Ішекқуыстылардың алуан түрлілігі



Дата19.12.2023
өлшемі2,3 Mb.
#140767

Азия халықтарының ұлттық тағамдары, сусын және кондитерлік өнімдері

Орындаған: Джумағазиева Нұрайым

Ет тағамдары

Ет тағамдары

Қазақша ет (бесбармақ, бешбармақ) асқанда ең алдымен жіліктеп бұзылған етті адам санына қарай мөлшерлейді. Тойға немесе қонақ асыға көбінесе қой сойылады. Қой еті жіліктенгенде 13 мүшеге бөлінеді. Олар жамбас - 2, ортан жілік – 2, асықты жілік – 2, беломыртқа – 1, сүбе – 2 (сүбемен бірге бүйректен жоғарғы 5 қабырға кетеді), қабырға -2, төс – 1, омыртқа -1, жауырын -2, тоқпан жілік – 2, кәрі жілік – 2, бұғана – 1, мойын – Осылай асуға дайындалған етті жуып-шайып тазалап, қазанға салады да, ет батып тұратындай етіп суық су құяды.

Сүт тағамдары Айран – ұйытылған сүт. Оны қаймағы алынған сүттен де, қаймағы алынбаған сүттен де ұйытуға болады. Ол үшін сүтті 5-10 минут қайнатып, қанжылым қалыпқа түскенше суытады. Содан соң ұйытқы (ашытқы) қосып араластырады да, ыдысты жақсылап бүркеп тастайды. Ол 1–2 сағат аралығында ұйып болады. Ұйыған айран ашып кетпеуі үшін оны бетін ашып салқын жерге қояды. Айранды сусын ретінде, тағам ретінде де пайдалануға болады.

Маржан полиптері - Anthozoa

Маржан полиптері - Anthozoa

Қазіргі таңда Маржан полиптерінің 6000-дай түрі белгілі. Қаңқасы барлары топтанып тіршілік етеді. Ал жеке Маржан полиптерінде қаңқа болмайды, олардың денесі цилиндр тәрізді, төмен жағы жалпайып табанға айналған, табанымен су астындағы грунтқа бекиді. Табанының қарама-қарсы жақ ұшында ұзын жіңішке қармалауыш шоғырларымен (6 не 8 сәулелі) қоршалған ауыз қуысы бар. Көбінесе планктонмен қоректенеді. Маржан полиптері жынысты да, жыныссыз да түрде көбейе береді.

АЛУАН ТҮРЛIЛIГI

Устрицалар – тағам ретiнде қолданылатын, қосжақтаулы ұлулардың көп тараған топтарының бiрi. Устрицаның бақалшағы симметриялы емес. Әр түрлi теңiздерден негiзгi кәсiпшiлiк түрi болып, кәдiмгi немесе жеуге жарамды устрица жатады, ол европа жағалауларында – Норвегиядан Алжирге дейiнгi жерлерде және Жерорта теңiзiнде кездеседi.

Мидиялар – жағалау маңындағы қарапайым мекендеушiлер. Бекiнiп тiршiлiк етуiне байланысты, оның төбешiгi бақалшақтың алдыңғы жағына жылжыған. Бақалшағының түсi қаралау, көбiне қара-көк, iшкi бетi жұқа перламутр қабатты. Қиыр шығысты, ұзындығы 20-25 см жететiн алып мидия Жапон теңiзiнде мекендейдi. Мидияның көптеген түрлерi тағам ретiнде қолданылады.

Envision multimedia-based expertise and cross-media growth strategies​ Visualize quality intellectual capital​ Engage worldwide methodologies with web-enabled technologies​ ​

Envision multimedia-based expertise and cross-media growth strategies​ Visualize quality intellectual capital​ Engage worldwide methodologies with web-enabled technologies​ ​

Pursue scalable customer service through sustainable strategies​ Engage top-line web services with cutting-edge deliverables​

Cultivate one-to-one customer service with robust ideas​ Maximize timely deliverables for real-time schemas


АЛУАН ТҮРЛIЛIГI

Жемчужницалар тек таза ағын суларда (өзендер мен бұлақтарда) тiршiлiк етедi. Қарапайым жемчужницалар ұзындығы 12 см дейiн жетедi. Ең үлкен 12-13 см экземплярларының жасы 70 жылға жетедi. Осыған сәйкес меруерттерде баяу өседi: 12 жылда көлемi бұршақпен бiрдей болады, ал 8 мм-ге 30-40 жылда жетедi. Жемчужницаның бақалшықтарынан перламутр түймелерд дайындауға болады.

Нағыз перловицалар – бақалшағы қатты болады. Қарапайым перловицаның ұзындығы 14,5 см. Орта және Солтүстiк Европаның өзендерi мен көлдерiнде мекендейдi.

Айқулақ. Бiзде ең белгiлi айқулақ ұзындығы 20 см жетедi.

Кальмарлар ашық теңiз кеңiстiктерiн мекендейтiн, жақсы жүзетiн, теңiздегi ең жылдам жануар. Қальмарлар, салыстырмалы түрде аса iрi емес, жылдамдығын сағатына 55 км дейiн жеткiзе алады. Қальмардың денесi, он қармалауышы бар ракетаға ұқсас, конус тәрiздi. Алып, терең суда жүретiн қальмарлар-ұлулардың ең iрiсi. Қармалауыштарын созғанда ұзындығы 17 м –ге, салмағы 8 т-ға жетедi. Бұл алыптардың, диаметрi 40 см-ге жететiн, табиғаттағы ең үлкен көздерi бар.

Каракатицалар тропиктiк және жылы теңiздерде мекен етедi. Бұлар өте қозғалмалы және жыртқыш жануарлар. Каракатицаның денесi жоғарыдан төменге жалпақтанып, екi бүйiрiнен қаңатының жiңiшке шетiмен қапталған. Қармалауыштары қысқа (8), ал ұстағыш қолдары (2), қозғалыста және тыныштықта басының iшiне, ерекше қалтаға тартылалды. Британ натуралистi Фрэнк Лейннiң айтуынша, бұл жануарлар “адамзат мәдениеттiнде үлкен iз қалдырды”, себебi ғасырлар бойы адамдар осылардың сияларымен жазып келдi.

ГИДРОЗОА КЛАСЫ

Гидра гидроидтардың ең қарапайым түрi. Гидра тұщы сулар мен булактарда кездеседi. Ол биiктiгi 5 тен 10 мм-ге, жиi 1-2 мм-ге жететiн жеке тiршiлiк ететiн полип. Гидраның қармалауыштары өте жiңiшке, және созылған күйде ұзындығы бiрнеше сантиметрге жетедi. Гидраның пiшiнi конус тәрiздi ұшы бар дiңгекке ұқсайды және төменгi бөлiгiнде сорғыш тәрiздi пышақ диск немесе кеңеуi бар. Медузоидты кезеңдi өтiп, полип кезеңi арқылы көбейедi. Гидралар гермафродиттер және жұмыртқа мен сперматозоидтар арқылы көбейедi. Ауыз қуысына жақын спермиялар, аяғына жақын жұмыртқа клеткалары дамиды. Гидраның көбею процессi, жарық сәулелердiң дәрежесiне байланысты. Ол ұсақ омыртқасыздармен қоректенедi. Гидраға регенерацияның жоғарғы дәрежелiгi немесе жоғалтқан дене бөлшектерiне қайта ие болу тән.



Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет