Изучение подлежащего как структурно-семантического компонента простого двусоставного предложения

5) Диссимиляция – дыбыстардың ықпалды өзгерістерінің бір түрі. Ол латын тілінде – «ұқсамау» деген сөз. Яғни ассимиляцияда (дауыссыз дыбыстардың үндесуі) көрші дыбыстар бір-біріне ықпал етіп, өзара үндесіп, үйлесіп, ұқсап тұратын болса, диссимиляцияда бұған керісінше, сөз ішіндегі қатар тұрған жасалуы бірдей екі дауыссыз дыбыстың біреуі (әдетте соңғысы) ұқсастығы алыстау басқа дыбыспен алмастырылады. Мысалы: молла >молда, үммет > үмбет т.б.

6) Синкопа. Сөйлеу барысында сөз ішіндегі (сөз ортасындағы) жеке бір дыбыс қана емес, бір не екі буын да түсіп (қысқарып) қала алады. Мысалы: алып бар > апар, алып бер > апер // әпер, алып кел > апкел // әкел, солай етіп > сөйтіп, болып > боп, араластыр > арластыр т.б. Тіл білімінде мұндай құбылысты синкопа деп атайды.

6) Синкопа. Сөйлеу барысында сөз ішіндегі (сөз ортасындағы) жеке бір дыбыс қана емес, бір не екі буын да түсіп (қысқарып) қала алады. Мысалы: алып бар > апар, алып бер > апер // әпер, алып кел > апкел // әкел, солай етіп > сөйтіп, болып > боп, араластыр > арластыр т.б. Тіл білімінде мұндай құбылысты синкопа деп атайды.

Ықпалды өзгерістің тағы бір түрі бар. Оны метатеза деп атайды. Метатеза – дыбыстың қысқарылуы да, түсіп қалуы да емес. Ол – сөз ішіндегі қатар келген екі дауыссыздың орындарын алмастыруы (ауыстыруы). Бұл да – айтуды, қолдануды жеңілдетуден туатын өзгеріс. Мысалы: түп+кір > түпкір > түкпір, апа+еке > апеке > апке // әпке > әкпе, әпкел >әкпел, сеп+кіл > сепкіл > секпіл т.б.

Ықпалды өзгерістің тағы бір түрі бар. Оны метатеза деп атайды. Метатеза – дыбыстың қысқарылуы да, түсіп қалуы да емес. Ол – сөз ішіндегі қатар келген екі дауыссыздың орындарын алмастыруы (ауыстыруы). Бұл да – айтуды, қолдануды жеңілдетуден туатын өзгеріс. Мысалы: түп+кір > түпкір > түкпір, апа+еке > апеке > апке // әпке > әкпе, әпкел >әкпел, сеп+кіл > сепкіл > секпіл т.б.

Дыбыстық өзгерістердің бәрі – тіліміздің дыбыстық заңдары бойынша өзгерген фонетикалық құбылыстар. Тілімізге орыс тілінен енген төмендегі сөздер – осы заңдылықтар негізінде өзгеріске ұшыраған сөздер: бөкебай (пуховый), бөрене (бревно), бөтелке (бутылка), доға (дуга), кәмпит (конфета), кереует (кровать), көшір (кучер), қамыт (хамут), самаурын (самоварь) т.б. Бұлар – тіліміздің заңдылығына бағынып кеткен кірме сөздер.