Исмагулов е. К., Кабанбаев а. Б., Мырзабек м. С
Негізгі нормативтік құжаттар және материалдық
жүктеу/скачать 5,79 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1.1.2
Негізгі нормативтік құжаттар және материалдық - техникалық қамтамасыз ету ережелері Кәсіпорынның жабдықтау органдарының негізгі міндеті - өндірісті тиісті толықтығы мен сапасына қажетті материалдық ресурстармен уақтылы және оңтайлы қамтамасыз ету. Осы мәселені шеше отырып, жабдықтау қызметкерлері кәсіпорын тұтынатын барлық материалдық ресурстарға сұраныс пен ұсынысты, оларға және делдалдық ұйымдардың қызметтеріне бағаның деңгейі мен өзгеруін үнемі зерттеп, ескеруі керек, тауарларды бөлудің ең үнемді түрін таңдап, қорларды оңтайландыруы керек., сатып алу және сақтау шығындарын азайту. Жалпы алғанда, жабдықтау процесі - бұл кәсіпорынды қажетті заттармен және еңбек құралдарымен қамтамасыз ететін операциялар жиынтығы. Өнімді жеткізу мерзімдерін сақтамау кез келген кезеңде тізбектің кейінгі буындарында аралық немесе соңғы дайын өнімді дайындау мерзімдерін бұзуға себеп болады. Бұл ретте, тапсырыс берілетін және жеткізілетін материалдық ресурстарға қойылатын талаптардың сақталмауы сапасы, өлшемдері және габариттері бойынша шығарылатын өнімнің өзіндік құнының өсуіне алып келеді. Өз кезегінде, қажетті сападағы, жиынтықтағы және ассортименттегі материалдық ресурстарды өндіріске уақтылы жеткізу материалдық ресурстар болмаған кезде жабдықтың тоқтап қалуына байланысты өнімді өндіруге және уақытты жоғалтуға кететін еңбек шығындарын азайтуға мүмкіндік береді. Осылайша, сапа жеткізілімнің сапалы жұмысына байланысты. Кәсіпорында материалдық - техникалық қамтамасыз етудің негізгі міндеттері: • цехтарды, учаскелерді, жұмыс орындарын белгіленген мерзімде талап етілетін сападағы барлық қажетті еңбек заттарымен үздіксіз қамтамасыз ету; • материалдық құндылықтар қорларының нормаларын сақтау; 13 • шикізатты, материалдарды, жартылай фабрикаттарды үнемді жұмсауды және тиісті сақтауды ұйымдастыру, олардың сапасын төмендетпей сақталуын қамтамасыз ету. Материалдық - техникалық қамтамасыз ету жоспары материалдардың негізгі номенклатурасы бойынша материалдық баланстарды, энергетикалық баланстарды, түрлері бойынша материалдық ресурстарға қажеттілік есептерін, материалдарды, Отын және энергетикалық ресурстарды жұмсау нормалары мен нормативтерін қамтиды. Материалдар негізгі, көмекші, сатып алынған компоненттер мен жартылай фабрикаттарға бөлінеді. Отын - энергетикалық ресурстарға электр энергиясы, жылу энергиясы, газ, су, бу, Сығылған ауа, автомобильдерге арналған жанармай, отынның басқа түрлері жатады. Энергетикалық ресурстардың басым бөлігіне лимиттер белгіленеді, қалған ресурстар тауар нарықтары арқылы жеткізіледі. Ресурстарға қажеттілікті жоспарлау үшін оларды жұмсаудың келесі бағыттары бөлінеді. • тікелей шотпен анықталатын өндіріске қажеттілік; • жөндеу және пайдалану қажеттіліктері. Есептеулер жабдықтың бірлігіне, 1 шаршы метр алаңға, бір адамға белгіленген ірілендірілген нормативтер бойынша жүргізіледі; • технологиялық жабдықтарды, арнайы құралдарды және т. б. дайындау. Тікелей шотпен не өндірісті техникалық даярлаудың ірілендірілген нормативтері бойынша айқындалады; • ірілендірілген нормативтер бойынша ҒЗТКЖ - ға арналған шығындар; • ауыспалы қорлар мен қорлардың мөлшері қорлар мен қорлардың нормасы бойынша анықталады. Тиісінше мыналарды қамтитын нормативтік база пайдаланылады: материалдық ресурстар шығынының нормалары; транзиттік нормалар; тиеп - жөнелтілетін өнімнің партиялылығын айқындау; сақтау және тасымалдау кезіндегі материалдық құндылықтардың табиғи кему нормалары; құрал - саймандар мен жарақтарды пайдалану нормалары; өндірістік қорлардың, басқа да тауарлық - материалдық құндылықтардың нормалары; қорлардағы қорлардың нормалары. Материалдық - техникалық қамтамасыз ету жоспарын кәсіпорынның материалдық - техникалық қамтамасыз ету қызметтері өндірістік бағдарлама мен материалдық ресурстар мен отын - энергетикалық ресурстарды жұмсау нормативтері және жабдыққа қажеттілік есептері негізінде әзірлейді. Логистика қызметі шикізат пен материалдар нарығын арзан материалдық - техникалық ресурстарды сатып алу мақсатында зерттейді, ол материалдарды экономикалық негізделген партиялармен сатып алу және үлкен партияларды сатып алу кезінде жеңілдіктер алу үшін өндірістік бөлімшелердің тапсырыстарын жинай алады. 14 Материалдық - техникалық қамтамасыз ету жоспары бір жылға заттай және құндық мәнде және тоқсандарға бөле отырып жасалады. Бұл жағдайда төрт кезеңді бөлуге болады. Бірінші кезеңде материалдық ресурстардың жекелеген түрлеріне қажеттілікті есептеуді қамтитын өтінімдер нысанында жоспар жобасы әзірленеді. Бұл ретте кәсіпорынның стратегиялық жоспары және жоспарланатын жылдың алдындағы жылдың ресурстарды тұтынудың қол жеткізілген көрсеткіштері бастапқы база болып табылады. Екінші кезеңде материалдық ресурстарды пайдалану тиімділігіне талдау жүргізіледі, материалдық - техникалық қамтамасыз ету жоспарының жобасы нақтыланған өндірістік бағдарлама, жаңа техниканы енгізу және эксперименттік жұмыстарды жүргізу бойынша нақтыланған тапсырмалар, материалдар мен өндірістік қорларды жұмсаудың түзетілген нормалары негізінде түзетіледі. Үшінші кезеңде шикізат пен материалдар нарығына талдау жасалады, белгілі бір ресурсты сатып алудың орындылығы немесе оны кәсіпорында өз бетінше жасау бағаланады және сатып алу туралы шешім қабылданады. Төртінші кезеңде материалдық - техникалық ресурстардың балансы және сатып алу жоспарлары жасалады. жүктеу/скачать 5,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|