Ќысќаша µмірбаяны



Pdf көрінісі
бет10/29
Дата07.03.2023
өлшемі393,22 Kb.
#72321
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   29
 
 
,
Жыландай ысқырумен төгіп зәрін
 
 
 
 
.
Тыныштықпен тата алмады ешкім нәрін
 

 
 
,
Көз соқыр құлақ саңырау болғандықтан
 
 
 
 
 
, – [4]
Біз білдік қызық дәурен соның бәрін
деген жолдағы философиялық пікірлер оқушысын толғандыра-
ры рас. Ал енді бірде:
-

 
 
 
,
Жылым қой биыл жасым жетпіс үште
 

 
 
 
 
.
Өң түгіл маған жалған жоқ қой түсте
 
 
 
 
,
Өткіздім мен өмірді босқа шаршап
 
 
 
 
, – [5]
Салумен ақ қағазға шимай кесте
деп, өз өмірінің көріністерін бедерлейді.
Ел тағдыры туралы толғаныс ақынның төл туындылары-
ның қай-қайсысынан да айқын аңғарылып, оның азаматтық 
кредосын көрсетері анық. Мәселен, ол «Ғибратнамада» 
ақындық, азаматтық міндет туралы ойын ұсынып өзінің 
қоғамдағы орнын белгілемекші болады. Арманын ашық айта 
алмай, дағдарысқа ұшырап жүргенін ескерте келіп:
 
 
 
 
Болдым ғой өмірімді тауысқандай
 
 
 
 
Мерт болдым айға шауып арыстандай
40


 
 
 
 
 
Сұңқардай биік тауды мекен қылмай
 
 
 
, – [6]
Шықылыптап көзге түстім сауысқандай
дейді. Ақын алға қойған негізгі идеясын «ап-рахмет» 
жаңбырына теңейді. «Ғаламға ап-рахмет нұрын шашар, үстім 
су болады деп надан қашар» дей келіп:
 
 
 
,
Бұлттай жауатұғын менің өзім
 

 
 
,
Көкірегім қан жаспенен толған көзім
 
-
 
,
Жаңбырдың ап рахмет тамшысындай
 
 
 
 
, – 
Ғаламға дастан қылып айтқан сөзім
деп, өзін саяси күрестің қаһарманы ретінде көрсетеді. Ойын 
мысалдап түсіндірген Мәшһүр Жүсіп бұлбұлды қаршығаға 
кездестіреді. Ол қаршығаға: «Сенің тұрағың «бектердің оң 
қолында» патшалармен ойнассың, беделің артық, қадірің мол, 
мен қызыл гүл іздеп зарлаймын, оның ашылғанын не күндіз, 
не түнде көре алмай, «хасіретім» көп дейді.
Бұлбұлға жауап қайтарған қаршыға:

 

 
,
Аузыңды ақылың болса жабар едің
 
 
 
 
.
Үндемей сабыр қылып бағар едің
 
 
 
 
,
Тілі жоқ сықылды мылқау болсаң
 
 
 
 
 
, – 
Бір күнде мың мұратты табар едің
деп, өзі ісін мақтан тұтады, бұлбұлдың қылығын келемеж 
қылады.
Бұл сөздерге бұлбұл қатты қынжылады. Атақ құмар. қан 
құмар қаршығаны тілінің бізін сұға аяусыз кінәлайды. 
Бұлбұлды жақтаған ақын ойын:
 


 
,
Құс болсаң бозбалалар бұлбұлдай бол
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет