Ислам мәдениеті мен білімін қолдау қоры имани гүЛ ҚАйрат жолдыбайҰЛЫ



Pdf көрінісі
бет293/363
Дата28.03.2022
өлшемі3,36 Mb.
#29082
1   ...   289   290   291   292   293   294   295   296   ...   363
Байланысты:
Қ.Жолдыбайұлыю Иманигүл

ИМАНИ ГҮЛ
артта  қалып,  сауатсыздықтың  шыңырауына  құлады. 
Ендеше,  мұсылмандардың  артта  қалуы  Ислам  дінінің 
керітартпалығынан емес, керісінше олардың өз діндерінен 
алшақтауында,  Құранның  өміршең  қағидаларын  жаңа 
өмірге  сай  дұрыс  түсіне  алмауларында  жатыр.  Содан 
барып жақсы мен жаманның парқын білмейтін, дос пен 
дұшпанды ажырата алмайтындай мешелдікке ұрынды. Өз 
құндылықтарын мақтан ете бойын тік ұстаудың орнына, 
өзгелердің  жылтырақ  мәдениетінің  алдында  бүгежектеп 
өздерін төмен санаудан аса алмады. Ынтымақ-бірліктеріне 
сызат түсті. Талқыланатын қаншама маңызы зор мәселелер 
бола  тұра  түймедей  жайттар  түйедей  етілді.    Сол  бол-
машы  нәрселерге  бола  бір-бірімен  қызыл  кеңірдек  боп 
айтысып-таласып, жаға жыртысуға дейін барудан тайын-
бады, береке-бірліктен айрылды. Ал береке-бірлік кеткен 
жерде даму емес, тек кері кетушілік қана  болады. 
Иә,  бұл  айтылғандар  мұсылмандардың  артта 
қалуының  негізгі  себептері.  Бұған  қоса,  кешегі  тарих 
беттеріндегі  шытырман  оқиғалар  да  мұсылмандардың  
сергелдеңге  түсіп,  сансырауына  себеп  болды.  Бұған 
орта  Азияның  ғылым  мен  мәдениет  ошағы  Отырар-
ды,  сан  ғасырлар  бойы  мұсылмандарға  ғылым-білімде 
орталық  болған  Бағдат  шаһарын  жалмап  жұтқан 
моңғол-татар  шапқыншылығын,  бүкіл  батыстың 
шоғырланып  мұсылмандарға ес жиғызбай неше қайтара 
жасаған    «крест  жорығын»,  ғылым  мен  өнерде  күллі 
адамзаттың  мақтанышына  айналған  «Андалусияның» 
мұсылмандардың 
уысынан 
шығуын, 
«Осман 
империясының күйреуін»  жатқызуға   болады. 
Андалусияны  (қазіргі  Испанияны)  христиандар 
жаулап  алған  уақытта,  мұсылмандардың  мәдениетін, 


306
ИМАНИ ГҮЛ
ғылымы мен білімін ойрандай етіп
174
, кітапхаларындағы 
бар құндысын талан-таражға салып, өз елдеріне әкетті
175

Сөйтіп,  Андалусия  батыстың  қазіргідей  ғылым-білімде 
дамып-жетілуіне жағдай жасады.   
Кешегі,  ғасырлар  бойы  төрткүл  дүниені  аузына 
қаратып, мәдениет пен ғылымда өзгелерден оқ бойы озып 
шығып, оларға жетекшілік еткен ата-бабаларындай бола-
мыз десе, бүгінгі мұсылмандар да Құранның нұрлы аятта-
рын өмірлерінің әр саласына шамшырақ ете білуі керек. 
Құран аяттарын заманға зай тапсірлеп, жорамалдай білуі 
қажет. 
174
 Бір ғана Гырнатаны қолға түсірген уақытта қаланың ортасында 
мұсылмандардың 80000-ға жуық кітабын өртеп жіберді.
175
  Ахмет  Гүркан,  Ислам  күлтүрүнүн  гарбы  меденилештирмеси, 
230-бет.


307


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   289   290   291   292   293   294   295   296   ...   363




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет