ЖаңА Әліпби негізіндегі астана, 2018 Қазақ тілі емлесінің ережелері


Жер бедері, аспан денелері атауларының емлесі



Pdf көрінісі
бет12/20
Дата31.05.2022
өлшемі473,73 Kb.
#36045
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   20
Байланысты:
Емле соңғы

Жер бедері, аспан денелері атауларының емлесі
§63. Географиялық және астрономиялық атаулар бас әріп-
пен жазылады: Alataý, Jetisý, Ertis, Jaıyq; Kún, Аı, Jеr, Sholpan, 
Jetiqaraqshy, Súmbile, Úrker.
§64. Muzdyq, muhıt, asý, aral, qum т.б. сөздермен келетін 
жер-су және астрономиялық атаулардың бастапқы сыңары 
бас әріппен жазылады: Qara teńiz, Tynyq muhıty, Kúngeı asýy, 
Barsakelmes araly, Borsyq qumy.
§65. Тұрақты анықтауыш арқылы қалыптасқан күрделі жер-
су атауларының екі сыңары да бас әріппен және бөлек жазыла-
ды: Kishi Azıa, Ortalyq Qazaqstan, Batys Qazaqstan, Qıyr Shyǵys, 
Taýly Altaı.
§66. Күрделі жер-су атаулары бас әріппен, түбір тұлғасы 
сақталып, біріктіріліп жазылады: Araltóbe, Úsharal, Kókshetaý, 
Betpaqdala, Jarkent, Marqakól, Saryarqa, Saryaǵash, Jańaarqa.
§67. Қосарланған жер-су атауының екі сыңары да бас әріп-
пен, дефис арқылы жазылады: Aqsý-Jabaǵyly qoryǵy, Úıtas-
Aıdos jerasty sýy, Saıram-О́gem ulttyq parki, Balqash-Alakól oıysy.
Күрделі атаулардың емлесі
§68. Мемлекет және ең жоғарғы мемлекеттік басқару орган-
дары мен лауазым атаулары бас әріппен жазылады: Qazaqstan 
Respýblıkasy, Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti, Qazaqstan 
Respýblıkasynyń Premer-mınıstri, Qazaqstan Respýblıkasy 
Parlamenti Májilisiniń Tóraǵasy, Qazaqstan Respýblıkasynyń 
Úkimeti. 
Бірақ мемлекеттік лауазым атауларындағы hatshy, mınıstr, 
depýtat, ákim, orynbasar, basshy, tóraǵa сөздері кіші әріп-


23
пен жазылады: Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik hatshysy, 
Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstri, Qazaqstan Respýblıkasy 
Parlamentiniń depýtaty, Túrkistan oblysynyń ákimi, Qazaqstan 
Respýblıkasy Prezıdenti ákimshiligi basshysynyń orynbasary, 
Ádistemelik bólim basshysy, Til komitetiniń tóraǵasy.
§69. Мемлекеттік әкімшілік-басқару органдары (министр-
лік, комитет, департамент, т.б.), заңнамалық құжаттар күр-
делі атауларының бірінші сөзі бас әріппен жазылады: Qarjy 
mınıstrligi, Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstrligi, Qazaqstan 
Respýblıkasy Ishki ister mınıstrligi, Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy 
mınıstrliginiń Memlekettik múlik jáne jekeshelendirý jónindegi 
komıteti, Qazaqstan Respýblıkasy Aqparat jáne komýnıkasıalar 
mınıstrliginiń Aqparattandyrý departamenti, Eńbek kodeksi, 
Qazaqstan Respýblıkasynyń Eńbek kodeksi.
§70. Оқу орны, ғылыми мекеме, қоғамдық ұйым, өнер ор-
талықтарының және олардың құрылымдық бөлімшелерінің 
атау лары бас әріппен жазылады: Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq 
ulttyq ýnıversıteti, Sh.Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh jáne etnologıa 
ınstıtýty, Qazaqstan Sýretshiler odaǵy, Abaı atyndaǵy Opera jáne 
balet teatry, Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń Tarıh fakýlteti, Shyǵystaný 
fakýltetiniń Shyǵys fılologıasy kafedrasy; Til bilimi ınstıtýtynyń Til 
mádenıeti bólimi, Jazýshylar odaǵy Kórkem ádebıet bólimi, Til 
bilimi ınstıtýtynyń Ǵylymı keńesi.
§71. Ғимарат, ескерткіш, көркем әдебиет, музыка, сәу-
лет, өнер туындылары атауларының алғашқы сөзі бас әріп-
пен жазылады: Beıbitshilik pen kelisim saraıy, Qazmedıa 
ortalyǵy, Táýelsizdik saraıy, Áziret Sultan meshiti, «Abaı joly» 
roman-epopeıasy, I.Esenberlınniń «Kóshpendiler» trılogıasy, 
«Alasapyran» romany, «Sardar» poemasy, «Aıqyn» gazeti, «Aıqap» 
jýrnaly, «Qazdar qaıtqanda» áni. 
§72. Маңызды тарихи оқиғалардың, мереке атауларының 


24
бірінші сөзі бас әріппен жазылады: Aqtaban shubyryndy, Alqakól 
sulama, Zheltoqsan kóterilisi, Qurban aıt, Naýryz meıramy, 
Qazaqstan halqynyń birligi merekesi, Bilim kúni. 
§73. Мемлекеттік наградалар, атақтар бас әріппен жазы-
лады: Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik syılyǵynyń laýreaty, 
«Halyq qaharmany» ataǵy, «Altyn qyran» ordeni, «Eren eńbegi 
úshin» medali, «Altyn alqa» tósbelgisi.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   20




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет