Ж. Н. Сулейменова А. Эбшкаев, З. Бейсенбайкызы
ipiry, ттркесу, косарлану аркылы (мысалдар келпру) жасалатындарын аналитикалык тэсш деп, сонымен катар сездщ T y6ip
жүктеу/скачать 6,39 Mb. Pdf көрінісі
|
1 2014 Әбілқаев А
- Бұл бет үшін навигация:
- TyciHAipinyi
- Tycipinnep. Непзп белгшерше (орын T3pTi6i
| 6ipiry,
ттркесу, косарлану аркылы (мысалдар келпру) жасалатындарын аналитикалык тэсш деп, сонымен катар сездщ T y6ip тулгасында турып жана магына 6epyiH лексикалык тэсш деп аталатындыгына токталу керек. Непзшде, окулыкта сезжасамнын бул тэсшдерше арнайы токталып, аныктамасы мен басты сипатгары ашылуы тшс. Осы тэсшдердщ непзшде пайда болган сездер туынды сез деп аталатындыгы, туынды сездщ курамы, магынасы мысалдармен TyciHAipinyi кажет. Сезжасам нэтижесшде пайда болган туынды сездердщ турлер1 6-сыныпта Сез тулгасы жэне емлеа деген такырыппен бершген. Бул жердеп непзп кещл белшетш мэселелер- курдел1 сездердщ жазылу емлес». Ягни курдел1 сездерд1 6ipre, белек жазудын лингвистикалык непз1 ашылуы тшс. Бул мэселеге Орфографияны окыту эдктемеа атты блокта толык токталамыз. Дагды мен кжерлктс калыптастырудын жолы жаттыгулар орындау екендш белгш. Осыган орай б^рнеше жатгыгудьщ типтерш берем 1 з. 1. 4-сыныпта етшген материалдарды еске mycipy жаттыгулары. Теменде бершген сездерд1 курамына карай талдап, олардын 6ip курамдыларын 6ip белек, кеп курамдыларын 6ip белек жазьщдар. Дара сездер мен курдел1 сездердщ айырмашылыгына токталындар: а) Бала, адам, балалык, мал, малшы, енбек, cypeTmi, жанкуйер, майдангер, ауьшшаруашылык, ецбеккун, тем1ржолшы, айтыскер, бакталас, жора- жолдас т.б. э) бесжылдык, мектепаралык, баса-кектеу, бас кшм, баскыш, баскесер, алка-салка, агатай, агалау, аспаз, келенке, тау, тасбака, кешбасшы, киял-гажайып. 2. Бершген сездерде кайталанып турган сездерД 1 тауып, оньщ калай аталатыньш еске Tycipinnep. Непзп белгшерше (орын T3pTi6i, магынасы, жеке колданылуы) токталындар. Талап, талапты, талапкер, талаптан, талапшьш; бш, бшм, бшмд1, бшмпаз, бш маз, бшпр, бшу, бивдр; адам, адамдьщ, адамгершшк; сурет, суретцп, суреткер, суретшшк; жумыс, жумысшы, жумыскер, жумыссыз. 3. Бершген сездер деп косымшаларды тауьш, оларды жалгау жэне журнакка ажыратындар. Жалгаудын жэне журнакган ережесш еске туЫрвдер. Балалык, баланын, баладан; енбекып, енбеккор, енбектщ, едбеказ, енбекке, енбектену, ецбеккерлк; eMmi, емхана, емЫз, емге (бару). Жаца бышд1 тольщтыру жаттыгулары. 1. Бершген сездерге журнак косып, туынды сез жасандар. Туынды сездщ магынасынын езгерген, езгермегенше назар аударындар. 84 Егер сез магынасын езгертсе, ол журнак калай аталатындыгын, езгертпесе, калай аталатындыгына токталындар. Бас, дойбы, думая, ецбек, кызмет, жумыс, оку, жаман, жаксы, сулу, адам, кайрат, камкор, ас, итап, бала, тш, мал, сиыр, бузау, ютап, керпе TeMip. 2. Бершген туынды сездердщ кандай тэсш аркылы жасалып тургандыгына назар аударындар. Ол тэсшдердщ гылыми тшде калай аталатындыгын еске тушрщдер. Жауынгер, бесаспап, бессайыс, бетегебоз (вс.), биебау, б шик, билеунн, перзентхана, буйдагер, буйражапырак, достьщ, дуниежузшк, жүктеу/скачать 6,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|