Қазіргі уақытта кохлеарлы имплантация жүйесінен өткен керең балалар санының көбеюуі байқалуда, олар есту қабілеті бұзылған – керең балалардың сапалы өзіндік тобы болып табылады, оның арқасында адекватты есту қабылдауы мен ауызша сөйлеудің толыққанды дамуы мүмкін.
КИ кейін оқушыларды оқутыдың жалпы ұсынымдары
Шартты түрде КИ кейін балаларға түзету-педагогикалық көмек көрсетудің үш кезеңін бөледі.
Бірінші кезең-кохлеарлық импланттың (КИ) көмегімен жаңа есту мүмкіндіктері негізінде есту түсініктерін қалыптастыру.
Екінші кезең-сараланған есту түсініктерінің пайда болуы және балалардың ауызекі сөйлеу тілінің қалыптасуы.
Үшінші кезең-адекватты есту түсініктерін дамыту және сөйлеу қарым-қатынасын белсенді дамыту. Бұл кезең қоршаған ортамен қарым-қатынас құралы ретінде ауызша сөйлеуді пайдалануды жетілдіруге бағытталған. Бұл оңалтудың ең ұзақ кезеңі. Ол 10 жылға дейін созылуы мүмкін (қалыпты есту оқушыларда 5-7 жыл).
КИ кейін оқушыларды оқутыдың жалпы ұсынымдары
Кохлеарлық имплантациядан кейінгі балаларға түзету-педагогикалық көмек көрсетудің негізгі тәсілін жүргізуі есту-сөйлеу тәсілі болып табылады. Есту – сөйлеу тәсілінің мақсаты-баланың қоршаған дыбыстар мен сөйлеуді еркін қабылдауы. Бұл тәсіл баланы сөйлеу мен тілдің табиғи дамуына алып келетін қоршаған ортаның дыбыстарын қабылдауға үйретуге негізделеді, ал есту-сөйлеу практикасы баламен сөйлесу тілі арқылы өзара іс-қимыл жасауды және есту-сөйлеу ортасын құруды талап етеді.
КИ кейін оқушыларды оқутыдың жалпы ұсынымдары
КИ-дан кейінгі балаларды оқыту барысында ерекше көзқарасты талап етеді. Сөйлеу сигналын ұсынар алдында баланың есту және көру зейіні міндетті түрде назарында болуы керек, материалды баяндау қарқыны мен оны беру ерекшеліктері туралы есте сақтау керек: қысқа және баяу қайталану керек, берілген материалды түсінуге бағытталған сұрақтар, тіректер, схемалар, алгоритмдер қою керек, әр түрлі жоспар бойынша жұмыс әдістерін қолдану керек. Есте сақтау керек, ешқашан асықпаңыз және тілдік сөздерді табандылықпен түзетуге болмайтынын ескеру керек.
