Қырғыз әдебиеті

 Оларда Абай поэзиясының қырғыз ақындарының шығармашылық бастауларына мол ықпал еткені айтылады. Б. Керімжанова, К.Рсалиев, С. Жигитов т. б. өз еңбектерінде 20-30 жылдарда қырғыз кеңес жазба әдебиетінің негізін салушы көптеген қырғыз жазушылары қаламдас қазақ туысқандарынан, атап айтқанда, Абайдан үйренгенін атап керсетті. К. Рсапиев «Қырғыз поэзиясыңдағы строфапық қүрылым» атты еңбегінде қырғыз поэзиясындағы алты жолдан тұратын өлең үлгісінің қазақ поэзиясынан, Абай даналынғанын нақты мысалдар мен дәлелдейді. Бұл жүйенің А.Тоқомбаев, М.Элебаевтың 20-30 жылдардағы өлеңдерінде жиі көздесетінін айтады. Бұл мысалдар қырғыз бен қазақ әдебиеті байланысы түп-тамырының сонау тереңде жатқанын дәлелдейді. Абайдың Ұлы тұлғасы, асқақ поэзиясы екі елдің мәдени дамуына үлкен ықпал етті.

•  Оларда Абай поэзиясының қырғыз ақындарының шығармашылық бастауларына мол ықпал еткені айтылады. Б. Керімжанова, К.Рсалиев, С. Жигитов т. б. өз еңбектерінде 20-30 жылдарда қырғыз кеңес жазба әдебиетінің негізін салушы көптеген қырғыз жазушылары қаламдас қазақ туысқандарынан, атап айтқанда, Абайдан үйренгенін атап керсетті. К. Рсапиев «Қырғыз поэзиясыңдағы строфапық қүрылым» атты еңбегінде қырғыз поэзиясындағы алты жолдан тұратын өлең үлгісінің қазақ поэзиясынан, Абай даналынғанын нақты мысалдар мен дәлелдейді. Бұл жүйенің А.Тоқомбаев, М.Элебаевтың 20-30 жылдардағы өлеңдерінде жиі көздесетінін айтады. Бұл мысалдар қырғыз бен қазақ әдебиеті байланысы түп-тамырының сонау тереңде жатқанын дәлелдейді. Абайдың Ұлы тұлғасы, асқақ поэзиясы екі елдің мәдени дамуына үлкен ықпал етті.

Әрине, қырғыз фольклорының шырқау биігі – «Манас» эпосы. Бұл жыр дүниежүзілік әдебиет пен мәдениеттің алтын қорына қырғыз халқының қосқан үлесі деуге болады. Бұл жырда батыр Манас басқарған жеңімпаз, ақылды, ер жүрек қырғыз батырларының сыртқы жауға қарсы жорықтары баяндалады.«Манас» эпосы негізінен үш үлкен бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімде халық қаһарманы Манас, екінші бөлімде Манастың баласы Семетей, ал үшінші бөлімде Рейтекенің өмірі, басынан кешкен қызықты оқиғалары, адамгершілік қасиеттері, ерлік істері суреттеледі. «Манас» эпосының сюжеті аса күрделі, шым-шытырман оқиғаларға бай болып келеді. Бұл эпос өз ішінде көптеген дастандарды қамтиды. Оларда достық, отансүйгіштік, ерлік, ел қорғау идеялары көтерілген.Қазақтың белгілі ғалымы Шоқан Уәлиханов ХІХ ғасырдың екінші жартысында «Манас» жырының жекеленген үзінділерін («Көкетай ханның өлімі және оған берілген ас») жазып алып, оны орыс тіліне аудару арқылы қырғыз елінің ғажайып әдеби мұрасын басқа елдерге, Еуропа ғалымдарына тұңғыш рет таныстырды.

• Әрине, қырғыз фольклорының шырқау биігі – «Манас» эпосы. Бұл жыр дүниежүзілік әдебиет пен мәдениеттің алтын қорына қырғыз халқының қосқан үлесі деуге болады. Бұл жырда батыр Манас басқарған жеңімпаз, ақылды, ер жүрек қырғыз батырларының сыртқы жауға қарсы жорықтары баяндалады.«Манас» эпосы негізінен үш үлкен бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімде халық қаһарманы Манас, екінші бөлімде Манастың баласы Семетей, ал үшінші бөлімде Рейтекенің өмірі, басынан кешкен қызықты оқиғалары, адамгершілік қасиеттері, ерлік істері суреттеледі. «Манас» эпосының сюжеті аса күрделі, шым-шытырман оқиғаларға бай болып келеді. Бұл эпос өз ішінде көптеген дастандарды қамтиды. Оларда достық, отансүйгіштік, ерлік, ел қорғау идеялары көтерілген.Қазақтың белгілі ғалымы Шоқан Уәлиханов ХІХ ғасырдың екінші жартысында «Манас» жырының жекеленген үзінділерін («Көкетай ханның өлімі және оған берілген ас») жазып алып, оны орыс тіліне аудару арқылы қырғыз елінің ғажайып әдеби мұрасын басқа елдерге, Еуропа ғалымдарына тұңғыш рет таныстырды.