Жаһандану категориялары. Жаһандану жүйелері Орындаған: Оңласын Гүлім, Ұзақова Айкүміс
ГО
Жаһандану: Бүгінгі Әлемді Қалыптастырушы Күш Жаһандану - әлемнің барлық бөліктерін бір-біріне тығыз байланыстыратын күрделі процесс. Ол саяси, экономикалық, мәдени және технологиялық салаларда өзара әрекеттесуді арттырып, әлемдік интеграцияны қалыптастырады.
ГО
ГО
Жаһандану Категориялары 1 Экономикалық Жаһандану Сауда, инвестиция, капитал және еңбек ресурстарының шекаралар арқылы еркін қозғалуы.
2 Саяси Жаһандану Халықаралық ұйымдардың рөлінің күшеюі, мемлекеттер арасындағы ынтымақтастықтың арттыруы.
3 Мәдени Жаһандану Әлемдік мәдениеттің таралуы, бір-бірінен әртүрлі мәдениеттердің әсерлесуі.
4 Ақпараттық Жаһандану Ақпараттың, технологиялардың және интернеттің жетілуі, әлемдік коммуникацияның кеңеюі.
Экономикалық Жаһандану Артықшылықтары Жаңа нарықтарға қол жеткізу, инвестиция тарту, тұтынушыларға арналған тауарлар мен қызметтердің көбеюі.
Кемшіліктері Еңбек нарығындағы бәсекелестіктің күшеюі, шағын бизнестің қиындықтарға ұшырауы, әлеуметтік теңсіздіктің артуы.
Мысалдар Дүниежүзілік сауда ұйымы (ДСҰ), Еуропалық Одақ, Азиядағы жаһандық ауылшаруашылық нарығы.
Саяси Жаһандану 1 Халықаралық Ұйымдардың Рөлі Біріккен Ұлттар Ұйымы (БҰҰ), Еуропа Кеңесі, НАТО сияқты халықаралық ұйымдардың әсерінің артуы.
2 Мемлекеттер Арасындағы Ынтымақтастық Халықаралық құқық және дипломатиялық қарым-қатынастардың дамуы, конфликттерді реттеу және бейбітшілікті сақтауға бағытталған ынтымақтастық жолдарының кеңеюі.
3 Тәуелсіздік Сақталуы Мемлекеттер өз тәуелсіздігін сақтай отырып, бірлесіп әлемдік мәселелерді шешуге тырысады.
Мәдени Жаһандану Әлемдік Мәдениеттің Таралуы Музыка, киім, тағам, әдет-ғұрыптар сияқты мәдени элементтердің бір-бірімен араласуы және таралуы.
Мәдени Ассимиляция және Гибридизация Әртүрлі мәдениеттердің бір-біріне әсер етуі нәтижесінде жаңа мәдени формалардың пайда болуы.
Мәдени Сақталу және Тіл Әртүрлілігі Өз мәдени мұрасын сақтау мен тілді дамыту мәселелері.
Ақпараттық Жаһандану Интернет
Әлемдегі адамдардың бірігуін қамтамасыз ететін глобальды желі.
Әлеуметтік Желілер
Адамдардың бір-бірімен қарым-қатынас жасауын және ақпарат алмасуын жеңілдетеді.
Цифрлық Технологиялар
Ақпараттың жедел таралуына, білім алуға, кәсіпкерлік дамытуға және әлемдік қауымдастық құруға мүмкіндік береді.
Экологиялық Жаһандану Климатың Өзгеруі Парниктік газдардың шығарылуының артуы, глобальды температураның жоғарылауы, мұхит деңгейінің көтерілуі.
Биоәртүрліліктің Азаюы Тіршілік еткізу ортасының бұзылуы, жануарлар мен өсімдіктер түрлерінің жоғалуы.
Ластану Ауа, су, топырақ ластануы, қоршаған ортаны қорғау мәселелері.
Шешімдер Экологиялық саясаттың жетілдірілуі, жаңартылатын энергия көздерін пайдалану, қалдықтарды қайта өңдеу.
Жаһандану Процестерінің Оң және Теріс Әсерлері Экономикалық Даму Сауда және инвестиция арқылы экономикалық өсу, жаңа жұмыс орындарының пайда болуы.
Мәдени Алуантүрлілік Әртүрлі мәдениеттермен танысу, білім алмасу, өзара түсіністікті арттыру.
Экологиялық Проблемалар Қоршаған ортаны ластау, климаттың өзгеруі, биоәртүрліліктің азаюы.
Әлеуметтік Теңсіздік Баю мен кедейшілік арасындағы айырмашылықтың артуы, еңбек нарығындағы бәсекелестік.
Жаһандану және Қазақстан Мәдени Мұраны Сақтау Қазақстан өз мәдени мұрасын сақтай отырып, жаһандық мәдени алмасуға қатысады.
Экономикалық Даму Қазақстан әлемдік экономикаға интеграциялана отырып, инвестиция тарту және экономикалық өсу қамтамасыз етеді.
Әлеуметтік Даму Қазақстан жаһандық қауымдастықтың бөлігі болып табыла отырып, әлеуметтік және қоғамдық даму жолында жүреді.
Қорытынды Жаһандану - бұл әлемнің дамуындағы маңызды фактор. Ол бір-біріне байланысты әлемді қалыптастыра отырып, жаңа мүмкіндіктер мен күрделі қиындықтар әкеледі. Жаһандану процестерін тиімді басқару және оның оң әсерлерін максималды пайдалану керек.
