емес, бірнеше слайдтарда ұйымдастыру мен
ұсыну әдістерін ескеру қажет. Сонымен қатар, тыңдаушылар түрлі
ақпараттармен өзара әрекеттесудің ең тиімді тәсілдерін ескерулері керек.
Кейде мәтін, сурет, дыбыс пен анимациядан қарағанда бір ғана мәтін
тиімді болу мүмкін. Басқа жағдайларда анимация мен арнайы әсерлер
орынды.
Мультимедиалық дизайннің шешімдерін қолдана отырып, тыңдаушылар
шұғыл ойлау мен бағалау дағдыларын дамытады.
Жалпы кеңестер
Электрондық кестелерді редакторлау бойынша келтірілген тапсырмалар
күнделікті өмірде бұл технологияларды пайдаланудың түрлі тәсілдерін
үйренуді қамтамасыз етеді. Алдымен барлық тыңдаушылар деректерді
енгізу мен форматтау, ақпаратты іріктеу мен есептеу секілді кестелерді
редакторлаудың негізгі қабілеттері жасалатын сынып журналын құру
бойынша міндетті тапсырмаларды орындайды. Диаграммалар құру мен
математикалық формулаларды енгізуді қоса, кестелермен жұмыс
қабілеттерін иеленуді дамытуға бағытталған қатысушылар «Инвентарлық
журнал» немесе «Пиктограммалары бар график» тапсырмаларын таңдай
алады. Қалған тыңдаушылар «Оқушыларды отырғызу жоспары» немесе
«Сынып тізімі» тапсырмаларын орындай отырып, электрондық кестелерді
дәстүрлі және күрделі емес қолданылуына қызығушылық таныту мүмкін.
Тыңдаушылар кестелері бар тапсырмаларды орындаған кезде келесі ортақ
кеңестерді ескеріңіз.
Әріптермен белгіленген бағаналар(беттің үстіңгі қатарында) мен
нөмірленген қатарлар (беттің сол жағында жоғарыдан төмен) жүйесі
Қосымша В
Сабақты ұйымдастыру формалары мен әдістері
162
Copyright © 2007 Intel Corporation Intel®« Болашақ үшін оқыту»
Барлық құқығы қорғалған ХХІ ғасырдың ақпараттық және білім беру технологияларына
кіріспе / 2 нұсқасы
бастапқыда
шатастыру
мүмкін.
Кестелерді
үйрену
барысында
ерекшеленген әріп пен нөмір кесте терезесінің үстіңгі бөлігінде
көрсетілгендігіне назар аударыңыз. Мұғалім ұяшықты басқан кезде бағана
әрпі мен қатар нөмірі өзгереді. Бір немесе екі әдіс бағана мен қатардың
жүйесі және ұяшықтардың координаттарымен жақын танысуға көмектесу
үшін қолданыла алады.
Жұмыс парағына сандық ақпаратты енгізу барысында сандардың мәні
сөзбен емес, санмен енгізіледі(мысалы, «бес» емес, «5» деп белгіленеді).
Егер сандар енгізілмесе, онда формула, қызметтер мен графиктер дұрыс
жұмыс істемейді.
Кейде кестемен жұмыс тапсырмасы бірнеше тәсілмен іске асу
мүмкін(мысалы, мәзірден қажетті қызметті таңдап немесе құрал-жабдықтар
панелінде тетікті басып, алфавит бойынша іріктеу жасалу мүмкін).
Тыңдаушыларға ең ыңғайлы кез-келген тәсілді пайдалануға кеңес беріңіз.
Дегенмен, тыңдаушыларға қызметтер мен формулаларды нұсқау бойынша
енгізуді үйретіңіз. Одан кейін көрші ұяшықтарда сондай есептеулерді
жүргізу үшін Көшіру мен Енгізу бұйрықтарын пайдалануға болады. Мұндай
үдерісте тыңдаушылар кестелерді редакторлау технологияларының
мүмкіндіктері туралы түсініктерін жақсартады.
Көптеген қатысушылар кестелермен тапсырмаларды математикалық
тапсырмаларға ұқсатады да, «дұрыс жауап алуға» назар аударады.
Оларды дұрыс жауап алуға емес, кестелерді пайдалануға назар бөлдіру
керек. Олар қате жіберсе де, кестелер туралы көп біліп, қателерді
дұрыстай алады. Уақыт өте келе тыңдаушылар технологиямен танысады
және жаңа нәрсені пайдаланудан қорықпай, өз қабілеттеріне сенімдерін
арттырады.
Кестелерді пайдалану жылдам есептеуге, ақпаратты орналастыруға
және графиктерді құруға мүмкіндік береді. Тәжірибелі тұтынушылардың
ойларынша, автоматтандырылған қызметтер құнсыз. Екінші жағынан, бұл
қызметтер ыңғайсыздық пен үрей тудырады. Тыңдаушылар автоматты
қызметтерді пайдалана бастағанда, ненің қалай болған мен қалаулы
нәтижені алу туралы түсіне алмайды. Тыңдаушыларға бірнеше тәсілмен
көмектесуге болады.
Ақпаратты
іріктеу
күрделі
болғанымен,
нәтижеге
жету
үшін
бағдарламаны одан әрі зерттеуді тыңдаушыларды көндіріңіз. Әрекеттердің
дұрыс ретін орындау үшін бірнеше амал жасауға және әрекетті болдырмау
қызметін пайдалануға болатынын еске түсіріңіз.
Кейбір тыңдаушылар жасаған кестелерінің ерекше мақсаттарымен
таныс емес. Дегенмен, кестелерді жасау нәтижелері мен кестедегі
деректерді талқылау барысында олардың түсініктері бірте-бірте дамиды.
Сонымен бірге, қатысушылар кесте үшін талап етілетін ақпаратты таңдау
барысында қиындыққа тап болуы мүмкін. Олар жасалған кестенің
дұрыстығын анықтауға қабілетсіз. Оқу құралында келтірілген үлгілермен
карталарды салыстыруға тыңдаушыларды үгіттеңіз. Егер олар қате
жасағандары туралы ойласа, кесте дұрыс көрінгенше, қайталауға кеңес
беріңіз. Кейін олар қате графиктері бар барлық парақтарды жоя алады
(параққа орналастырылған қате графиктердің кез-кез-келгенін таңдап және
жоя алады).
Шекараларды ұяшық түсі, бағаналар мен қатарларды қосқаннан кейін
кестедегі
ақпараттың
сыртқы
түрінің
қалай
өзгергенін
бақылау
мұғалімдердің көпшілігіне ұнайды. Нәтижесінде олар бұл тапсырмаға аса
көп уақыт бөледі және күрделі қадамдардан қашады. Тапсырманы
уақытылы орындап және тексеріп үлгеру үшін, одан әрі қозғалу қажеттігі
туралы ескертіп отырыңыз. Уақыт жетсе, қосымша өзгерістер енгізуге
болады.
Қосымша В
Сабақты ұйымдастыру формалары мен әдістері
Copyright
©
2007
Intel
Corporation
Intel®« Болашақ үшін оқыту»
Барлық құқығы қорғалған ХХІ ғасырдың ақпараттық және
білім беру технологияларына
кіріспе / 2 нұсқасы
163
Кестелер құруды қосатын тапсырмаларда оларды жеке парақта сақтауға
кеңес беріледі. Дегенмен, тыңдаушылар өз кестелерін сол парақта сақтай
алады.
Достарыңызбен бөлісу: |