Алматы қаласының денсаулық сақтау Басқармасы ШЖҚ КМК «Жоғары медициналық колледж»
КГП на ПХВ «Высший медицинский колледж» Управления здравоохранения города Алматы
Ішек таяқшасы - тоқ ішектің қальгпты микрофлорасының өкілі; бірқатар пайдалы қызметтер атқарады, соның ішінде ішек ауруын тудыратын бактерияларға, шіріткіш бактерияларға, Candida туыстастығындағы саңырауқұлақтарға антагонист болып келеді , B , E , K топтағы витаминдерді синтездеуге қатысады, шелмайды (клечатканы) жартылай ыдыратады. Тоқ ішекте 02, 07, 09 және т. б. серологиялық топтарға жататын Е. соіі мекендейді.
E. coli ғылыми және тәжірибелік мақсаттарда кең қолданылады, ол генетикалық инженерия мен биотехнологияда кеңінен қолданылатын жан - жақты генетикалық үлгі, нысана; сонымен қатар, ол қоршаған орта нысандарының нәжіспен ластануының көрсеткіші, санитарлық-корсеткіш микроорганизм.
Тоқ ішекте мекендейтін шартты-патогенді штамдар ағзаның иммунды жүйесі әлсірегенде асқорыту жолынан тыс әртүрлі іріңді қабыну ауруларды тудыруы мүмкін: циститтер, отиттер, менингиттер, тіпті коли-сепсис. Бұл ауруларды парентералдық эшерихиоздар деп атайды. Сонымен қатар, Е. coli-дің шартсыз патогенді штамдары бар диареягенді немесе энтеропатогенді ішек таяқшалары (ЭПІТ), олар ағзаға сырттан түсіп энтералды (ішектік, эпидемиялық) эшерхиоздар деп аталатын ауруларды кең таратады. Е. соlі-дің - серологиялық топтарының 80 -нен астам өкілдері энтеропатогенді (мысалы, 055 , 0111, 015) болып табылады. ЭПІТ көбінесе иммунитеті қалыптастаған, грам теріс бактериялардан сақтайтын өзіндік иммундыглобулині түзілмеген, асқазан сөлінің. қышқылдылыгы төмен, емшектегі балалар ауырады. Балаларда колиэнтерит дамиды. Бірақ ЭПІТ ересек адамдарды да зақьмдайды, оларда эшерихиоз, тырысқақ немесе дизентерия түрінде жүруі мүмкін. Сонымен қатар, E. coli тағамдық токсикоинфекцияның себепкері болуы мүмкін.
Тоқ ішекте мекендейтін шартты-патогенді штамдар ағзаның иммунды жүйесі әлсірегенде асқорыту жолынан тыс әртүрлі іріңді қабыну ауруларды тудыруы мүмкін: циститтер, отиттер, менингиттер, тіпті коли-сепсис. Бұл ауруларды парентералдық эшерихиоздар деп атайды. Сонымен қатар, Е. coli-дің шартсыз патогенді штамдары бар диареягенді немесе энтеропатогенді ішек таяқшалары (ЭПІТ), олар ағзаға сырттан түсіп энтералды (ішектік, эпидемиялық) эшерхиоздар деп аталатын ауруларды кең таратады. Е. соlі-дің - серологиялық топтарының 80 -нен астам өкілдері энтеропатогенді (мысалы, 055 , 0111, 015) болып табылады. ЭПІТ көбінесе иммунитеті қалыптастаған, грам теріс бактериялардан сақтайтын өзіндік иммундыглобулині түзілмеген, асқазан сөлінің. қышқылдылыгы төмен, емшектегі балалар ауырады. Балаларда колиэнтерит дамиды. Бірақ ЭПІТ ересек адамдарды да зақьмдайды, оларда эшерихиоз, тырысқақ немесе дизентерия түрінде жүруі мүмкін. Сонымен қатар, E. coli тағамдық токсикоинфекцияның себепкері болуы мүмкін.
зерттеген ҒАлым
Т. Эшерих деген профессор, педиатр, ғалым іші өтіп науқастанган баланың нәжісінен қоздырғышты тапқан, соның құрметіне аталған. Қазіргі кездегі жіктеу бойынша Escherichia туыстастығын 6 түрге біріктіреді. Солардың ішіндегі адам патологиясында маңызды орын алатыны E. coli.
Морфологиялық және тинкториялдық қасиеттері
E. coli екі шеттері жұмырланған, ұсақ, грам теріс таяқшалар, жағындыда ретсіз орналасқан, спора түзбейді, кейбір штамдары микрокапсулаға ие, перитрихтар; талшықтардан басқа, кейде пили (кірпікшелер) анықталады.
Дақылдандыру
Ішек таяқшасы - факультативті анаэроб, қөректік ортаға талғамсыз, р. Н 7, 2 -7, 4 болатын қарапайым қоректік орталарда 37 С-та жақсы өседі, сұйық ортада диффузды лайланып, түбінде тұнба беріп өссе, тығыз қоректік орталарда жылтыр жартылай мөлдір S жэне R колониялар түзеді. Эшерихиоз диагнозын қою үшін дифференциалды-диагностикалық орталар (Эндо, Левин және т. б. ) кең қолданылады.
Ферметтік белсенділігі
Е. соіі жоғары ферменттік белсенділікке ие. Ішек таяқшасы 24 сағат бойы лактозаны ыдырататын Enterobacteriaceae тұқымдастығыньщ өкіл
Потагентік факторлары
Е. соlі-ді клиникалық микробиологиялық лабораторияларда өте жиі бөліп алады. Бұл бактериялар ішектік және ішектен тыс аурулардың басты себепкері болып саналады. Сонымен қатар Е. соlі ішектің қалыпты микрофлорасының өкілі.
РЕзистенттілігі
Басқа энтеробактериялардың ішінде Е. соіі қоршаған ортаның әртүрлі факторларының әсеріне аса жоғары төзімділігімен ерекшеленеді. Дезинфекциялық заттардың әсерінен тез жойылады. 60° С температурамен қыздырғанда 15 минутта өледі.
